Soxibaxon ped texnologiya doc
Download 5.19 Mb. Pdf ko'rish
|
Soxibaxon ped texnologiya doc
Mustaqil o‘rganish usuli
Ushbu usul ta’lim oluvchilarning o‘quv materialini mustaqil o‘zlashtirishini, o‘z – o‘zini tekshiruv malakalarini, berilgan matnning mazmunini to‘liq va ongli ravishda bayon eta bilishiga qaratilgan usuldir. Bu usul vaqti–vaqti bilan o‘tkazib turiladi, o‘quvchilarning mustaqil o‘rganish, darslik bilan ishlash va mustaqil amalaiy faoliyat bilan shug‘ullanish ko‘nikmalarini shakllantiradi. Har bir o‘quvchi alohida yoki umumiy tarzda tashkil qilinadigan topshiriqni bajaradi. O‘qituvchi o‘quvchilarning amaliy faoliyatiga aralashmay, tashqaridan teskari aloqa- muloqot yordamida yo‘naltirib boshqaradi va nazorat qiladi. Savol berish orqali o‘qitish usuli O‘qituvchi o‘quvchilar oldiga savollarni ko‘ndalang qilib qo‘yadi va bu bilan ularni berilgan ma’lumotni yana takrorlashga undaydi. Shu tariqa ularni o‘qituvchi tomonidan qo‘llanilgan og‘zaki va boshqa aloqa uslublarini tushunib yetganliklari aniqlanadi. Muhokama usuli O‘quvchilarga suhbatlashish, masalalarga oydinlik kiritish, savollar berish, shuningdek ma’lumotni o‘zaro va o‘qituvchi bilan muhokama yo‘li bilan tahlil qilish taklifi kiritiladi. Suhbat usuli Mavzuga aloqador manbaviy ma’lumotlar beriladigan bir sharoitda va darsning bir qismi sifatida ana shu mavzu haqida tushuntirish berish muhim hisoblanadi. Odatda ma’ruza vaqti 30 daqiqadan uzoq bo‘lmasligi kerak va asosiy vaqt ma’ruza ta’riqasida va mashg‘ulot so‘ngida o‘qituvchiga savollar berish uchun bir oz vaqt ajratiladi . Baxs- munozara usuli O‘quv guruhini ikki guruhga bo‘lgan holda, biror mavzu bo‘yicha o‘zaro baxs, fikr almashinu v tarzida o‘tkaziladi . Tadqiqot usuli O‘zlashtirish darajasining eng yuqori cho‘qisi; o‘quvchilarning olgan bilimlari asosida hali o‘rganilmagan kichik bir muammo ustida yakka yoki birgalashib izlanish olib borishi; keltirilgan taxminni izlab topilgan dalillar asosida to‘g‘ri yoki noto‘g‘riligini tekshirish; Roli o‘yinlar Ishbilarmonlik yoki rolli(vaziyatli) o‘yinlar – muammoli vazifaning bir turidir. Faqat bu o‘rinda, matnli material o‘rniga o‘quvchilar tomonidan rollar o‘ynaladigan hayotiy vaziyat sahnalashti- riladi. 16 Ovozga qo‘yish metodi Dars davomida bahsli vaziyatni keltirib chiqarish; yuzaga kelgan bahs munozarani boshqarish maqsadida, bahs yuritayotgan tomonlarning fikrlarini sinf bo‘yicha ovozga qo‘yish; har bir fikr bo‘yicha qarshi, rozi va betaraflarni aniqlash; tomonlarning dalillarini va fikrlarini tinglash; so‘ng yana ovozga qo‘yish; xulosalash; «Charxpalak» usuli Mazkur metod guruhlarda ishlash usulining takomillashtirilgan ko‘rinishi bo‘lib, uning yordamida o‘quvchilar o‘rganiladigan material bo‘yicha ma’lum bilimga mustaqil ega bo‘lish, jamoa bilan ishlash malakasini ega bo‘lish, boshqalarni o‘qitish, axborot bilan almashish hamda jamao bo‘lib qaror qabul qilish ko‘nikmalariga ega bo‘ladi. Aqliy hujum Dars mavzusiga oid qo‘yilgan muammoni yechish yoki savolga javob topish maqsadida g‘oyalarni jamlash va saralash usuli. qatnashchilar birlashgan holda yechimi noma’lum muammoni yechishga yoki savolga javob topishga harakat qiladilar. Eng maqbul yechimni topish bo‘yicha shaxsiy g‘oyalarini ilgari suradilar. Pinbord usuli Bu usul aqliy hujum metodining bir ko‘rinishi bo‘lib, unda qo‘yilgan muammoni hal qilish bo‘yicha g‘oyalar alohida qog‘ozchalarda yozilib, doskaga mixlanib boriladi. Ikkinchi bosqichda esa, ular turli mezonlar bo‘yicha sinflarga bo‘linadi, saralanadi va muayyan tartibda doskada joylashtiriladi. Boshqalarni o‘qitish orqali o‘rganish usuli Bu usulda ta’lim oluvchilar belgilangan mavzu yoki qo‘yilgan muammo bo‘yicha bir – birlariga axborotlarni almashadilar va o‘z bilganlarini boshqalarga o‘rgatadilar. Lug‘at bilan ishlash (diktant) bilimlarni baholashning joriy nazorat shakli; odatda qisqa vaqt davomida o‘tkaziladi; o‘quvchilarning o‘tilgan atama va tushunchalarni bilish darajasini tekshirish uchun o‘tkaziladi; Konferensiya Oraliq nazoratning bir turi bo‘lib, asosan chorak yoki yil davomida ma’lum mavzular bo‘yicha mustaqil yozilgan ishlarning og‘zaki ma’ro‘za ko‘rinishidagi taqdimoti. Juft-juft muloqot Biror mavzu bo‘yicha yonma-yon o‘tirgan o‘quvchilarni o‘zaro muloqotga chorlash; o‘zaro fikr almashish va ularni ba’zilarini tinglash; 17 B/B/B ( Z/ Х/U) 167 18 Insert V- bilaman (-)- to`g`ri kelmadi (+) –yangi axborot ( ? )- tushunmadim 19 «V enn» Diagrammasi 3 ob’ektni, tushunchani, g‘oyani, xodisani taqqoslash faoliyatini tashkil etish jarayonida ishlatiladi ORGANAYZERLAR 20 SWOT - TAXLILI • S-kuchli tomoni • W- kuchsiz tomoni • О- imkoniyatlari • Т- xavf-xatar 168 21 FIKR, MULOXAZA, ISBOT FSMU • F – Fikringizni bayon eting • S – Fikringizni bayoniga sabab ko‘rsati ng • M – Fikringizga misol keltiring • U–Fikrlaringizni umumlashtiring, xulo salang 22 T- jadval Konsepsiyaga, voqeylikka, ob’ektga nisbat an munosabat bildirish uchun qo‘llash mumkin. -Talabalar ushbu sxemani tuzish qoidalari bilan tanishtiriladi -Yakka, juftlikda yoki guruh ichida sxema asosid a taqqoslash faoliyati tashkil etiladi -Yagona jadvalga tushiriladi. 169 23 T- SXEMA «Test nazorati» Yutug`i Kamchiligi • Vaqtni tejalishi • Frontal holda ish olib borish imkoni • Mantqiy fikrni rivojlantirish. • Baholash qulay • Nutqning rivojlan-masligi. • Muloqatni yo‘qligi • Hamkorlikda faoliyatning yo‘ qligi. • Pedagogik munosabatning y o‘qligi. 24 «Nima uchun» texnologiyasi • NIMA • UCHUN • BU • MUAMMO • KELIB • CHIQDI? Muammoni aniqlash, uni hal etish, tahlil qi lish va rejalashtirish jarayonida qo‘llash mumkin 25 «Qanday» texnologiyasi QANDAY QILIB MUAMMONI XAL ETISH MUMKIN? Muammoni hal etishning bar cha imkoniyatlarini tadqiq eta- di va ularni amalga oshirish us ullarini ham o‘rganadi 170 26 «BLITS - SO‘ROV» TEXNOLOGIYASI • «BLITS – SO‘ROV» • TEXNOLOGIYASI Ketma-ketlikni va izchillikni o‘rnatishga qaratilgan texnologiyadir 27 Sinkveyn • Tushuncha-ot • 2 so`zdan iborat • sifat • 3 so`zdan iborat fe’l • 4 so`zdan iborat munosabat • 1 so`zdan iborat sinonim • o‘qish • qiziqarli yangilik • Fikrlash kobiliyatini rivo jlantiradi • Ma’naviy tarbiyalashga yordam beradi mutoala 171 TA`LIMNING “KEYS-STADI” TEXNOLOGIYASI. TA`LIMNI SHAXSGA YO`NALTIRILGAN EXNOLOGIYASI. TA`LIMNING LOYIXA TEXNOLOGIYASI • Reja: • “Keys-stadi” tushunchasining mohiyati, kelib chiqish tarixi, tipologiyalari va “Keys- stadi” texnologiyasini tuzilishi. • “Hamkorlik pedagogikasi” texnologiyasi, uning mazmuni va o`ziga xosliklari. • “Loyixa” tushunchasining mazmuni, mohiyati, loyixaviy ta`limning o`ziga xosliklari, o`quv loyixasi tushunchasi va “Loyixa” texnologiyasini ishlab chiqish qoidasi • Adabiyotlar: • 1. Interfaol metodlar: mohiyati va qo’llanilishi / Metodik qo’llanma. Tuzuvchilar: D.Ro’zieva, M.Usmonboeva, Z.Holiqova. – Toshkent: Nizomiy nomidagi TDPU nashriyoti, 2013. – 136 bet. • 2. Pedagogik texnologiyalar.Tuzuvchilar: Sh.S.Shodmonova va b. – T.: “Fan va texnologiya”, 2011, 148-bet • 3. Azizxo’jaeva N.N. Pedagogik texnologiya va pedagogik mahorat. – T.: TDPU, 2006. • 4. Yo’ldoshev J., Usmonov S. Pedagogik texnologiya asoslari. – T.: Pedagog, 2004. • 5. Pedagogik texnologiya va pedagogik mahorat / S.A.Madiyarova va b. – T.: “Iqtisod- moliya”, 2009. • 6. Sayidaxmedov N., Ochilov A. Yangi pedagogik texnologiya mohiyati va zamonaviy loyihasi. – T.: RTM, 1999. • 7. Tolipov O’., Usmonboeva M. Pedagogik texnologiyalarning tatbiqiy asoslari. – T.: Fan, 2006. 172 TA`LIMNING “KEYS-STADI” TEXNOLOGIYASI “Keys-stadi” ingliz tilida “case” – metod, “study” – muammoli vaziyat; vaziyatli tahlil yoki muammoli vaziyatlarni tahlil qilish-degan ma`noni anglatadi. “Keys-stadi” texnologiyasi o’quvchi (talaba)larda aniq, real yoki sun’iy yaratilgan muammoli vaziyatni tahlil qilish orqali eng maqbul variantlarini topish ko’nikmalarini shakllantirishga xizmat qiladi. “Keys-stadi” texnologiyasi o’quvchi (talaba)larni bevosita har qanday mazmunga ega vaziyatni o’rganish va tahlil qilishga o’rgatadi. “Keys-stadi” texnologiyasining umumiy tuzilmasi quyidagicha : Ta’lim maqsadi Keys- stаdi Ta’lim shakli Axborotlarni to’plash usul va vositalari Ilmiy izlanish usul va vositalari Axborotlarni ilmiy tahlil qilish usul va vositalari Ta’lim metodlari Ta’lim vositalari Ta’limiy usul va vositalari Ta’limni boshqarish usul va vositalari T a’lim natijas i Mashg’ulotlarda metodni qo’llash quyidagi bosqichlarda kechadi: O’quv keyslari Yechimni topish bo’yicha individual ishlash Yechimni topishda jamoaviy hamkorlikka erishish Asosiy bosqich lar Samaradorlik 173 Keys-stadi bo’yicha jamoaviy hamkorlik quyidagi tartibda amalga oshadi: Jamoa (guruh) a’zolari muammo, uning echimlari yuzasidan o’zaro fikr almashadi Masalaning yechimi sifatida taqdim etilgan вариантлар муҳокама қилиниб, уларнинг мақбуллиги баҳоланади Muammoli vaziyatning yechimini ta’minlaydigan aniq dastur ishlab chiqiladi Masalaning yechimi to’g’risida ma’lumot beradigan taqdimot tayyorlanadi va unda namoyish etiladigan materiallar rasmiylashtiriladi Texnologiyani alohida o’quvchi(talaba)ga nisbatan qo’llash tartibi quyidagicha: O’quvchi (talaba)ning texnologiyaning mohiyati, uni qo’llash shartlari bilan tanishishi O’quvchi (talaba) tomonidan taqdim etilgan muammoning o’rganilishi Download 5.19 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling