Strategiyalíq menedjment 5230200-Menedjment (tarmaqlar hám tarawlar boyınsha) bakalavr talim bagdarı studentleri ushın oqíw qollanba

3.5.Báseki kúshleri quramına ózgeris jasawshı faktorlar 
Bazardaǵı sharayat tez-tez ózgerip turadı, sebebi bazarda islep atırǵan 
kompaniyalar bazarǵa kirip kelip atırǵan kárxanalardı óz sıyasatın ózgertiwge 
májbúr etedi. Bazarda eń kóp tásir etetuǵın kúshler básekini háreketlendiriwshi 
kúshler dep ataladı. Bul kúshlardi analizlew 2 basqıshtan ibarat
17
: 
1. Háreketlendiriwshi kúshlerdi anıqlaw. 
2. Usı kúshlar ta’sirini anıqlaw. 
Bazarda eń kóp háreketlendiriwshi kúshler tómendegilerden ibarat: 
• ekonomikalıq ósimniń uzaq múddetli tendenciyalardaǵı ózgerisi: 
• tutınıwshılar quramı hám tovarlardan paydalanıw usullarınıń ózgerisi: 
• jańa ónimlerdi júzege shıǵarıw: 
• texnologiyalıq ózgerisler: 
• Marketiń sistemasındaǵı ózgerisler: 
• iri kárxanalardıń bazarǵa kiriwi yamasa shıǵıwi: 
• NOU XAU dıń tarqalıwı: 
• tarmaqlardıń globallasıwı hám ósiwi: 
• onimdarlıq hám qárejetler quramınıń ózgerisi: 
• qarıydarlardıń qatlamlarǵa bólingen tovarlardan standart tovarlarǵa ótiwi 
• mámlekettiń nızamshılıǵı hám siyasattaǵı ózgerislerdiń tásiri 
• dóretiwshilik qádriyatlar, úrip-ádetler hám turmıs táriziniń ózgerisi: 
• anıq emeslik hám táwekelshilik faktorları tásiriniń kemeyiwi: 
3.6. Kompaniyanıń báseki statusinıń kúshli hám ázzi tárepleri
17
Strategic Management concepc and cases. Arthur A. Thompson. Jr. A.J Strikland. p.104 

---

38 
Tarmaqdaǵı báseki quramın úyreniwdegi keyingi adım - bul básekilesip atırǵan 
kompaniyalardıń bazardaǵı ornın anıqlawdan ibarat. Tarmaqdaǵı kárxanalardıń 
báseki dárejesin salıstırıwdıń tiykarǵı usılı - bul strategiyalıq toparlar kartasın dúziw 
bolıp tabıladı. 
3.6.1-keste 
Firmanıń báseki poziciyasindaǵı kúshli va ázzi tárepleriniń belgileri 
Ústinlik belgileri