Степень бакалавра в соответствии с Государственным образовательным стандартом (гос), ориентирована на научно-исследовательский

Ko‘rgazmalilik tamoyili. Ko‘rgazmalilik sifatida avvalam bor, 
o‘rganuvchining predmetni biror shaklda ko‘rish va o‘rganilayotgan fizik 
hodisaning rivojlanishi (evolyutsiyasi, o‘zgarishi)ni kuzatish tushuniladi. 
Kompyuter ushbu jarayonlarni ShK monitor ekranida tasvirlash orqali 
boshqarish imkoniyatini beradi. An’anaviy vositalar (taxta, bo‘r, latta) bilan 
erishish qiyin bo‘lgan harakatlanayotgan barcha ob’ektlarni dinamik holatda 
ko‘rsatish mumkin. 
Kompyuter tomonidan ta’minlanuvchi ko‘rgazmalilik yangi bilish quroli- 
kompyuter grafikasi haqida gapirish imkoniyatini beradi. Ushbu qurol matn bilan 
ifodalash imkoniyati bo‘lmagan va yuqori abstrakt darajaga ega bo‘lgan insoniyat 
bilimlarini vizuallashtirish imkoniyatini yaratadi. 
Kompyuterli o‘qitishda huquqiy tamoyil ma’lum yoshdagi o‘rganuvchi 
guruhlar uchun aniq material uchun o‘qitish maqsadiga eishish imkoniyatini 
beruvchi individual huquqiy tamoyilga o‘tadi. 
Tizimlilik va ketma-ketlilik tamoyili o‘quv materialini tashkil etishning 
tuzilishi va o‘qitilish darajasini nazorat qilishda teskari aloqani ta’minlash 
vazifasi bilan bog‘liq. 
Kompyuterli o‘qitish o‘z metodolgiyasi bo‘yicha o‘rganuvchu ekranida 
o‘quv materialini ketme-ketlikda qismlarga bo‘lingan holda uzatishni tashkil 
etadi, ya’ni kompyuterga tegishli maxsus ketma-ketlikdagi amallar( monitor 
ekranida axborotni tasvirlash, predmetli sohada belgili model bilan ishlash, 

---

10 
dialogli rejimda klaviaturadan javobni kiritish va kompyuterli o‘quv dasturlarini 
amalda bajarish). 
Bilimlarni o‘qitishning axborot texnologiyasida tasvirlanishi tizimlilik 
ko‘rinishidagi didaktik tamoyilni ta’minlaydi. 
Zamonaviy axborot texnologiyasiga tayangan holda o‘qitishda kompyuterli 
o‘qitish metodikasi asosida tashkil etilgan startegiya onlililik tamoyilini 
ta’minlaydi. 
Bu metodika kompyuterli o‘qitishning psixologo-pedagogik nazariyasida 
quyidagi strategiyani tarbiyalashga yo‘naltirilgan: 

Predmetlarni va o‘quv materiallarini mustaqil o‘rganish uchun ular 
orasidagi o‘zaro bog‘liqlilik hodisalariga qaraydi; 

An’anaviy o‘quv fanlarida olingan bilimlarni to‘ldiradi. 
Onglilik tamoyilini amalga oshirish uchun kompyuter o‘rganivchiga har bir 
mavzuning maqsadi va masalasi bo‘yicha xabar beradi va bilimni muvaffaqiyatli 
o‘zlashtirishi uchun zarur amallarni ko‘rsatadi (Bu amallar texnologik xarita 
ko‘rinishida ifodalanadi). Onglilik tamoyilining amalda bajarilish muvaffaqiyati 
kursning nazariy darajasiga, o‘rganilayotgan tushunchaning to‘liq ochilishi va 
ular 
orasidagi 
o‘zaro 
munosabatlarga, 
ya’ni 
fanlararo 
aloqaning 
ta’minlanganligiga bog‘liq bo‘ladi. 
Kompyuterli kommunikatsiyaning mavjudlik tamoyili o‘rgatuvchi va 
o‘rganuvchi o‘rtasida kompyuter orqali dialogni tashkil etishga asoslangan, ya’ni 
zamonaviy pedagogik tizim “o‘qituvchi – kompyuter - o‘rganuvchilar guruhi” 
paydo bo‘ladi. 
Uning amalda qo‘llanilishi yangi pedagogik nazariya – o‘qitishning 
quyidagi axborot modelini ishlab chiqish talab etiladi: 

O‘quv axborotini faol tasvirlovchi darslik (elektron ensiklopediya, 
elektron darslik, virtual amaliyot), ya’ni bilimlar generatori; 

o‘quv jarayonini boshqaruvchi o‘qituvchi (tyutor); 

Internetning axborotli bilish muhitida o‘rganuvchi o‘z-o‘zini 
o‘qitishning faol elementi hisoblanadi.
Informatikaning matematik va mantiqiy asoslari fan va o‘quv fani sifatida 
diskret matematika elementlariga asoslanadi. 
Bu bilimlar sohasida informatika va kompyuter grafikasi fanlari bo‘yicha
kasb ta’limidagi bakalavr nazariyani ishlab chiqishda quyidagi yo‘nalishlardan 
biri bo‘yicha tadqiqotni tashkil etadi: 

Mikroprotsessorli avtomatlarning sintezli masalalarida mantiqiy algebra 
elementlari; 

Dasturlash ilovalarida grafiklar nazariyasi; 

Kompyuter grafika va dizan nazariyasi; 

Algoritmlash metodlarining ilovalarida amaliy algoritmlar nazariyasi; 

Ikkilik arifmetikaning ilovalarida mashinali matematika. 

Telekommunikatsiya ilovalarida axborotlarni kodlash va uni yoyish 
nazariyasi; 

Nazariy dasturlash masalalarining ilovalarida formal til va avtomatlar; 

---

11 

Nazariy dasturlash va boshqalar. 
Bitiruv malakaviy ish mavzusini tanlash – BIning qo‘lyozmasi 
tugallangandan keyin olinadigan nazariy yoki eksperimental xarakterini, 
istiqboldagi tadqiqotning mazmunini, ilmiy ishlanmaning dolzarbligini, ilmiy 
natijalarning amaliy ahamiyati va qo‘llanilishini aniqlovchi eng ma’suliyatli 
bosqich hisoblanadi. 
BI mavzusini tanlashning umumiy metodik tamoyili sotsiyal buyurtma 
asosida masalaning qo‘yilishi hisoblanadi. Natijada shakllantirilgan muammodagi 
masalalarni yechish uchun zarur bo‘lgan ilmiy tadqiqot mavzularining nomlari 
aniqlashtiriladi. Mavzuni tanlashda quyidagi asosiy yo‘nalishdagi imkoniyatlar 
mavjud: 

Kafedra tomonidan tadqiqotlar o‘tkazish natijasida hosil bo‘lgan 
mavzular; 

Soha tashkilotlarda kasbiy faoliyat bilan bog‘liq bo‘lib, talabalar 
tomonidan taklif etilgan individual mavzular; 

BI rahbari tomonidan taklif etilgan mavzular; 

Soha tashkilotlarda, ta’lim va tadqiqot institutlari hamda O‘zbekiston 
Respublikasi Axborot texnologiyalari va kommunikatsiyalarini rivojlantirish 
vazirligi tomonidan berilgan buyurtmali mavzular. 
Mavzuni tanlashda ilmiy ishlab chiqish masalasini amaliyotdagi talablar va 
amaliyotni ta’minlash uchun zarur nazariy tadqiqotdagi yetishmovchiliklar 
orasidagi mavjud qarama-qarshiliklarni asoslash lozim. 
Talaba tomonidan tanlangan mavzuda muammoni bitiruvchining o‘zi 
shakllantiradi va kafedrada tasdiqlaydi. 
Ilmiy rahbar tomonidan taklif etilgan mavzularda muammoni shakllantirish 
oldindan qo‘yilgan va talabaga tushuntirilgan. 
Buyurtmali mavzularda muammoni shakllantirish buyurtma bergan 
tashkilot tomonidan amalga oshiriladi. 
BI mavzulari tadqiqot xarakteriga ega bo‘lib, quyidagilarni aniqlashi lozim: 

Yangi ilmiy natijalar olish uchun nazariy va tajribaviy tadqiqotlar 
o‘tkazishda talab etiladigan aniq masalalarni yechish; 

Soha tashkilotlar yoki axborot texnologiyalari o‘quv yurtlarida o‘quv-
tarbiya jarayonlari samaradorligini oshirishni ta’minlaydigan yangi dastur, 
saytlar, qurilma, kompyuter dasturlarini yaratish; 

O‘quv dasturi va DTS mazmuniga mos yo‘naltirilgan yangi bo‘lim yoki 
axborot texnologiyalari sohasida yangi fanni o‘qitish metodikasini ishlab chiqish; 

Soha tashkilotlarda hamda axborot texnologiyalari o‘quv yurtlarida
o‘quvchi va talabalarni tayorlash darajasini oshirishga yo‘naltirilgan yangi 
kompyuter dasturlarini ishlab chiqish va DTS ga navbatdagi avlodni kiritish 
uchun takliflarni shakllantirish. 
Bakalavr taklif etayatgan mavzu kurs ishi yoki o‘quv-tadqiqot ishining
davomi va uni rivojlantirishi bo‘lishi mumkin. BI mavzusini tanlash va uni 
kafedrada tasdiqlash ixtisoslik o‘quv rejasi bo‘yicha o‘qitish yakunlangandan 
so‘ng va BI mavzusi bo‘yicha tadqiqot bajarilishidan oldin tugallanishi lozim. 

---

12 
Ushbu davrgacha BI ilmiy rahbari va zarur bo‘lsa, BI mavzusining maxsus 
bo‘limlari bo‘yicha maslahatchi tasdiqlanishi lozim. 
Mavzu tasdiqlangan va ilmiy rahbar belgilangandan keyin bakalavr 
axborot texnologiyalari kafedrasi mudiri tomonidan tasdiqlangan BIni bajarish 
uchun topshiriqlar oladi.