Sotsiologik atamalar lug‘ati avtoritar shaxs

Umrning maksimal davomiyligi – mazkur turdagi organizmlar

hayotining maksimal biologik davomiyligi.

Umumnazariy sotsiologiya – makrosotsiologik tadqiqot sifatida

ijtimoiy tizimlar rivojlanishining umumiy qonuniyatlarini aks ettiradigan

fan.

Urbanizatsiya – jamiyat rivojida shaharlar mavqei va rolining oshib

ketish jarayoni.

Uyushgan jinoyatchilik – maxsus noqonuniy guruhlar (tashkilotlar)

tomonidan amalga oshiriladigan jinoiy xatti-harakatlar.

O‘zgarishlarning dialektik talqini – fandagi qarama-qarshi

manfaatlar yoki guruhlar to‘qnashuvining ijtimoiy transformatsiyalarini

harakatga keltiruvchi kuch, deb talqin qiladigan yondashuv.

O‘rta ijtimoiy guruhlar – jamiyatning ma’lum bir umumiy tomonlariga

xos bo‘lgan kishilar guruhi. Bularga biron-bir jihatdan umumiy

bo‘lgan kishilar guruhi – shahar, tuman, qishloq aholisi va boshqalar

kiradi.

Faktologik savollar – faktlarni aniqlashga qaratilgan savollar.

Fundamentalizm – qadimgi diniy matnlarning aynan mazmuniga

e’tiqod qilishni rag‘batlantiruvchi g‘oya, yo‘nalish.

Hujjatlar tahlili – hujjatlarda mavjud bo‘lgan ma’lumotlarni tadqiqot

vazifalari nuqtai nazaridan o‘rganish hamda talqin qilishdan iborat

sotsiologik usul.

Huquq sotsiologiyasi – sotsiologiyaning jamiyat huquqiy borlig‘

ining tabiati va qonuniyatlarining vujudga kelishi, amal qilishi hamda

rivojlanishining sotsial yo‘nalishlarini yaxlit tizim sifatida o‘rganadigan

tarkibiy qismi.

Huquqiy eksperiment – huquqiy norma eksperimentning omili

sifatida tanlab olinadi. Unda amalda bo‘lgan normaning samaradorligi

tekshiriladi yoki tayyorlanayotgan yangi huquqiy hodisaning ta’sirchanligi

taxmin qilinadi.

Huquqiy ijtimoiylashuv – kishilarning xatti-harakatlarini imkon

darajada belgilab beradigan qonunlar, huquqiy bilimlarni o‘zlashtirish,

zarur sotsial malakalarni asta-sekinlik bilan egallash, o‘z huquqlarini anglab

borish va ularga amal qilish, har xil murakkab munosabatga kirishadigan

kishilar va sotsial institutlar o‘rtasidagi munosabatlarni tushunib

borish jarayoni.

Huquqiy ijodkorlik – jamiyatdagi turli ijtimoiy munosabatlarni

tartibga soluvchi huquq normalari tizimini yaratish hamda takomillashtirishga

qaratilgan faoliyat turi.

Shaxs – muayyan tarixiy sharoitdagi ijtimoiy-iqtisodiy munosabatlar

jarayonida o‘zi mansub bo‘lgan ijtimoiy guruh manfaatlarini

ifodalaydigan, ularni himoya qila oladigan, mustaqil fikrlash va muayyan

vaziyatda mas’uliyatni o‘z bo‘yniga olib, mustaqil qarorga kela oladigan

inson.

Shizofreniya – psixik xastalikning jiddiy shakli bo‘lib, unda individ

voqelikni anglash tuyg‘usini yo‘qotgan bo‘ladi.

Ekspert baholash uslubi – so‘rov o‘tkazilayotgan soha bo‘yicha

ekspert so‘rovi o‘tkazish bilan soha mutaxassislari fikrini olish orqali

sotsiologik axborotga ega bo‘lish.

Etnometodologiya – kishilarning o‘zaro kundalik ijtimoiy ta’sir

doirasida bajargan harakatlari yoki aytgan so‘zlariga qanday ma’no

berishni o‘rganish.

«Eritish qozoni» – etnik tafovutlarning qorishib ketib yangi xulq