Stonrespubli
Download 0.82 Mb. Pdf ko'rish
|
Mustaqil ish
|
l
i shi cha,1572—78yi l l ar iHi ndi st ondaBuxor oxoni ni ng el chi l ar i ,Buxor odaesaHi ndi st onpodshohiAkbar nt tel chi l ar iboʻ l gan.Abdul l axon davr i daboshl angani chkisi yosi yni zol arnat i j asi da1598yi l daAbdul l axonni ngoʻ zi vashuyi l dauni ngoʻ gʻ l iAbdul moʻ mi noʻ l di r i l gan.Taxt gaPi r muhammadxonI I chi qqan.Ammo uni ng hukmr onl i giham uzoqqa bor may,1601 yi lt axt dan agʻ dar i l gan.Shubi l anqar i yb100yi lhukm sur ganshayboni yl arsul ol asibar ham t opi b,Movar ounnaxr daJoʻ j i xonnasl i danboʻ l ganasht ar xonj l ar( j oni yl ar )sul ol asi hukmr onl i giboshl angan. Asht ar xoni yl ardavr i daxonl i kdasi yosi yni zovabeboshl i kl ardeyar l it oʻ xt amagan. Dast l abasl iasht ar xonl i k,Buxor odaqoʻ ni m t opganshahzodaJoni bekni ngoʻ gʻ l i BoqiMuhammad( 1601— 05),soʻ ngr auni ngukasiVal iMuhammad( 1605—11) t axt gaoʻ t qazi l gan.I momqul i xondavr i da( 1611—42)qozoqbi yl ar ivaboshqa koʻ chmanchi l ar ni ngBuxor oxonl i giyerl ar igat al onchi l i kyur i shl ar ikuchaygan. ChunonchiI momqul i xon1612yi lToshkent niegal l ab,oʻ gʻ l iI skandar nihoki m et i b t ayi nl aydi ,ammoshahar daqoʻ zgʻ ol onkoʻ t ar i l i bI skandaroʻ ddi r i l adi .I momqul i xon Toshkentahol i si nishaf qat si zqi r gʻ i nqi l i bshahar niyanaxonl i kkaqoʻ shi bol adi . Uni ngdavr i daxonl i kanchamust ahkaml anadi .I momqul i xonkoʻ rboʻ l i bqol gach, t axt niegal l aganukasiNadrMuhammadxon( 1642—45)ham shaf qat si zl i giva zol i ml i gibi l annor ozi l i kchi qar adi .Nat i j adamuxol i fkuchl art azyi qibi l ant axt dan vozkechadi .Hoki mi yatuni ngoʻ gʻ l iAbdul azi zI I( 1645— 81)qoʻ l i gaoʻ t adi .U mar kazi yhoki mi yat nimust ahkaml ashgahar akatqi l adi ,l eki nt obor akuchayi b bor ayot gant ar qr ql i knibar t ar afqi l ol maydi .Buvaqt daEr onshohiAbbos/Bal xni egal l aydi ,keyi nr oqBal xEr ondanqayt ar i bol i ngan.Abdul azi zI Ibi l anuni ngukasi Subhonqul i xon oʻ r t asi da hoki mi yat uchun kur ash boshl anadi .Asht ar xoni yl ar hukmr onl i giyi l l ar i da Xi va xoniAbul gʻ ozi yBahodi r xon va undan keyi n oʻ gʻ l i AnushaxonBuxor ovaSamar qandat r of i gat ez- t ezhuj um qi l i bt ur gan.Taxt ni egal l abol ganSubhonqul i xon( 1681 — 1702)oʻ zr aqi bl ar i gaqar shishafqat si z kur ashgan.UBal xvaXur osongahar bi yyur i shl arqi l gan.Uni ngoʻ gʻ l iUbaydul l axon ( 1702—11)hukmr onl i gidavr i da Bal x,Ter mi z,Shahr i sabzhoki ml ar imust aqi l boʻ l i bol i shgahar akatqi l ganl ar .Xonul ar gaqar shihar bi yyur i shl arqi l i shgamaj bur boʻ l gan.Samar qand va Hi sor da bosh koʻ t ar gan qabi l al ar ga qar shiqoʻ shi n yubor gan.Oʻ zar obet oʻ xt ovur ushl ar ,har bi yyur i shl ar dankeyi nxazi naboʻ shab, i qt i sodi y ahvolmushkul l ashgan.1708— 09 yi l l ar da oʻ t kazi l gan puli sl ohot i nat i j asi dapulqi ymat it oʻ r tmar t at ushi bket gan.I sl ohot danzar arkoʻ r ganahol i gʻ al ayonkoʻ t ar gan,bi r oqqoʻ zgʻ ol onshaf qat si zl ar chabost i r i l gan.Xonl i kdasi yosi y vai qt i sodi yahvol ni ng yomonl ashi shii chkizi ddi yat l ar nikuchayt i r i b yubor adi . Ayr i m nufuzl iami r l aruyusht i r gan f i t na nat i j asi da Ubaydul l axon 1711 yi lda oʻ l di r i l adi .Taxt gamar hum xonni ngukasiAbul f ayzxon( 1711—47)nomi gagi na xonqi l i boʻ t qazi l adi .Hoki mi yat dagimuhi m l avozi ml arnuf uzl iami r l arqoʻ l i gaoʻ t i b qol adi .Mar kazi yhoki mi yatzai f l ashgach,1711yi l daBal x,1723yi l daSamar qand vi l oyat iBuxor o xonl i gidan aj r al i b chi qadi .1720 yi l l ar da Toshkentvi l oyat i ni qal moql arbosi bol adi .ShuasnodaXi vaxoniSher gʻ ozi xonham Buxor oxonl i giga daʼ vogarboʻ l adi ,ammo uni nghar akat l ar isamar asi zyakunl anadi .1723yi l da qal moql ar qozoq dasht l ar i ga bost i r i b ki r i b qozoql ar ni Movar ounnahr ga qochi shgamaj burqi l gan.Qozoql archor vamol l ar ibi l anZar af shonvodi ysi gaki r i b bogʻvaeki nzor l ar nipayhonqi l ganl ar .Buxor o xonl i gidai qt i sodi yvasi yosi y t angl i kkuchayabor i bxonl i kt anazzul gayuzt ut gan.Movar ounnahrpar chal ani b, ucht axonl i kka( Buxor o,Qoʻ qonvaXi va)boʻ l i ni bket gan.Bundanf oydal angan Er onhukmdor iNodi r shox1740yi lbahor i daBal xniegal l adivaoʻ shayi l ikuzda kat t aqoʻ shi nbi l anAmudar yodanoʻ t i bBuxor oxonl i giniboʻ ysundi r adi .Umangʻ i t qabi l asi danboʻ l ganMuhammadHaki m ot al i qnii shonchl ivaki l isi f at i dat axt ga oʻ t qazadi .Abul fayzxonni ngnuf uzipasayi bket adi .Xonl i kNodi r shohni ngoʻ l i mi dan keyi n( 1747)Er ongat obel i qdanqut ul i b,oʻ zmust aqi l l i gi nit i kl adi .1747yi l daot asi oʻ r ni gaot al i qt ayi nl anganMuhammadRaxi m boshl i qfi t nachi l arAbul f ayzxonni oʻ l di r di l ar .Bundannor oziboʻ l ganvi l oyathoki ml ar Download 0.82 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|