Statistik jamlash va guruhlash

4.1. Statistik jadvallarning mohiyati va ahamiyati..   
   
   
Statistik  axborotlarni  jadvalda  ifodalash  so’z  bilan  bayon   
etishga qaraganda o’rganilayotgan voqealarni ravshan va jozibali qilib   
tasvirlaydi.   
       Statistikadagi jadvallar logarifmlik, karra va boshqa jadvallardan   

tubdan farq qiladi. Ular ijtimoiy - iqtisodiy hayotimiz,   

turmushimizning turli tomonlarini ta’riflovchi ko’rsatkichlarni yaqqol   
va ixcham shaklda, o’zaro bog’lanishda ifodalab, umumiy va o’ziga xos xususiyatlarini   
oydinlashtiradi.   
   
   
Jadvallar  yotiq  va  tik  to’g’ri  chiziqlar  kesilmalaridan  tuzilgan  geometrik  shakl   
bo’lib,  qator  va  ustunlardan  tarkib  topadi.  Ularda  o’rganilayotgan  ob’ektlar  va  ularning   
ko’rsatkichlari  joylashtiriladi.  Har  bir  qator  va  ustun  o’z  nomiga,  jadval  esa  umumiy   
sarlavhalarga ega bo’lib, bular jadvalning asosiy unsurlari hisoblanadi.    
   
Agarda jadval qatorlari va ustunlari o’z nomlariga hamda umumiy sarlavhaga ega bo’lib,   
sonlar  bilan  to’ldirilmagan  bo’lsa,  u  jadval  maketi  deb  ataladi.  Har  bir  jadval  qisqa,  aniq 
 va   
tushunarli,  shu  bilan  birga  ma’lumotlar  ma’nosini  oydinlashtiradigan  sarlavhaga  ega  bo’lis
hi   
kerak.   
   
Umumiy sarlavhada jadvalda joylashgan sonlarning asosiy ma’nosi ifodalangan bo’lishi   
va shuningdek, qaysi hudud, qaysi davrga nisbatan olinganligi ko’rsatilgan bo’lishi, shuningdek,   
o’lchov birligi ham berilgan bo’lishi lozim.   
   
Statistik  jadval  chuqur  ma’noga  ega  bo’lib,  ijtimoiy  voqea  va  hodisalarni  ifodalashi   
bo’yicha  uni  o’ziga  xos  mantiqiy  gapga  o’xshatish  mumkin.  SHuning  uchun  har  bir  statis
tik   
jadvalning  egasi  va  kesimi  mavjuddir.  Har  xil  ko’rsatkichlar  orqali  ta’riflanayotgan  statisti
k   
to’plam  jadvalning  egasi,  ko’rsatkichlar  esa  jadvalning  kesimi  hisoblanadi.  Jadvalning  egas
i,   
odatda,  jadvalning  chap  qismida,  kesimi  esa  o’ng  tomonida  bo’ladi.  Lekin  ular  aksincha   
joylanishi ham mumkin (jadval 4.1 ga qaralsin).