Stonrespubli

iyangimudof

aadevor

ibi

l

anoʻ

r

al

di

.Qabrt

oshi(

Shayboni

yxon,

Abusai

dxon qabr t

oshl

ar

i va boshqal

ar

) yasash badi

i

y dar

aj

aga yet

di

.

Taʼ

l

i

mt

ar

bi

yaga eʼ

t

i

bor kuchaydi

,har bi

r mahal

l

ada makt

ab ochi

l

di

,baʼ

zi

xonadonl

ar

da uy t

aʼ

l

i

mij

or

i

y et

i

l

di

.Bol

al

ar ol

t

iyoshdan oʻ

qi

shga qabul

qi

l

i

"

Nadi

ganboʻ

l

di

.Madr

asal

ar

dai

l

ohi

yot

dant

ashqar

ir

i

yozi

yot

,f

ar

oi

z,handasa,

f

i

qh,sheʼ

rsanʼ

at

i

,mant

i

q,musi

qa,xat

t

ot

l

i

kvaboshqaf

anl

aroʻ

qi

t

i

l

di

.

Asht

ar

xoni

yl

ardavr

i

dagimut

t

asi

lur

ushhar

akat

l

ar

imadani

yhayott

ar

aqqi

yot

i

ga

kat

t

a t

oʻ

sqi

n boʻ

l

di

.Di

ni

yzoʻ

r

avonl

i

kkuchaydi

,dunyovi

yf

anl

aroʻ

r

ni

nii

sl

om

aqi

dal

ar

iegal

l

ayboshl

adi

.Leki

nshungaqar

amayadabi

yot

,sanʼ

atvaboshqa

sohal

ar

da bi

r qancha i

st

eʼ

dodl

iol

i

ml

ar (

musi

qada Dar

vi

shal

iChangi

y va

boshqal

ar

)yet

i

shi

bchi

qdi

.Adabi

y,t

ar

i

xi

yasar

l

ar

 

—„

Hayvonnoma“(

SaydNasaf

i

y).

„

Bahrul

asr

or

“(

Mahmudi

bnVal

i

)

,„

Ubaydul

l

anoma“(

MuhammadAmi

nBuxor

i

y),

„

Tar

i

xiAbul

fayzxon“(

Abdur

r

ahmonTol

eʼ

),„

Muhi

tut

t

avor

i

x“(

Muhammadami

ni

bn

Muhammadzamon Buxor

i

y),„

Subhonqul

i

xon t

oʻ

gʻ

r

i

si

da haj

vi

ya“ (

Tur

di

) va

boshqa Ti

bbi

yot va meʼ

mor

l

i

k bi

r oz t

ar

aqqi

y et

di

: asht

ar

xoni

yl

ar

dan

Subhonqul

i

xonBuxor

odamaxsusshi

foxonahamdat

i

bbi

yotkut

ubxonasiqur

di

r

di

.

Hashamat

l

ibi

nol

ar (

Sher

dor madr

asasi

,Ti

l

l

akor

imadr

asasi

,Abdul

azi

zxon

madr

asasi

,Nodi

rdevonbegimadr

asasi

,Bol

ohovuzmasj

i

divaboshqal

ar

)bunyod

et

i

l

di

.Makt

abvamadr

asal

ar

daasosandi

ni

yfanl

ar

,qi

smanadabi

yot(

Navoi

y,

Fuzul

i

y,Hofi

z,Bedi

lvaboshqal

ar

)oʻ

qi

t

i

l

di

.

Mangʻ

i

t

l

arhukmr

onl

i

gidavr

i

damadani

yhayotpastdar

aj

adaboʻ

l

i

b,hukmr

on

t

abaqal

arxal

qnij

ahol

at

dasaql

ashgahar

akatqi

l

ar

,badi

i

yi

j

oddamadhi

yabozl

i

k

vat

ar

ki

dunyochi

l

i

kmavzuihukmr

onedi

.18-

asr2-

yar

miva20-

asrboshl

ar

i

da

„

Tuhfaixoni

y“(

MuhammadVaf

oKar

mi

nagi

y)

,„

Tojut

t

avor

i

x“(

MuhammadShar

i

f

),

„

Fat

hnomaisul

t

oni

y“(

MuhammadMi

r

ol

i

m Buxor

i

y)

,„

Mangʻ

i

txonl

ar

it

ar

i

xi

“(

Mi

r

zo

Abdul

azi

m Somi

y)

,„

Navodi

rul

vaqoyeʼ

“

,„

Tar

j

i

maiahvol

iami

r

oniBuxor

o“(

Ahmad

Doni

sh)kabit

ar

i

xi

ybadi

i

yasar

l

aryar

at

i

l

di

.„

Toʻ

t

i

noma“

,„

Chordar

vesh“,„

Yusufva

Zul

ayho“

, „

Tohi

r va Zuhr

a“

, „

Boʻ

z oʻ

gʻ

l

on“

, „

Yusuf va Ahmad“,

„

Goʻ

r

oʻ

gʻ

l

i

“t

ur

kumi

dagidost

onl

arxal

qor

asi

dakengt

ar

qal

di

.Xal

qsanʼ

at

it

ur

l

ar

i

 

—

qi

zi

qchi

l

i

k,f

onusxayol

,dor

bozl

i

kvaboshqat

ar

aqqi

yet

di

,musi

qaommavi

y

sanʼ

at

gaayl

andi

,t

asvi

r

i

ysanʼ

atr

i

voj

l

andi(

Abdul

xol

i

qMaxdum vaboshqal

ar

)

.

Yi

r

i

ki

nshoot

l

ar

 

— ShayxJal

oldar

vozasivaxonaqohi(

18-

asr2-

yar

mi

)

,Domul

l

o

Tur

sunj

on madr

asasi(

1796—97)

,Xal

i

f

a Xudoydod ansambl

i(

1777—1855),

Chor

mi

nor(

1807)

,Ami

rmadr

asasi(

20-

asrboshl

ar

i

)

,Si

t

or

aiMohiXosa(

19—20-

asrboshl

ar

i

)vaboshqaqur

i

l

di

.

,Buxor

oxonl

i

giRossi

yavassal

i

gaayl

ant

i

r

i

l

gach,

qul

chi

l

i

kt

ugat

i

l

di

,kasal

xona,dor

i

xonal

ar

,yangiusul

dagir

ust

uzem makt

abl

ar

i

ochi

l

di

,Kat

t

aqoʻ

r

gʻ

ondan Buxor

oga t

el

egr

afoʻ

t

kazi

l

di

,Buxor

o t

emi

ryoʻ

lva

Amudar

yogat

emi

rkoʻ

pr

i

kqur

i

l

di

.Meʼ

mor

l

i

kdami

l

l

i

m vayevr

opachausl

ubl

ar

uygʻ

unl

ashi

bket

di

:mas,1888yi

lqur

i

l

ganYangiBuxor

o(

hozi

r

giKogon)dagi

savdo vabankmuassasal

ar

i

ni

ngbi

nol

ar

i

,ami

r

ni

ngyangisar

oyi

,Buxor

odagi

t

emi

ryoʻ

lvokzal

ivaboshqa

/4 yi

l

.

Hof

i

z Tani

sh Buxor

i

y,Abdul

l

anoma,1—2 j

.

l

ar

,T.

,1999,2000;Mi

r

MuhammadAmi

niBuhar

i

,Ubaydul

l

aname,T.

,1957;Abdur

axmanTal

i

,I

st

or

i

ya

Abul

f

eyzxana,T.

,1959;Mi

r

zaAbdal

Azi

m Sami

,Tar

i

xsal

at

i

nimangi

t

i

yaiBuhar

a,

M.

,1962;Oʻ

zbeki

st

onni

ng yangit

ar

i

xi

.1ki

t

ob.Tur

ki

st

on chor Rossi

yasi

must

aml

akachi

l

i

gidavr

i

da,T.

,2000;Oʻ

zbeki

st

on t

ar

i

xi

:davl

atva j

ami

yat

t

ar

aqqi

yot

i

,1qi

sm,T.

,2000.

Hami

dZi

yoev.

[

1]

Shayboni

yxon

 

hal

okboʻ

l

gach,uni

ngoʻ

r

ni

gaamaki

si

 

Ko’

chki

nchi

xon

 

t

axt

gaoʻ

t

i

r

di

.

Koʻ

chki

nchi

xondansoʻ

ngt

axt

gaoʻ

gʻ

l

iAbuSai

d(

1530-

1533)oʻ

t

i

r

di

.Undankeyi

n

esa

hukmdor

l

i

k

Shayboni

yxonni

ng

ukasi Mahmud

Sul

t

onni

ng

oʻ

gʻ

l

i

 

Ubaydul

l

axon

 

(

1533-

1540)qoʻ

l

i

gaoʻ

t

di

.

Ubaydul

l

axon poyt

axt

ni

 

Samar

qanddan

 

Buxor

oga

 

koʻ

chi

r

t

i

r

di

. Ubaydul

l

axon

Buxor

ogaot

a-

mer

osmul

kdebqar

aredi

,chunkiShayboni

yxonhayot

l

i

gi

dayoq

Buxor

ohoki

ml

i

gi

niukasiMahmudSul

t

onUbaydul

l

axonni

ngot

asi

gaber

ganedi

.

Shu t

ar

i

qa,shayboni

yl

ar

ni

ng Movar

ounnahr

dat

ashki

let

gan davl

at

iendi

l

i

kda

r

asmi

y r

avi

shda Buxor

o xonl

i

gi deb at

al

adi

gan boʻ

l

di

. Ubaydul