So 'zning otasi

KIRISH

So 'zning otasi – aql, so'zning bolasi – til.

«Vaqt tibbiy xizmat ko'rsatish sifatini oshirishni, aholi salomatligini yaxshilash, sog'lom avlodni tarbiyalash, sog'liqni saqlash sohasida Respublikamiz va chet ellarda erishilgan muvaffaqqiyat, tajribalarga tayangan holda, mamlakatimizda amalga oshirilayotgan tub iqtisodiy islohotlarga mos ravishda uni takomillashtirishni talab etadi» (Islom Karimov).

Tibbiy kadrlarni tayyorlash, qayta tayyorlash, ularni tanlash va joy-joyiga qo'yish masalalari katta ahamiyatga ega bo'lib bormoqda. Kadrlarni tayyorlash darajasini Davlat ta'lim andozalariga mos ravishda ko'tarishimiz lozim.

1999-2000 o'quv yilida Respublikamizdagi tibbiyot oliy o'quv yurtlarida oliy ma'lumotli hamshiralar (jarrohlik, anesteziologiya-reanimatologiya, tug'ruq zallarida ishlovchi hamshiralar va boshqalar) hamda tibbiy-pedagogika fakultetlariga ilk talabalar qabul qilindi. Tibbiyot bilim yurtlari bosqichma-bosqich kollejlarga aylantirilmoqda. Agar biz mazkur vazifalarni amalga oshirishga erisha olsak, tibbiyot muassasalari, bilim yurtlari malakali hamshiralarga va o'qituvchilarga ega bo'ladi.

Sog'liqni saqlash tizimini isloh qilih Davlat dasturida ta'kidlanganidek, aholiga yangicha tibbiy xizmat ko'rsatish, sog'liqni saqlash va salomatlikni muhofaza qilish, qishloqda ko'p bosqichli xizmatdan ikki bosqichli tibbiy xizmatga o'tish, tizimda raqobatni shakllantirish, ya'ni nodavlat tarmoqni rivojlantirish, shu asosda milliy tibbiyotimizni jahon andozalari darajasiga ko'tarishdir.

Oliy ma 'lumolli hamshiralar tayyorash - uzluksiz ta`lim tizimida kadrlar layyorlovining bir turidir¹. U O'zbekiston Respublikasi sog'liqni saqlash tizimining yuqori pog'onasida raqobat qilishga qodir, zamonaviy talablarga javob beruvchi, tanlangan yo'nalish bo'yicha ijodiy, amaliy faoliyatga tayyor yangi kadrlar tayyorlashni ta'minlovchidir.

Oliy malakali hamshiralarni tayyorlashda 5 ta mutaxassishk ko'zda tutilgan - tug'ruq bloki akusheri (doyasi), jarrohlik bloki hamshirasi, anesteziologiya va reanimatsiya bo'lim hamshirasi, hamshiralik ishi menedjeri va hamshiralik ishi pedagogi. Tayyorlovning dastlabki ikki yilida ijtimoiy, ijtimoiy-iqiisod, tabiiy va umuman, ixtisoslik fanlarni o'qitish jarayoni barcha mutaxassislar uchun yagona tayyorlov dasturi asosida olib boriladi. Faqat tayyorlovning uchinchi yilida tanlangan mutaxassislik bo'yicha amaliyot o'tkaziladi. Ana shu reja asosida Toshkent Davlat tibbiyot akademiyasi tarkibidagi oliy ma'lumotli hamshiralar tayyorlashni amalga oshirayotgan fakultet faoliyati haqida qisqa ma'Iumot beramiz.

Akademiyada oliy ma'lumotli hamshiralar o'qitiladigan klinika va kafedralarda talabalarga chuqur bilim berishga qodir, amaliy ishda katta tajribaga ega bo'lgan yuqori malakali professor-o'qituvchilar jalb etilgan boiib, zamonaviy texnologiyani qoilagan holda bilimlarni reyting tizimi va OSKI (ob'ektiv struktur klinik imtihon) bo'yicha baholash asosida dars mashg'ulotlari olib borilmoqda.

Mashg'ulotlar nafaqat klinikalarda, balki akademiyaning 30 ta kafedrasida, shuningdek, diagnostik markazda, ekstragenital patologiya bilan kasallangan ayollarni sog'lomlashtirish markazida, regional neonatologiya markazida, ichki kasalliklar propedevtikasi kafedrasining klinikasi qoshida ochilgan hamshiralar malakasini oshirish O'zbekiston-AQSH markazida, hamshiralar bilan mustaqil ishlash bo'Iimida va yiringli jarrohlik markazida olib boriladi. Ta'Iimni Chikago, Vashington, Sietl, Richmond Ostin, De Moyne (AQSH), Ukraina (Lvov), Rossiya (Moskva, Sankt-Peterburg), Tokioda o'z malakasini oshirib kelgan professorional, dotsentlar, vrachlar, tibbiyot hamshiralari va sog'liqni saqlash tizimi mutaxassislari olib boradilar. Tibbiy-amaliy ishlar 24 haftalik malakani oshirish amaliyoti dasturi bo'yicha o'tkaziladi. Klinik amaliyot I-kursda, tibbiy-texnologik amaliyot II-kursda olib boriladi, Ill- kursda talabalar 14 hafta mobaynida mutaxassislik bo'yicha mahoratlarini oshiradilar. Shuni ta'kidlash joizki, akademiyaga mo'ljallangan ushbu uziuksiz ta'lim berish rejasi oliy ma'lumotli hamshiralar tayyorlash borasida dunyoviy analogga ega emas.

Oliy ma'lumotli hamshiralar tayyorlash dasturi quyidagicha taqsimlanadi:

1-kurs: Nazariy kafedralarda o'qitiladigan demokratiya va milliy mustaqillik mafkurasi, yuqori madaniyat, huquqiy va ijodiy fikrlash, tarbiya va ta'lim birligini shakllantirishga qaratiladi. Tabiiy va fundamental fanlar birligi, tabiatdan ratsional foydalanishning ekologik tamoyillari, ekologiyaning tibbiy aspektlari, inson faoliyati, sog'lom turmush tarzining gigiyenik asoslari va sog'liqning sotsial ahamiyati kabi qator bilimlar bilan tanishtiriladi.

Sog'liqni saqlashda menedjmentni tashkil etish, mehnatni ilmiy tashkil qilish asoslari bo'yicha bilimlar beriladi. O'rganiladigan ushbu fanlar maxsus tanlangan sohani va umum professional faoliyatni o'rganish uchun asos yaratadi. Undan tashqari, biofizika, informatika va informatsion texnologiyalar, to'qima va suyuqliklarning biofizik xususiyatlari, organizmga ta`sir ko'rsatuvchi fizikaviy omillar o'rgatiladi. Bioenergetika, eshitish va ko'rish fizikasi, axborotlarni yig'ish, uzatish, to'plash va qayta ishlash jarayonlarining umumiy tavsifi bilan tanishtiriladi.

Tibbiyot texnikasi, ya'ni optik asboblar, lazer optikasi va xirurgiyasi, elektron va spektroskopik asboblar hamda boshqa apparatlardan keng foydalaniladi. Biokimyo sohasida moddalar almashinuvi (hayot faoliyatining muhim belgisi); biologik suyuqliklar, tuzimlar bioximiyasi o'rganiladi.