Sonlar bilan belgilangan proyeksiyalar. Ma’ruza mashg’uloti rejasi

To‘g‘ri chiziqning intervali va qiyaligi
Fazoda biror a to‘g‘ri chiziqning AV kesmasi berilib, uning N₀ tekislikdagi proeksiyasi A_1,6 V_3,4 bo‘lsin (4-shakl). AV kesmadagi S va D nuqtalarning sonli belgilari mos ravishda 2 va 3 bo‘lsa, S₂ va D₃ orasidagi l masofa a to‘g‘ri chiziqning intervali bo‘ladi.
Ta’rif: Balandliklarining farqi 1 birlikka teng bo‘lgan ikki nuqtaning gorizontal proeksiyalari orasidagi masofa to‘g‘ri chiziqning intervali deyiladi. To‘g‘ri chiziqning ixtiyoriy ikki A va V nuqtalari proeksiyalari orasidagi A_1,6 V_3,4 masofa uning qo‘yma (zalojenie)si deyiladi va L harfi bilan belgilanadi. SHu nuqtalar balandliklarining farqi a to‘g‘ri chiziqning ko‘tarilishi deyiladi va I harfi bilan belgilanadi (4-shakl).
Ta’rif: Ko‘tarilishning qo‘ymaga nisbati to‘g‘ri chiziqning qiyaligi deyiladi va i harfi bilan belgilanadi:

VVAVtg i, i IL yoki i1
Ikki to‘g‘ri chiziqning o‘zaro vaziyatlari


SBB proeksiyalashda umumiy holatdagi to‘g‘ri chiziq; No proeksiyalar tekisligida har xil usulda berilishi mumkin (5-shakl).



4--shakl

5—shakl


Tekisliklarning proeksiyalari

No proeksiyalar tekisligida umumiy vaziyatdagi R tekislik berilgan bo‘lsin (7-shakl). R tekislikda yotib, R_n to‘g‘ri chiziqqa perpendikulyar bo‘lgan R chiziq R tekislikning eng katta og‘ma chizig‘i deyiladi. R chiziqning N₀ dagi proeksiyasi bo‘lgan darajalangan Rj chiziq R tekislikning qiyalik masshtabi deb yuritiladi. 11, 22 va 33 gorizontallar orasidagi masofa R tekislikning intervali bo‘ladi va u tekislikning eng katta og‘ma chizig‘i intervaliga tengdir. R bilan Rj orasidagi burchak tekislikning og‘ish burchagi deyiladi va bu burchak R tekislikning No proeksiyalar tekisligi bilan tashkil qilgan burchagi «» bo‘ladi. Meridian yunalishi bilan tekislik izi Rh hosil qilgan burchakni tekislikning yoyilish burchagi  deb yoki tekislik gorizontallarining azimuti deb ham yuritiladi.

SBB proeksiyalashda ham tekisliklar No proeksiyalar tekisligida uchburchaklar orqali (6-shakl,a), qiyalik masshtabi orqali (6-shakl,b), bir gorizontali va eng katta og‘ma chizig‘i qiyaligi orqali (6-shakl,v), parallel to‘g‘ri chiziqlarning proeksiyalari orqali (6-shakl,d) va ikki kesishuvchi to‘g‘ri chiziqlarning proeksiyalari (6- shakl,g) orqali berilishi mumkin. Agar tekislikning hamma nuqtalari bir xil son belgili bo‘lsa (No ga paralel bo‘lsa ) u holda 6-shakl, d da ko‘rsatilgandek berilishi mumkin.