Станокнинг техник характеристикларини аниšлаш

3-rasm. Val II ga ta’sir etuvchi kuchlarning hisobiy sxemasi



4-rasm. Tokarlik stanogi surishlar qutisi grafigi va kinematik sxemasi

MEHNAT MUHOFAZASI VA TEXNIKA XAVFSIZLIGI BO’YICHA TADBIRLAR VA QURILMALARNI ISHLAB CHIQISH

Metall kesish stanoklarida ishlash xavfsizligining umumiy talablari ГОСТ 12.2.008-75 da o’rnatilgan. Bu yerda stanok elektrojihozlariga, mahalliy yoritishga va har xil guruhdagi (tokarlik, frezalash va h.k.) stanoklarga qo’shimcha talablar o’rnatilgan.

Ishchining xavfsiz ish sharoitini yaratish va ishchining toliqishini kamaytirish uchun stanokni konstruksiyalashda quyidagilarni amalga oshirish kerak [3, 8]:

1. 
   Stanokning tashqarisida joylashgan aylanuvchi va harakatlanuvchi qismlarini cheklashni nazarda tutish kerak.
   
2. 
   Ishchini qirindidan, abraziv changdan va sovitish suyuqligidan himoyalovchi qurilmani nazarda tutish kerak (to„liqroq [8] ish 62 b ga qarang)
   
3. 
   Stanokning ishlashini (ish siklini va ishlov berilgan yuzalarni nazoratini) va unga xizmat ko’rsatishni (qirindini chiqarib tashlash, moylash, sovitish moylash suyuqligini uzatish va h.k.) avtomatlashtirish.
   
4. 
   Stanokni ratsional boshqarish tizimini (ratsional konstruksiya va boshqarish organlarining ratsional joylashishi, ularni ishonchli qotirilshi) nazarda tutish kerak.
   
5. 
   Stanokni tormoz qurilmalari bilan jihozlash.
   
6. 
   Tishli uzatmalarni tayyorlash va montaj qilish sifatini yaxshilash yo’li bilan stanok shovqinini minimumgacha kamaytirish. Har xil ish rejimlarida shovqin darajasiga me’yorlar ГОСТ2 N 89-40-95 da o’rnatilgan.
   
7. 
   Cheklovchi ogohlantiruvchi (yo’l cheklovchilarini; ortiqcha yuklardan saqlovchi muftalarni; detalni o’z-o’zidan bo’shatib yuborishdan saqlovchi qurilmalarni va h.k.) bloklovchi qurilmalarni va signalizatsiya (svetli, tovushli, har xil ko’rsatkichlar va h.k.) nazarda tutish kerak.
   
8. 
   Qo’shuvchi tugma va dastaklarni tasodifan qo’shilib ketish imkoniyatini yo’qotish.
   
9. 
   Asbob va ishlov beriladigan detalni ishonchli mahkamlanishini ta’minlash.
   
10. 
    Qirindini va sovitish-moylash materiallarni ishonchli chiqarib yuborish va yig’ish.
    
11. 
    Ishlov berish jarayonida chang ajraladigan hollarda (jilvirlashda va cho’yanga ishlov berishda) mahalliy shamollatishni nazarda tutish.
    
12. 
    Mahalliy yoritishni nazarda tutish va yorug’lik manbaini ratsional joylashtirish.
    
13. 
    Stanokni ishonchli yerga ulanishini ta‟minlash.
    
14. 
    Ishchiga xavf tug’dirishi mumkin bo’lgan stanokni va uning harakatlanuvchi qismlarini bo’yash uchun mos ranglarni nazarda tutish.
    

Yuqorida keltirilgan talablardan kelib chiqqan holda mehnat muhofazasi va texnika xavfsizligi tadbirlari va qurilmalari ishlab chiqiladi.