Степень окисления

Oksidlanish darajasini aniqlash qoidasi

• Elementning quyi oksidlanish darajasi element turgan guruh raqamidan sakkizning ayirmasiga teng;
• M-n: S ning quyi oksidlanish darajasi: VI – 8 = -2
• Metall atomlari har doim musbat oksidlanish darajasiga ega;
• Metallmaslardan faqat ftor -1 O.D. siga ega.
• Qolgan metallmaslar ham musbat, ham manfiy O.D. siga ega.

Elementlarning oksidlanish darajalari

Ozgarmas O. D.	elementlar	Ozgaruvchan O. D.	elementlar
+1	Li,Na,K,Rb,Cs,Ag	+1,+2	Cu, Hg
+2	Be,Mg,Ca,Sr,Ba,Zn	+2,+3	Co, Ni
+3	Al	+2,+3,+6	Cr, Mo,Fe
-1	F	-4,+2,+4	C,S i
-2	O	-2,-1,+1,+4, +6	S
		-3,+3,+5	P, As
		(-1;+7)	Cl, I
		(-3;+5)	N
mustasno	O-1 –peroksidlarda H2 +1O2-1 O+2 ,O+1 - ftor bilan birikmasida O+2F2-1 ,O2+1F2-1		H+1 - metallarbilan H+1Br-1 H-1 - metallmaslar bilan Ca+2 H -1

Kimyoviy elementlar	So’zning o’zagi	-id suffiksi	masalan
N-3	Nitrogenium	Nitrid	Ca 3N2 (kaltsiy nitrid)
Br-1	Bromum	Bromid	KBr (kaliy bromid)
H-1	Gidrogenium	Gidrid	MgH2 (magniy gidrid)
Si-4	Silitsium	Silitsid	Na 4Si (natriy silitsid)
O-2	Oksigenium	Oksid	CO2 (uglerod(IV)-oksid)
F-1	Ftorum	Ftorid	BaF2 (bariy ftorid)
Cl-1	Xlorum	Xlorid	FeCl3 (temir (III)-xlorid)
S-2	Sulfur	Sulfid	Na2S (natriy sulfid)

Azotning oksidlanish darajalari

-3	-2	-1	0	+1	+2	+3	+4	+5
NН3	N2 Н4	NН2ОН	N2	N2О	NО	N2О3	NО2	N2О5

Quyidagi moddalar tarkibidagi atomlarning oksidlanish darajasini aniqlang

• Br2 CaO SiO2 H2CO3
• CuO Cu2O Н2 KNO3
• FeO Fe Fe2O3 Fe(OH)2
• Fe2(SO4)3 N2 HClO4

Uyga vazifa

• Mavzuni o’qish, konspekt qilish, qoidalarini yod olish;
• 90-betdagi savol-topshiriqlarga javob yozish