Amalga oshirish usuli bilan: psixologiyada idrok qilish ham o'zboshimchalik va majburiy bo'lishi mumkin. O'zboshimchalik bilan idrok qilish, albatta, harakatning maqsadi, niyati va anglab olishga ega. Misol uchun, bola kitob o'qiydi va nima uchun buni amalga oshirayotganini tushunadi. U bu faoliyatga barcha e'tiborini qaratadi, harflarga e'tiborni qaratadi, qo'lida darslik saqlaydi. Majburiy idrok qilish insonning maqsadlaridan emas, balki atrof-muhitdan kelib chiqadi. Eng yaxshi misol: fiziologik reaksiyalarni tekshirish uchun tizza kosasining ostiga neyropatologning bolg'asi bilan urganda oyoqning unga bo'lgan munosabati. - 2. Bilim va mulohaza
- 2.1. Bilim
- Ma’lumotlar –bu alohida faktlar bo’lib, predmet soha(PrS)dagi obyektlar, jarayonlar va hodisalarni hamda ularning xossalarini tavsiflaydi.
- Bilimlar - bu PrSdagi obyektiv qonuniyatlar (prinsiplar, aloqalar, qonunlar) bo’lib, ular amaliy faoliyat va professional tajribalar natijasida olinadi va mutaxassislarga ushbu sohada masalalarni qo’yish va yechishga imkoniyat yaratadi.
- Bilimlar - bu yaxshi strukturalashgan ma’lumotlar, yoki ma’lumotlar haqidagi ma’lumotlar, yoki metama’lumotlar.
- SI sohasidagi tadqiqotlarning asosi bilimlar bilan bog’liq yondashuvdan iborat. SIning bazaviy paradigmalari asosan bilimlar hisoblanadi. Bilim tushunchasi boshqa ko’plab fundamental ilmiy tushunchalar (algoritm, intellekt, faoliyat va h.k) kabi intuitiv shaklda aniqlanadiganlar tipiga kiradi.
- Ba’zi PrS haqidagi bilimlar ushbu PrSdagi obyektlar haqidagi ma’lumotlar majmuasidan, ushbu sohadagi obyektlarning muhim xossalaridan va ularni bog’lovchi munosabatlardan, jarayonlar hamda unda vujudga keladigan vaziyatlardan hamda ushbu vaziyatlar bilan bog’liq muammolarni tahlil qilishdan iborat [1].
- Bilim tushunchasi ma’lumot yoki axborot tushunchasidan qanday farq qiladi?
- Bilim –bu tashqi olamdan tirik mavjudod (subyekt) yordamida idrok etilgan axborotlar. Bilimning ma’lumotdan farqli tomoni uning subyektivligidadir [2]. Bilim subyektning hayotiy tajribalariga, uning tashqi olam bilan o’zaro aloqalar tarixiga, ya’ni uning o’rganish va o’zini-o’zi o’rganish jarayonlariga asoslanadi.
- SI bo’yicha yaratilgan adabiyotlarga asoslangan holda
Do'stlaringiz bilan baham: |