Sáne: Klass: 5- klass Pán: Ana tili Tema: Feyil meyiller. Buyrıq meyil Waqıt: 40 minut Sabaqtıń maqseti: Bilim beriwshilik maqset

Sáne:
Klass: 5- klass
Pán: Ana tili
Tema:Feyil meyiller. Buyrıq meyil
Waqıt: 40 minut
Sabaqtıń maqseti: Bilim beriwshilik maqset: Oqıwshılarǵa berilgen tekstti qátesiz,durıs hám tásirli oqıwǵa,tıńlap túsiniw,sózlerdi durıs jazıw,esitken, kórgen waqıyaları tiykarında pikirin bayanlay alıw sıyaqlı kónlikpelerdi payda etip, úyretiw.
- Sózlerdi durıs oqıw, durıs jazıp,sózlerden gápler qurap beriwge úyretip barıw.
- Oqıwshılarda tekst mazmunına baylanıslı sózlerdi tabıw kónlikpesin payda etip barıw.
Tárbiya beriwshilik maqset:

• 
  Oqıwshılardıń toparlarda óz-ara doslıqta birge islesiwdi,oqıwshılardı ádep-ikramlılıqqa, jaqsı pazıyletlerdi qáliplestiriw hám adamgershilik sezimlerdi qáliplestirip,ulıwma xalıqlıq áhmiyetke iye bolǵan qádiryatlar, mádeniy miyraslardı abaylaw, Ózgelerdiń pikirin húrmet etiwge úyretiw.
  
• 
  Rawajlandırıw maqset:
  

• 
  Oqıwshılardı óz pikirlerin erkin bayanlay alıw,kommunikativlik qatnastı payda etiw,axborot hám jańa siyasıy xabarlardan xabardar bolıw, hár tárepleme sawatxanlılıq hám ilim-pán texnikalar menen islesiw sıyaqlı tayanısh kompetenciyaların rawajlandırıw.
  

Sabaqtıń túri:
Dástúriy emes sabaq. Toparlarda jumıs islew.Jańa bilim beriw.
Sabaqtıń metodı: Mashqalalı oqıtıw,izleniw, tapqırlıq,túsindiriw,soraw-juwap t.b.
Sabaqtı qurallandırıw:Sabaqlıq, proektor, multimedia úskeneleri, magnit taxta, magnit, por, didaktikalıq tarqatpa materiallar, slaydlar
Sabaqta oqıwshılardı bahalaw: (toparlardı jetonlar járdeminde xoshametlew hám 3,4,5ballıq sistemada oqıwshılardı bahalap barıw)


I.Sabaqtıń barısı:
Shólkemlestiriw. (3 minut)
-Klass oqıwshıları menen sálemlesiw;
-Klastıń tazalıǵına itibar beriw,sabaqlıqlarınıń bari-joqlıǵın qadaǵalayman;
-Náwbetshi arqalı qatnastı barlayman.
II. Úy tapsırmasın soraw: (10 minut)Bolımlı,bolımsız feyiller.Bolımsız feyildiń qosımtası hám onıń jazılıwı Úy tapsırmasın sorawda birneshe metodtan paydalanaman, oqıwshılardı toparlarǵa bólip, olardıń ótilgen tema boyınsha bilimlerin anıqlayman.
III.Taza tema bayanı.(15 minut)Feyil meyilleri.Buyrıq meyil
Sóylewshinińis-háreketke qatnasın bildiretuǵın feyil sózler feyil meyilleri delinedi. Bunday feyiller hár qıylı túrlerde qollanıladı: biri bolǵan, bolatuǵın ya bolıp atırǵan is-háreketlerdi anıq xabarlasa (xabarlastı, kelmedi), ekinshisi – buyrıqtı (shaqır, kirsin, ayt, oqı) bildiredi; birewleri shártti (oqısa, aytsa, kelse) bildirse, basqası tilek, ótinishti (oqıǵım keledi, bilsek edi) bildiredi.
Feyildiń5 meyili bar: buyrıq meyil, tilek meyil, shárt meyil, maqset hám anıqlıq meyil.
Buyrıq meyil sóylewshi tárepinen basqa birewge qaratılǵan buyırıw, hámir etiw, talap etiw, shaqırıq hám t.b. mánilerdegi is-háreketti bildiredi.
Is-hárekettińisleniw ya islenbewinde buyrıq, talap etiw, shaqırıq mánilerin bildiretuǵın feyillerge buyrıq meyil dep ataladı. Mısalı: Órtten saqlanıń! Abayla, muzǵa oyılıp ketpe! Usla, bala, qulap túspesin! Jamannan qash, jaqsıǵa jantas.
Saqlanıń feyili úndew, shaqırıqtı, abayla, oyılıp ketpe, usla, jıǵılıp ketpesin - buyrıqtı bildiredi. Keyingi mısaldaǵı qash, jantas - hámmege qaratılıp aytılǵan másláhát, ótinishti ańlatadı.
Buyrıq meyil, tiykarınan, II hám III bet arqalı bildiriledi: al, ayt, oqıt, jazdır, úyret, úyren, oqıń, aytıń, oqısın, aytsın, qala ber, qabıl et hám t.b. Mısalı: Sen qala ber. Úyren, úyret. Shayıq atańnıń zeynine tiyme, sadıq bol, ulım.
Buyrıq meyil II - III betlerde, birlik hám kóplik sanlarda aytıladı. OnıńII beti túbir hám dórendi túrinde betlik qosımtaları arqalı bildiriledi. Mısalı:
oqı, ayt, jaz, oqıt, aytqız, jazdır, oqıń, aytıń,jazıń, oqıńız, aytıńız, jazıńız. Al úshinshi bette -sın, -sin qosımtası jalǵanadı. Bul qosımta arqalı jasalǵan buyrıq meyil sanda keledi de, onıń kóplik qosımtası bolmaydı. Mısalı: oqısın, jazsın, aytsın.
Úkeńbayan jazsın. Balalar kitaplardı kitapxanadan alsın. Ata-analar balalar tárbiyasına kóbirek kewil bólsin! Buyrıq meyil buyrıq gáptiń bayanlawıshı xızmetinde qollanıladı.
IV.Bekkemlew: (10 minut) Taza temanı bekkemlew maqsetinde oqıwshılarǵa qosımsha sorawlar beremen hám sabaqlıqta berilgen shınıǵıwlardı shárti boyınsha jazdıraman.
337-shınıǵıw. Gáplerdi oqıń. Qara hárip penen jazılǵan feyil Sózlerdiń mánilik ózgesheliklerine dıqqat awdarıń.
338-shınıǵıw. Sózlerdi gáp ishinde keltiriń. Ek, sawalǵay, aytıldı, kórsek, kelmekshi, járdemlessin.
339-shınıǵıw. Oqıń. Feyillerdińmánilerine itibar beriń.
340-shınıǵıw. Kóshirip jazıń. Feyillerdińneshinshi bette, qanday sanda hám qaysı gáp aǵzası bolatuǵının anıqlań.
V.Oqıwshılardı bahalaw hám úyge tapsırma beriw: (2 minut) Feyil meyilleri.Buyrıq meyil
341-shınıǵıw. Gáplerdi kóshirip jazıń. Buyrıq meyildiń neshinshi sanda, qaysı bette turǵanlıǵın aytıp beriń.
Tapsırma. Feyillerdi tabıń. Olardan buyrıq meyilin jasań.
Úyge berilgen tapsırmanı orınlaǵan hám sabaq barısında aktiv qatnasıp, berilgen qosımsha sorawlarǵa juwap berip otırǵan oqıwshılarǵa tiyisli bahaların qoyaman. Oqıwshılar menen xoshlasıp, búgingi sabaqtı juwmaqlayman.


OIBDO: ___________ B. Jiyenbaev