Soraw: Kongoda xalıq onıń 00 tasidan, Indoneziyada 250 tasidan, Sudanda bolsa 117 tasidan paydalanıwadı. Ol ne? Juwap : Til soraw

soraw: Bul mámleketti kóbinese «Qaldıq xayvonlar muzeyi» dep ataydılar. Qaysı mámleketti?
Juwap : Avstraliya.

124- soraw: Bul sóz grek tilinen alınǵan bolıp, ol «oyoq uchida juremen», «yuqoriga chiqaman» degen mánislerdi ańlatadı. Bul tsirk kórkem óneriniń álippesi bolıp tabıladı. Ol ne?

Juwap : Akrobitika.

125- soraw: Kometa, teleskop, apistogramma, miytinnis, puntiuskonxonius, kriteryakauta. Bul atlardıń ulıwmalıǵı nede?

Juwap : Bulardıń barlıǵı akvarium balıqlarining atı.

2003 jıl.

126 - soraw: Leonardo de vinchi bul insan aǵzası haqqında sonday jazǵan : «Xesh bir aǵza bul sıyaqlı úlken muǵdardaǵı muskullarǵa mútáj emes; olardan qalǵan, men ashqanlarımdı esapqa almaǵanda 24 tasi málim; hám qálegen háreketler menen háreketlenetuǵın barlıq aǵzalardan ol óz háreketleriniń sanı boyınsha joqarı turadı». Bul qaysı aǵza?
Juwap : Til.

127- soraw: Shıǵıs elining oyshılı, etika ilmining ákesi Luqmoni xakim aytadı : «Barlıq júkti kóteredim, biraq minnetten salmaqlilew júkti kótermeedim. Barlıq mazanı totib kórdim, biraq odan tereńrek mazanı tapolmadim». Ol maza degende neni názerde tutqan?

Juwap : Salamatlıq.

128- soraw: Áyyemgi Egipette qol yamasa ayaqtı kesiw, quwıqtaǵı taslardı alıp taslaw hám sol

dáwirde júdá keń tarqalǵan bir operatsiya etilgen. Ol qanday operatsiya?
Juwap : Pishiw (xaramdagi xizmetker jigitler aqta etilgen).

129 - soraw: Ataqlı xind shıpakeri Sushrut bunday dep jazǵan edi: «Ol medicinanıń barlıq tarawları ishinde birinshi hám tiykarǵı orındı iyeleydi, ol xudoning sawǵası bolıp, dańq hám ataqlarǵa ko'milgandir». Bul qaysı medicina tarawı?

Juwap : Xirurgiya.

130 - soraw: Ingliz alımı Uilyam Garvey sonday dep jazǵan edi: «Hár qanday janlı janzat odan kelip shıǵadı». Ol ne bolıwı múmkin?

Juwap : Máyek.

131- soraw: Ol áyyemginen insan ómiriniń qaqsatqısh, ayawsız hám qutılıp bolmaydı joldasi bolıp kelgen. Usınıń menen bir qatarda ol pálekettiń elshisi, insan organizminiń shın berilgen hám bayqaǵısh ximoyachisi bolıp tabıladı. Biraq ol normaınan ótkennen, onıń ximoyaviy kúshi pútkil organizm ushın páleket qudıretine aylanadı. Ol ne?

Juwap : Awrıw.

132- soraw: Medicinada júdá keń isletiletuǵın bul sózdiń túp mánisi «quritilgan» degen mánisti ańlatadı. Ol insan organizminiń hasası bolıp esaplanadi. Bul qanday sóz?

Juwap : Skelet.
Túsindirme: Áyyemginde olar aftapda yamasa qum qızig'ida tayarlanar edi.

133- soraw: Bul Temuriy Malikaning qábir tamaqtasına onıń vaiyatiga qaray : «Xesh kim meniń qabrimni kók shópden ózge zat menen jawmasin, g'ariblar qabrini yopmoq ushın sol giyoxning ózi basdir» degen sózlergine pitilgen. Bul Malika kim?

Juwap : Zebinusobegim.

134- soraw: Kóbinese qoraqurtlarga qarsı gúresiw maqsetinde bul gezendeler tarqalǵan jerlerde málim bir tur xayvonlar boqiladi. Olar qoraqurtlarni basqılap taslayveradi. Sebebi onıń zaxri bul xayvonlarga tásir etpeydi. Olar qanday xayvonlar?

Juwap : Qoy-eshkiler.

135- soraw: Rimdiń pútkil uzaq tariyxı dawamında kóz áynekler bar yo'g'i bir retgine tayarlanǵan, anıqrog'i kóz áynekler emes, birgine ayna - monokl.jáne onı shıysheden emes, zumraddan soǵıwǵan. Mine sol zumrad arqalı ekinshi kózin jawıp turǵan túrde bul uzaqtı jaqsı kóre almaytuǵın insan gladiatorlar jangini gúzeter edi. Ol kim edi?

Juwap : Neron.

136 - soraw: Bir júz ellik jıllar aldın arxeologlar Egipet mazarlarınan birinen onsha úlken

bolmaǵan, ústi qalıń tat oramı menen oralǵan metall disk tawıp aldılar. Disk jas hayal kórinisinde jasalǵan xaykalchaning bas bólegine ornatılǵan edi. Keyinirek anıqlanıwınsha, bul disk mıs hám qalay eritpesinen yaǵnıy bronzadan tayarlanǵan eken. Bul disk qanday maqsette isletilingen?
Juwap : Ayna retinde isletilingen.

137- soraw: Payǵambar S. A. v. aytadılar : «Álbette ol o'tdan ushqın bolıp tabıladı. Kimda ol kelse, tik turǵan bolsa, o'tirib alsın, eger otırǵan túrde ol toqtamasa, yotib alsın, eger yotib alǵan túrde xam ol kelse, topıraqqa yumalasin». Ol ne?

Juwap : Ǵázep.

138- soraw: Hakimlar búydewlerinshe, ol charchog'i joq sıyınıw, bezewsiz ziynat, mámleketsiz aybat, diywalsız qo'rg'on bolıp tabıladı, ol alım ushın ziynat, bilimsiz ushın perde bolıp tabıladı. Hakimlar neni názerde tutqanlar?

Juwap : Tınısh turıw.

139 - soraw: 79 jıldıń jigirma tórtinshi avgustında qápelimdede ol oyanadı. Egerde ol ulıwma xesh qashan uyg'onmaganida jaqsılaw bolǵan bo'lur edi. Sóz ne haqqında barıp atır?

Juwap : vezuviy vulqanı.

140 - soraw: Ol insan haqqında oy ekenbiz, kóz ońımızda eki ullı kelbet gewdelenedi. Biri- orta ásirdiń ullı matematikashı filosofi hám munajjim alımı, ekinshisi bolsa XIX-XX ásirden baslap jaxon poeziyası klassiklari qatarında dańqlı orın iyelegen, házir de poeziya aspanınıń jaqtı juldızlarınan biri bolǵan záberdes shayır. Ol kim?

Juwap : Umar Xayyom.

141- soraw: Umar Xayyom rubayılarınan birin esitiń:

Bul kóp eski ravot, … unga at,-
Tún-kún tulporiga bar bunda dem.
Bul eski bázim júzlegen Jamshiddan qaldı, Bul go'rda jatadı júz-júzlegen Bahrom.
Umar Hayyom joqarıdaǵı rubayısında nege sonday tariyp bergen?
Juwap : Álem.

142- soraw: Jan Dyushe sonday jazadı : “Aziyanıń barlıq perzentleri ishinen Batıs birinshi orında onı ózine ruwxıy ustaz etip tańladı. Onıń ideyaları Iso Masix táliymatınan ilgeri Grekistonni boyitgan edi. Onı Platon xam bilar edi. Budda hám Konfutsiylarning dawısları Evropaǵa jetip keliwi ushın kóp waqıtlar kerek boldı. Usınıń sebepinen ol Batısda áyyemgi Aziyanıń birden-bir oyshılı bolıp qaldı”. Dyushe kim haqqında sonday jazǵan?

Juwap : Zardo'sht.

143- soraw: Bul sóz nemischa sózden kelip shıqqan bolıp, qalta degen mánisti ańlatadı. Bul ekonomikalıq termin bolıp, házirgi kúnde bir neshe túrleri bar. Bul qanday sóz?

Juwap : Birja.

144- soraw: Kitay daǵı Shanxay qalası, Belgiya daǵı Kortrayk qalası, AQSh dagi Sietl qalası, Tunis degi Tunis qalalarınıń bizlerge salıstırǵanda ulıwmalıǵı nede?

Juwap : Bular barlıǵı Tashkent menen biradarlasqan qalaler.

145- soraw: Bul sóz arab tilinde “júk kóteruvchi” degen mánisti ańlatadı. Házirgi kúnde bul sóz qaysı bolıp tabıladı mániste tuwrı bolıwı múmkin. Lekin bul sóz derlik umumman basqa mánisti ańlatadı. Bul qanday sóz?

Juwap : ministr.

146 - soraw: Bul sóz italyan tilinen alınǵan bolıp, “jawın qurtılar”degan mánisti ańlatadı. Italiyanı eslaganda bul jawın qurtılar shubhasız iybelimizge keledi. Bul qanday sóz?

Juwap : vermishel.

147- soraw: XvII-asirde ingliz Jeyn voks (Jane vaux) xanım London qasında baǵ hám sánli zal qurdirdi. Házirgi kúnde bul bog'ning atınıń esitmegen adam derlik joq. Bul bog'ning atınan bir sóz kelip shıqqan. Bul qanday sóz?

Juwap : vokzal (vaux hall).

148- soraw: 1968 jılda birinshi feminist jazıwchilardan biri Elizabet Kedi Stenton olarǵa sonday tariyp bergen: «Bul shápáátsiz, ózine jay qoyǵan, górqaw, urısqa hám qaraqshılıqqa beyim yemiruvchi kúsh bolıp tabıladı. Da materiallıq, da ruwxıy dúnyada ol tek ǵana tártipsizlik, dushpanlıq, kesellik hám ólim shashadi» degen. Ol kimler haqqında sonday jazǵan?

Juwap : Er adamlar haqqında.

149 - soraw: Norvegiyada bunday jınayat 8 jılǵa shekem azatlıqtan maxrum qılıw menen jazalanadı. AQSh de bunday ayıpkerdiń eki politsiya jumısshısı júzine tupurgani ushın adam óltiriwshilikke qaslıqta ayıplawshı sud jumısı kórilgen. Bul qanday jınayat yamasa bul jınayattı júz etkenler qanday insanlar?

Juwap : OITS menen qasallanganlar.

150- soraw: «Deyli telegraf» gazetasining 1976 jıl 29 iyul sanında «Qanday etip áwmetsiz bolıp, hesh nárse etpegenlik ushın pul alınadı? » sarlavxasi astında material baspadan shıǵarılǵan. Bul maqala kimler haqqında edi?

Juwap : Tilenshiler haqqında.

2004-jıl.

151- soraw: Luqmoni Xakim balasına úsh wásiyat etdi: birinshisi mınada, hayalingga zinxor siringni aytpa, ekinshisi - nokasdan qarız alma, úshinshisi - ol menen dos bo'lma. Ol kim menen dos bolmawdı násiyxat etken?
Juwap : Mirshab.

152- soraw: Oqıw, kitaplar, nızam, úyreniw, maqtawlar, hushxabar. Bul sózlerdiń ulıwmalıǵı nede?

Juwap : Bular múqaddes kitaplar atlarınıń mánisi: Quran, Bibliya, Tavrot, Talmud, Zabur hám Ínjıl.

153-