b) jamiyat alohida turdagi voqelikdir, demak u boshqa voqeliklardan avtonomdir; uslubiy (ontologikdan kelib chiqadi): a) sotsiologiya tabiatning bir qismi ekan, demak, metodologik jihatdan sotsiologiya tabiat haqidagi fanga o‘xshaydi, ya’ni kognitiv maqsad barqaror sabab-natija munosabatlari va qonuniyatlarini o‘rganish bo‘lishi kerak; b) “ijtimoiy faktlar” narsalar (obyektiv voqelik) sifatida hisobga olinishi kerak. Ijtimoiy faktlar - Dyurkgeym tadqiqotining o‘zagini ijtimoiy faktlar tashkil etdi , bu tushuncha u o‘zida mavjud bo‘lgan, shaxslarning harakatlariga bog‘liq bo‘lmagan, balki ularga majburlovchi ta’sir ko‘rsatadigan hodisalarni tasvirlash uchun kiritgan.
- Ijtimoiy faktlar mos ravishda jismoniy ob'ektlar yoki ma'nolarni, kayfiyatlarni va boshqa ko'rinishlarni ifodalovchi moddiy va nomoddiy shakllarda paydo bo'lishi mumkin.
Jamiyat, ommaviy ong va madaniyat - Demak, ommaviy ong jamiyat uchun asosiy, hayotiy ahamiyatga ega.
- Ommaviy ong jamiyatni "yaratadi" va uni birlik holatida saqlaydi, shu bilan birga, ommaviy ongning o'zi ham individlarning o'zaro ta'siri orqali vujudga keladi.
Ijtimoiy patologiyalar va jinoyatlar - Dyurkgeym jamiyat yaxlitligini buzishi mumkin bo'lgan bir qator patologiyalar mavjudligini yozgan. Ulardan ikkitasi - anomiya va majburiy mehnat taqsimoti - asosiy rol o'ynaydi, boshqalari, masalan, o'z joniga qasd qilish va yomon muvofiqlashtirish kamroq ahamiyatga ega.
- Anomiya deganda Dyurkgeym aholining haddan tashqari tez o'sishi turli guruhlar o'rtasidagi munosabatlar va o'zaro ta'sirlar hajmini pasaytiradigan, bu o'zaro tushunishning buzilishiga olib keladigan, ya'ni me'yorlar, qadriyatlar va boshqalarning buzilishiga olib keladigan holatni tushunadi.
- Majburiy mehnat taqsimoti haqida gapirar ekan, sotsiolog foyda chanqog'i bilan boshqariladigan hokimiyat odamlarni o'zlari moslashmagan faoliyat turlariga majbur qiladigan vaziyatni nazarda tutadi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
