So‘z boshi xalqimiz shuni yaxshi bilishi kerak: oldimizda uzoq va mashaqqatli yo‘l turibdi. Barchamiz jipslashib, tinimsiz o‘qib


Download 1.85 Mb.
Pdf ko'rish
bet20/85
Sana22.06.2023
Hajmi1.85 Mb.
#1649183
1   ...   16   17   18   19   20   21   22   23   ...   85
Geografik omil 
Biror mamlakatning ta’lim tizimini rivojlantirishda geografiya 
qanday yoki nima uchun muhim ekanligi haqida savol tug‘ilishi 
mumkin. Mamlakatning iqlimi maktab binolariga va jihozlarga 
ta’sir qilishidan tashqari, bitta iqlim mintaqasida osonlikcha amalga 
oshiriladigan ish boshqa joyda bo‘lmasligi mumkin. Ehtimol, bu 
Nigeriyaning shimoliy qismida ochiq havo maktablari kamdan-kam 
bo‘lishi mumkinligining sabablaridan biridir. Bunga hech qanday 
shubha yo‘q, Nigeriya maktablarining taqvim yilidagi doimiy 
o‘zgarish iqlimiy sabablarga bog‘liq bo‘lishi mumkin.
Shuni esda tutish kerakki, maktab taqvimi yanvar-dekabrdan, 
keyin esa sentyabr-iyul oylariga o‘zgartirildi. Maktab o‘quv yilidagi 
bunday o‘zgarishlarning sababi shundaki, Nigeriyada iyuldan 
avgustgacha har doim kuchli yomg‘ir yog‘ishi mumkin, va 


69 
ofatlarning oldini olish uchun o‘quvchilar uzoq ta’tilga ota-onalari 
bilan uyda bo‘lishlari uchun yuboriladi. Bundan tashqari, iyul va 
avgust oylari - bu hamattan dehqonchilik uchun tayyorgarlik davri 
va bu safar o‘quvchilar ota-onalari bilan birga bo‘lganligi sababli, 
ular o‘z fermalarida ularga yordam berishlari mumkin. Ob-havo, 
shuningdek, maktab kiyinishiga, maktab ovqatiga, shuningdek, 
maktab jadvaliga ta’sir qilishi mumkin. 
Iqtisodiy omil 
Mamlakat iqtisodiyotining holati ushbu mamlakatning milliy 
ta’lim tizimini belgilaydi. Har yilning boshida, Nigeriyada bo‘lgani 
kabi har doim byudjet har doim federal hukumat tomonidan 
tayyorlanadi va taqdim etiladi. Byudjetda har doim davlat 
tomonidan taqdim etiladigan ijtimoiy sharoitlarning har biriga 
byudjetning ma’lum foizi ajratiladi. Shuni ta’kidlash kerakki, 
mamlakat iqtisodiyoti yaxshi holatda bo‘lganida, byudjetning 
yaxshi qismi ta’limga sarflanadi.
Ammo iqtisodiyot yomon bo‘lganida, bu ta’limga sarflanadigan 
byudjetning foiziga ta’sir qilishi mumkin. Shuningdek, barcha 
rasmiylashtirilgan ta’lim siyosati ularni amalga oshirish uchun katta 
miqdordagi mablag‘ni talab qiladi. Bunga faqat mamlakat 
iqtisodiyoti kooperativ bo‘lganda erishish mumkin. Bu shuni 
anglatadiki, mamlakat iqtisodiyoti yaxshi bo‘lmaganda, shakllangan 
ta’lim siyosati umuman amalga oshirilmasa, u to‘liq amalga 
oshirilmasligi mumkin. 
Bundan 
tashqari, 
agar 
mamlakat 
iqtisodiyoti 
bunday 
mamlakatning ma’lum bir joyida zich joylashgan bo‘lsa, odamlar 
iqtisodiyoti konsentratsiyalangan hududga joylashtirilmagan joydan 
boshqa joyga ko‘chib o‘tishlari mumkin. Bu nigeriyaliklarning 
qishloq joylardan shahar markazlariga ko‘chib o‘tishining asosiy 
sabablaridan biri bo‘lib, buning natijasida shahardagi maktablar 
nafaqat qishloq joylariga qaraganda ko‘proq, balki shahar 
markazlaridagi bunday maktablar doimo tugab turadi qishloq 
maktablariga qaraganda ko‘proq aholiga ega va yuqori malakali 
o‘qituvchilarga ega. 

Download 1.85 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   16   17   18   19   20   21   22   23   ...   85




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling