Sodiy tebranishlar

10. Agar real YaIM ushbu yil 1186 ga, potentsial YaIM 1155 ni tashkil etsa, ishsizlikning tabiiy darajasi 5 foizga teng bo‘lib, YaIMning tsiklik ishsizlik darajasiga ta’sirchanlik koeffitsiyenti 3 bo‘lsa, ushbu yil uchun ishsizlikning haqiqiy darajasini hisoblang.
11. Joriy yilda ishsizlik darajasi 5,5 foizni tashkil etdi, ishsizlikning tabiiy darajasi 5 foizga teng. YaIMning tsiklik ishsizlik darajasiga ta’sirchanlik koeffitsiyenti 3 bo‘lsa, potentsial YaIM 60 trln.so‘m bo‘lganda real YaIMni hisoblang.

12. Iqtisodiyot quyidagi ma’lumotlar bilan ifodalangan: aholining umumiy soni 750 kishi, mehnatga layoqatli bo’lmagan yoshdagi aholi soni 140, ishsizlar soni 20, ish bilan band aholi soni 380 bo’lsa ishsizlar sonini toping.

13. Aholi soni 300 mln kishi. Ish bilan bandlar soni 122 mln. kishi, mehnatga layoqatli yoshdagi aholi soni 170 mln. kishi, friktsion ishsizlar 6 mln. kishi, tarkibiy ishsizlar 2 mln. kishi, davriy ishsizlar esa 5 mln. kishini tashkil etgan. Ishsizlikning haqiqiy darajasi uning tabiiy darajasidan 4 %ga yuqori. Potentsial YaIM 2500 shartli birlikka teng. YaIMning tsiklik ishsizlik dinamikasiga ta’sirchanlik koeffitsenti 2,4.
Topilsin:
A) ishsizlikning haqiqiy darajasi; B) haqiqiy YaIM hajmi.
Mavzuni mustahkamlash uchun savollar

1. Iqtisodiy tebranishlarning sabablarini qanday izohlaysiz? 2. Nima uchun iitisodiy tebranishlar takrorlanib turadi? 3. Potentsial YaIM ko’rsatkichini izohlab bering.
4. Ishsizlikning tabiiy darajasini nima aniqlaydi? 5. Friksion va tarkibiy ishsizliklarning farqini tushuntirib bering. 6. Real ish haqi mehnat taklifi va mehnat talabini muvozanatlashtiradigan darajadan yuqorida bo`lishi mumkin bo`lgan holatga uchta misol keltiring. 7. Ko`plab ishsizliklar uzoq muddatlimi yoki qisqa muddatlimi? Javobingizni izohlang.
8. 1970-1980-yillardagi ishsizlikning yuqori tabiiy darajasini iqtisodchilar qanday izohlaydilar? 9. 1990-2000-yillardagi tabiiy darajaning tushishini qanday izohlashadi? 10. Ishsizlikning iqtisodiyotga ta’siri haqida shaxsiy fikringizni bildiring.