Sportchilarni musobaqalarda ishtirok etish faoliyati ularni ma’lum sport turiga xos bo‘lgan harakat malakalarini maromiga yetkazib bajarishlarini taqozo etadi

Pozitsion hujum. O’yin davomida jadal hujumni yakunlashga har doim erishilavermaydi. Raqib jamoali himoyani yushtirishga ulguradigan va hamma hujumchilarni to’sadigan holler bo’libturadi. Ushanda jamoa, yaxshi yushtirilgan himoyaga hamma beshtala o’yinchi qatnashadigan pozitsion hujumni qarshi qoyishi kerak. Pozitsion hujumda basketbolchilar yakunlovchi to’p otishni tayyorlashib raqib himoyasiga bosqichma-bosqish (ketma-ket) engishadi. O’yin qoidasi bo’yicha bunday tayyorgarlikka 30 soniyagacha vaqt beriladi. Bu vaqt ilgaridan o’rganilgan har qanday qiyinchilikdagi kombinatsiyani qo’llash uchun yetarlidir, agar u barbod bo’lsa (amalga oshmasa) o’rta yoki uzoq masofadan taktik jihatdan asoslangan otishga sharoit yaratish kerak.
Pozitsion hujumda, jadal hujumdagi kabi, uchta fazani ajratish mumkin; boshlanish – jamoaning yushgan holi oldingi zonaga o’tishi va o’yinchilarni ko’zlagan pozisiaylarga joylashtirish; rivojlanish savatga hujum qilish uchun qulay vaziyat yaratish maqsadida bir qator o’aro harakatlari (seriyalarni) o’tkazish (hujumchini ta’qibdan ozod qilish, yakka olishishning qulay sharoitlarini ta’minlash va hakoza); yakunlash – o’yinchi tomonidan savatga hujum qilishni bevosita o’tkazish va sapchigan to’p uchun faol kurashni ta’minlash.
Pozitsion hujumda ikki sistema tashkil topgan: “markaziy o’yinchi orqali” va “markaziy o’yinchisiz”.
Markaziy o’yinchi orqali hujum qilish sistemasi, ayniqsa, (hammadan ko’ra) maqsadga muvofiqdir. Buni (sistemani) qo’llayotgan jamoaning harakatlari, istalgan daqiqada to’pni olish imkoniyatiga ega bo’lish uchun odatda shchitda shchitga orqasi bilan o’zining sheriklariga yuzi bilan turgan markaziy o’yinchining etakchilik roliga (asoslanadi) tayanadi. Markaziy o’yinchi hujum tayo’rgarligining huddi o’zagidek hisoblanadi. Hamma kelgan sheriklari, unga faol kelishilgan harakatlari bilan qullab quvvatlab, qulayroq vaziyatga unga to’pni oshirib berishga harakat qiladilar (28-rasm). Qulay vaziyatda to’pni olgan markaziy o’yinchi:
- uni savatga otishga urinib ko’rishi;
- uni ta’qib qilayotgan himoyachini yakka olishishda aldab o’tishi, shchit oldiga chiqishi va to’pni savatga otishi;
- to’pni sheriklardan birortasiga uzatishi;
- uch ochkoli otish uchun to’pni uzoqga maydon ichida uzatishi mumkin.