Soha iqtisodiyoti va menejmenti


Download 1.49 Mb.
bet41/109
Sana18.06.2023
Hajmi1.49 Mb.
#1594372
1   ...   37   38   39   40   41   42   43   44   ...   109
Bog'liq
Ma\'ruza matni

4.1- jadval
Asosiy va aylanma fondlarning sifat ta’rifi

Farqlovchi belgilar

Asosiy fondlar

Aylanma fondlar

  1. Ishlab chiqarish jarayonida qatnashish turi

Mehnat vositasi sifatida

Mehnat buyumlari sifatida

  1. Ishlab chiqarish jarayonida qatnashish xususiyati

Ishlab chiqarish jarayonida ko‘p marta qatnashadi

Ishlab chiqarish-ning har bir yangi siklida to‘la iste’-mol qilinadi (bir
marta qatnashadi)

  1. Tayyor mahsulotga qiy-matini o‘tkazish usuli


Tayyor mah-sulotga butun xizmat muddati davomida emirilgan qiymatini ayrim qismlarga bo‘lib o‘tkazadi

Tayyor mahsulotga o‘z qiymatini to‘la va bir yo‘la o‘tkazadi

  1. Natural shaklining o‘zgarishi

Xizmat muddatining oxiri-gacha o‘z natu-ral shaklini saq-lab qoladi

Natural shaklini saqlab qolmaydi.
O‘zining jismoniy shaklini, ko‘pincha moddiy tarkibini ham bir yo‘la o‘zgartiradi

Sanoatning asosiy fondlari mehnat vositalari bo‘lib, ular ishlab chiqarish jarayonida ko‘p marta qatnashadi va sekin-asta emirilgan sayin o‘z qiymatini ishlab chiqarilayotgan mahsulotga o‘tkazib boradi hamda o‘z natural shaklini saqlab qoladi. Xizmat muddati bir yildan kam bo‘lgan mehnat vositalari asosiy fondlarga kiritilmaydi. Aylanma ishlab chiqarish fondlari bir ishlab chiqarish jarayonida o‘z qiymatini tayyor mahsulotga to‘la-to‘kis o‘tkazadi hamda o‘zining moddiy shaklini batamom o‘zgartiradi.


Asosiy fondlar korxona ishlab chiqarish vositalarining bir qismi bo‘lib, ishlab chiqarish jarayonida uzoq vaqt ishtirok etadi va o‘zining natural moddiy xolatini yo‘kotmaydi xamda o‘z qiymatini tayyorlanayotgan maxsulotlarga qismlab o‘tqazib boradi. Asosiy fondlar qiymatini tayyorlanayotgan maxsulotga o‘tkazish jarayoni amortizatsiya deb, ushbu jarayonda to‘plangan mablag‘lar amortizatsiya ajratmalari deb ataladi.
Iqtisodiy maqsadlariga ko‘ra, asosiy fondlar ishlab chiqarish va noishlab chiqarish fondlariga taqsimlanadi.

Download 1.49 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   37   38   39   40   41   42   43   44   ...   109




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling