Sovutish tizimlarining profilaktikasi uchun zarur bo‘lgan profilaktika, asboblar va xom ashyolarga bo‘lgan ehtiyoj. Sovutish tizimlari uchun sovutgichlarni tozalash va moylash. Protsessorga havo sovutgichlarini o‘rnatish


Download 18.93 Kb.
Sana10.04.2023
Hajmi18.93 Kb.
#1349336

Sovutish tizimlarining profilaktikasi uchun zarur bo‘lgan profilaktika, asboblar va xom ashyolarga bo‘lgan ehtiyoj. Sovutish tizimlari uchun sovutgichlarni tozalash va moylash. Protsessorga havo sovutgichlarini o‘rnatish.
Motorda issiqlik energiyasidan yaxshiroq ibydalanish uchun uning silindrkiri, yonish kamerasi, porshenlari va boshqa detaliarining harorati eng qulay darajada boMishi (normal issiqlik rejiniini saqlash) lo/.iin. Motor ortiqcha qizisa, silindrlarga yonuvchi aralashma (yoki havo) kam kiradi, moy suyulib qovushoqligi kamayadi, aralashma uchqun bcrilmasdanoq yonadi, motor dctallari ortiqcha kcngayib, qadalib qoladi. Motor ortiqcha sovitilsa, moyning qovushoqligi ortadi, sifatii yonuvchi aralashma hosil boïmaydi va aralashma tola yonmaydi, yonilgï qisman tomchiga aylanib, karterga oqih tushib, moyni suyultiradi. Har ikkala holda ham motorning detallan tez yeyiladi, quvvati kamayadi va yonilgïning solishtirma sarfi ortadi. Sovitish tizimi motor detallarini sovituvchi mexanizm va asboblardan iborat bo‘lib, zamonaviy motorlar havo yoki suv bilan sovitiladi. Motor havo bilan sovitilganda har qaysi silindri alohida yasalib. silindr va kallak dcvorlari qovurg‘ali qilinadi. Silindrlar mashinaning harakati vaqtida uriladigan havo oqimi hilan (motosikllar) yoki, ko‘- pincha, ventilator hosil qiladigan havo oqimi bilan sovitiladi. Havo bilan sovitiladigan motorning radiatori, suv gïloflari, suv quvurlari boïmaydi, shuning uchun u ixcham va oddiy tuzilgan, unga texnik xizmat ko'rsatish oson. Motor yurgizib yuboriiishi bilan qiziydi, shu sababli kam yeyiladi, havoning issiq-sovuqligi motor ishiga kam ta’sir etadi, ammo venlilatorni harakatga keltirish uchun ko‘proq quvvat sarf boladi. Ko pchilik traktor va avtomobil motorlari suv bilan sovitiladi. Bunda silindr va kallak devorlari ikki qavat qilinib, ularning o'rtasida hosil bolgan bo'shliq (suv gïlofi) da sovituvchi suv aylanib yuradi. Motor suv bilan sovitilganda detallari ortiqcha qi/.imaydi. Silindr bilan porshen orasida ozroq tirqish qoldirish mumkin, bu esa moy sarfini kamayliradi. Suv qavali shovqinni izolatsiya qilishi sababli motorning snovqini kamroq eshitiladi. Suv bilan sovitish ti/imi, suvning aylanish usuliga qarab, termosifon va suvi majburün ayluntiriladigan tizimlarga hoïinadi.
Havo oqimi silindrlar (5) ga (10.l-rasm) taqsimlovchi g‘ilof (/) va yo'naltiruvchi to‘siq — deflektorlar (4, 5, X) bilan yo‘naltiriladi. Ventilator (9) lasma bilan tirsakli valning shkividan harakatga keltiniadi. Ventilator daqiqasiga 4700—5100 marta aylanib, taqsimlovchi g‘ilofga 18—24 m/s tezlikda havo oqimini yo'naltiradi. Silindr va kallakning sovitish yu/asim oshirish uchun ular qovurg'ali qilingan. Yo'naltiruvehi to'siqlar havo oqimini silindrlar devoriga yaqinlashtirib, ularning yaxshiroq sovishiga imkon beradi. Shunday qilib, havo oqimi silindr va kallak qovurglalariga urilib, issiqni qisman olib ketadi. 10. l-rasm. Motorni havo bilan sovitish sxemasi: 7 •— taqsim lovchi g'ilof; 2 — m oy rudiatori; 3 — silindrlar; 4, 5 va 8 — deilckiorlnr; 6 — jalu/a; 7 — tortqi; 9 — ventilator Sovituvchi havoning chiqib ketadigan tomoniga har bir ;ilip,dr£a alohidajalu/alar (plastinalar) o‘rnaiilgan. Jalu/a (6) traktorchi .vtu:v«n jovdan boshqariladigan tortqi (7) ga biriklirilgan. Havo sovuq vaqtdu jaluzalarni qisman bcrkitib, issiqlikni kamroq tarqatish mumkin. Ventilator yo‘naltiradigan havo oqimi moy radiatori (2) ga ham ta’sir etadi. Ventilator tasmasi bo'shab kc*.sa, vcntilatorga havo kiradigan sim to‘r ifloslansa, silindr va kallak qovurg‘al?rining orasini chang bossa yoki traktor ortiqeha zo'riqib ishlasa, motor qizib ketadi. Motorning 5 6 7 qizish darajasi kallakka o'rnaulgan dalcliik (6.9-rasm, Kh orqali lovush signali va lampoehkali signalizalor bilan aniqlanadi. Katlak harorali 160— I75°C gacha qiziganda nazorat lampochka yonadi va signal chalinadi. Shuningdek. motor karteridagi moyning harorati ham moiorning qizish darajasini aniqlaydi. Moyning harorali 100— 105 C dan yuqori bolmasligi kvim. Bu csa inoy icrmometri bilan aniqlanadi. Termosifonii sovilish tizimida (10.2-rasrn, a) suv tizimidagi sovuq va issiq suvlarning solishlirma og'irligi farqi hisobiga aylanib yuradi. Motor ishlaganda silindrlarning suv g'ilofi (6) dagi suv isib, ziehligi kamayadi, shu sababli yuqorigi qisqa quvur (.5) orqali ko'tarilib, radiator (/) ga boradi. Radialorda ventilator (2) hosjl qilgan liavo oqimi la’sirida suvib. /ichligi ortadi va pastki qisqa quvur (7) orqali suv g‘ilofga kirib, issiq suvni yuqoriga ko'taradi. Bunday sovitish lizimi boMgan motor yurgizib yuborilganidan kcyin tezroq qiziydi, sovituvchi suvning harakat lezligi motorning vuklanishiga bog‘liq, ya'ni yukhmish qancha ko'p bo‘lsa, suv shuncha ko‘p isib, tezroq harakat qiladi Lekin suv nisbatan sekin harakat qilganligi sababli. sovitish tizimning sig'imi kallaroq bo‘ladi. Natijada motorning vazni ortadi va suv sathi kanaysa (yuqorigi qisqa quvur va radiatordagi suv oqimi uzilsa), motor sovitilmaydi. Termosifon sovitish lizimi traklorlarning yurgizib yuborish motorlaridagina qollaniladi. Suvi majburan axlantiriladigan sovitish tizimi (10.2-rasm. b) ko'pchilik traktor va avtoniobil motorlarida qollanilib, suv marka/dan qochirma nasos (/2) bilan haydaladi. Hu nasos radialorda r.ovigan suvni so'rib olib. silindrlarning suv g'ilofiga haydavdi. g‘ilofda isigan 10.2-rasm- Suv hilan sovilish ti/imlarining sxemalari: a — termosifonii sovitish lizimi; b — suvi majburan aylanliriladigan sovitish tizimlari: / - radiator: 2 — ventilator: 3 parda: 4 — trubka; 5 — yuqorigi qisqa quvur; 6 — suv g'ilofi: 7 — pastki kaita quvur; A’ — bug -havo klapani; V-- term osfat; 10 — term om etr; I I - taqsimla.sh kanali; 12 — suv nasosi; 13 — truhka SLiv c s í* bosim bilan yuqorigi qisqa quvur orqali radiatorga kiradi. Suv majhuriy ravishda tez harakal qilganligi sababli blokning g'ilofidaui issiq suv bilan radiatordagi sovitilgan suvning harorati l'aqat 5— 10 ( larq qiladi.
Download 18.93 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling