Sotsiologik atamalar lug‘ati avtoritar shaxs

Rivojlanish savollari – sotsiologiyada ijtimoiy institutlarning

o‘tmishdan bugunga qarab rivojlanishini o‘rganishda qo‘llaniladigan

savollar turi.

Rol – biror-bir voqea yoki jarayonda ishtirok etish darajasi, ta’sir

ko‘rsatish norma, ahamiyat ko‘rsatkichi; ma’lum bir maqomga ega bo‘lgan

shaxsdan kutiladigan xulq-atvor, xatti-harakat, ijtimoiy vazifalar majmui.

Sanksiya – ikki xil: 1) biron-bir mas’uliyatli harakatni yuqori instansiya

tomonidan amalga oshirishga ruxsat etish; 2) jazolash ma’nosida (ular

yordamida ijtimoiy maqbul bo‘lgan xulq-atvor normalari mustahkamlanadi)

ishlatiladi.

Saralash – sotsiologiyada tadqiqotning butun bir obyektini tashkil

qiluvchi ko‘pgina guruhlardan, ma’lum sonini tanlab olish usuli.

Sotsial – jamiyatda kishilar o‘rtasidagi turli munosabatlarni

ifodalaydi. «Sotsial» tushunchasi bir necha ma’nolarda masalan: a) bir

butun jamiyatga nisbatan; b) jamiyatning alohida sohalariga (ijtimoiy,

iqtisodiy, siyosiy va boshqa) nisbatan; v) kichik guruhlar, jamoalar o‘rtasidagi

munosabatlarni ifodalash maqsadida ishlatilishi mumkin:

Sotsial adolat – jamiyatda inson qadr-qimmatini, ijtimoiy hamkorlik,

erkinlik va fuqarolarning teng huquqliligiga erishish mexanizmini

ta’minlovchi qadriyatlar majmui.

Sotsial ahvol – ijtimoiy subyektning jamiyatda tutgan o‘rni, ya’ni u

yoki bu muayyan ijtimoiy mavqeni qo‘lga kiritgan shaxsning ijtimoiy

darajasi.