Soraw: Kongoda xalıq onıń 00 tasidan, Indoneziyada 250 tasidan, Sudanda bolsa 117 tasidan paydalanıwadı. Ol ne? Juwap : Til soraw

soraw: Angliya daǵı eń belgili qaǵaz óndiriwshi kárxana basshısınıń atın hámmemiz esitkenmiz. Onı aytıń.
Juwap : vatman.

271- soraw: Bul sóz parsıshadan alınǵan bolıp, basdan aqırıǵa shekem, pútkilley, tamaman, tolıq degen mánislerdi ańlatadı. Biz bul sózdi isletganimizda onıń ózbek tilindegi awdarması menen birgelikte qollaymiz. Bul qanday sóz bolıwı múmkin?

Juwap : Sarpay (Parsıshada sar-bas, poy-ayaq degeni, biz bolsa «bosh-ayaq sarpay» deymiz).

272- soraw: Ótkir Hoshimov óziniń «Segizinshi mo“jiza» rukni astında basıp shıǵarılǵan jazıwlarında sonday jazadı : «Dramaturgiyani ádebiyat gúldiń tajıisi deyiwedi. Biraq maǵan qalsa onı ádebiyat gúldiń tajıisi degen bo'lur edim. Sebebi, ol jaǵdayda proza da, poeziya da, dramaturgiya da bar». Ol neni ádebiyat gúldiń tajıisi dep ataǵan?

Juwap : Romandı.

273- soraw: Frantsiyanıń Portugaliya daǵı elshisi Jan Niko 1560 jılı frantsuz xanzadası Yekaterina Medichiga onı usınıs etken hám xanzadanı bir darddan azat etken. Jan Niko xanzadaǵa ne usınılǵan?

Juwap : Temeki o'simligi bargalari.
Túsindirme: Yekaterina Medichi migren menen awırǵan edi, temekinen paydalana baslaǵannan keyin ol óz dardidan azat boladı, temeki bargidagi alkaloid bolsa Jan Niko húrmetine nikotin dep atalatuǵın boldı.

274- soraw: Ro'dakiyning uqıplı shákirti Gúwa Balxiy sonday jazǵan edi: «Bul ikkovi - nargis guli menen qızǵılt bolıp tabıladı, olarhxech qashan birgelikte ashılmaydilar. Olardan birinshisi kimda bolsa, ekinshisi bolmaydı». Ol eki narsnima?

Juwap : Baylıq hám ilimpazlıq.

275- soraw: Bilgenimizdey, hár jılı «Jıl insani» ataǵına iye bolǵan kisiler anıqlanadı. 1982 jılı «Time» jurnalı «Jıl insani» ataǵın oǵan bergen. Bir minutadan keyin maǵan sol yilgi «Jıl insani» ni aytıń.

Juwap : Kompyuter.

276 - soraw: Áyyemgi lotin naqıllarında sonday jazılǵan : “Pigritia est mater omnia vitiorum” - yaǵnıy ol barlıq kemshiliklerdiń onasi bolıp tabıladı. Ol ne?

Juwap : Erinsheklik.

277- soraw: Abdulla Oripov bir atlı qosıqında bul úskenediń insanda joq ekenligine achinadi. Lekin insanda turaqlılıq bar ekenin aytadı. Ol jaǵdayda bolsa turaqlılıq joq ekenligi ushın insanda joq bolǵan sol úskene bar ekenin aytadı. Ol ne bolıwı múmkin?

Juwap : Qanat.
Túsindirme: Qushda -ne, turaqlılıq joq, sonıń -chun oǵan Qashıp qalıw ushın qanat berilgen.

278- soraw: Oǵan hár qanday baylıqtıń dáregi, dańq hám ataqǵa júrgizetuǵın jol, chinakkam haq nıyetliliktiń birden-bir ataǵı bolıp tabıladı dep anıqlama beriwgen. Ol ne?

Juwap : Miynet.

279 - soraw: Bul dizimde ıyt birinshi orındı iyeleydi. At bolsa bul dizimde aqırǵı orınlardan birinde turadı. Bul qanday dizim bolıwı múmkin?

Juwap : Xanakilashtirilgan haywanlar dizimi (Insan tárepinen ıyt birinshi bolıp xanakilashtirilgan, at bolsa derlik aqırǵı xanakilashtirilgan haywan esaplanadı ).

280- soraw: Sherning ilonga aylanıwı aqıl bovar etpeytuǵın jaǵday. Lekin bir shıǵarmada sherni ilon dep, o'qilon dep ataydılar. Ol qaysı dóretpe?

Juwap : «Shaytanat» (Asad-arabshada arıslan degeni).

281- soraw: Bul baha suwda 225000, almazda 124000, Kanada balzamida 198000, altıngugurt uglerodında 184000 ge teń. Bul baha hawada neshege teń?

Juwap : 300000 km/s (Gáp jaqtılıq tezliginiń túrli ortalıqlar daǵı ma`nisi haqqında ketmekte).

282- soraw: Kópshilik fiziklar onı tuwrı tártipte eslep qalıw ushın tómendegi orıs tilindegi sóz dizbegin yad alıwdı usınıs etiwedi: «Kajdiy oxotnik jelaet znat gde sidit fazan». Bul qanday izbe-izlik? Juwap : Oq jay daǵı reńlerdiń izbe-izligi: krasniy (qızıl ), oranjeviy (órtrang), jeltiy (sarı ), zeleniy (jasıl ), goluboy (xavorang), siniy (kók) hám fioletoviy (biynápshe gúlirang).

283- soraw: Ol basqalarǵa bul xaqda maǵlıwmat beredi, onıń ózinde bolsa bul kórsetkish ortasha 10 ǵa, eń kópi menen 40 qa teń. Ol ne hám ol basqalarǵa ne haqqında maǵlıwmat beredi.
Juwap : Átshók qushi neshe ret sayraganiga qaray insanlar qansha ómir kóriwlerin boljaw ádeti bar, átshókning ózi bolsa 10 jıl, eń kópi menen 40 jıl jasawı múmkin.

284- soraw: Gyote sonday jazǵan edi: «Ol házillerdi tán almaydı, ol mudami shın, mudami saldamlı, mudami qattıqo'l, ol mudam aqsha, qáteler hám jańılısıwlar insanlar tárepinen kelip shıǵadı». Ol nege sonday tariyp bergen?

Juwap : Tábiyaat.
285- soraw: Áyyemgi grekler bulmanǵa kelgenlerinde bul jerde azıqbop ot, ósimlik hám sharba buyımları kópligin kórip tańlanıwǵa túskenler. Sol sebepli olar sol yerni naǵız ózinday ataǵan ekenler. Qanday ataǵanlar?
Juwap : Baspaqlar mámleketi-yaǵnıy Italiya.

286 - soraw: Etrusklar olardı múqaddes haywan dep bilgenler. Olardan tek áskeriy maqsetlerdagina paydalanǵanler. Ol qaysı haywan?

Juwap : At.

287- soraw: Rimlikler gezeklerdi masharalab, olardı bir at menen ataǵanlar, sebebi gezekler temirden jasalǵan áskeriy bas kiyimlerine sol zattı qadab yurar edi. Olar ne qadab júriwgen?

Juwap : Qoraz patini.
Túsindirme: Sol sebepli grekler gezeklerdi «xo'roz» dep mısqıllawar edi.

288- soraw: Eramızǵa shekemgi 279 jılda Epir patshası Pirr áskerleri Adriatika teńizi jaǵaındaǵı Auskul qalası janında bolǵan jangda Rim áskerlerin tar-mor etken. Sonda Pirr: «Eger biz rimlikler ústinen taǵı bir ret sonday jeńis qilsak, …»- degen. Onıń sózlerin dawam ettiring.

Juwap : «…tamomila halok bólemiz».
Túsindirme: Bul jangda Pirr óziniń júdá kóp jawıngerlerinen ayrilgan.

289 - soraw:Kitaylıqlar odan júdá kóp zálel kóriwgen. Sol sebepli olar onı «Tentek»,

«Kitaydıń kebiri», «Mıń qıylı kúlpet keltiretuǵın» dep atawǵan. Ol xozir qanday ataladı?
Juwap : Xuanxe dáryası.

290 - soraw: Áyyemgi Kitayda istilochilik urısları hám b. háreketleri ushın kútá úlken aqsha talap etilgen Xan patshalıǵı bolǵan. Áyne sol húkimet dáwirinde jarlı shańaraqlarda jas balalar, ǵarrı áke, ana, kempir apa hám babalardı óltiriw halları kóbeyip ketken. Buǵan ne sebep bolǵan?

Juwap : Saltanatda salıq hádden tıs asırılıp, jan bası salıǵı jas gódekler hám ǵarrılardan da olinar edi. Kemrek salıq tólew maqsetinde sonday etiwge májbúr bolǵanlar.

291- soraw: Ótken zamanda kóshpelinchilar ruwzıgerinde ol buyım eń qımbat, hátte múqaddes esaplanardi. Birov eger kóshpelinchining ózin haqarat qilsa, ol bunı kóbinese esten shıǵarıp jiberar, biraq sol zatın haqarat qilsa, buǵan tiykarı chiday almas, urıwıb-jánjellashar, hátte

«to'p»ga salıp toǵız ayıp járiyma saldırtirar edi. Kóshpelinchilar ruwzıgerinde bunchalik izzetlengen buyım ne?
Juwap : Qazan.

292- soraw: Oskar Uayld sonday jazǵan : «Jámiettiiń pul haqqında baylardan da kóbirek o'ylaydigan tek bir klası bar, bul olardair». Kimler?

Juwap : Jarlılar.

293- soraw: Hind filosofları Charvak degen táliymat jaratqanlar. Bul táliymatqa kóre, ılım hám bilimdiń bas dáregi - áyne u bolıp tabıladı. Ol ne?

Juwap : Tájiriybe.

294-