Surxondaro viloyati uzun tumani

Bor kislotasining 5 % li spirtdagi eritmasini tayorlash uchun spirtning 96 % li 
eritmasidan foydalanilgan bo’lsa, suvning massa ulushini toping. ` 
Kimyoviy jumboqlar 
O’qituvchi dars so’ngida darsni mustahkamlashdan oldin KIMYO FANIGA oid 
kimyoviy jumboqlarni topshiriq sifatida berib , 5-10 dqiqa oralig’ida sinf 
o’quvchilari orasida yaxshi o’zlashtiruvchi bolalarni aniqlab olish mumkin.Bu 
savollar tarixdan o’ tgan kimyogar olimlar hayoti bilan bog’liq bo’lib o’quvchini 
mustaqil mulohaza yuritishga indaydi.Qiziq ma’lumotlarni o’z ichiga olgan savollar 
barcha o’quvchilarga yangilik bo’lishidan tashqari,ularga mantiqiy , aniq 
reaksiyalar bilan isbottalabligi kimyo faniga bo’lgan qiziqishlarini yanada oshiradi 
.Hatto uyga vazifa sifatida berilsa,o’quvchi o’z ustida ishlaydi,darslik va turli 
qo’shimcha manbalarda foydalanadi. 
1)1862 yili nemis kimyogari F.Vyoler ohaktosh tarkibidan metall ko’rinishidagi 
kalsiy sof holda ajratib olish harakatida ko’p vaqt ko’mir bilan qizdirgan.Hosil bo’lgan 
yangi modda kul rangda bo’lib ,metall unung tarkibida topilmagan.Tashqariga tashlab 
yuborilgach toshsimon bu modda yomg’ir suvi ta ‘sirida o’zidan gaz moddasini 
ajratgan.Bu qaysi gaz ? Tashlab yuborilgan modda formulasini aniqlang. 
2)Nemis alkimyogari , kashfiyotchi va shifokori Iogann Ioaxim Bexer sulfat 
kislotasi bilan tajriba olib borayotganda,qaynoq H
2
SO
4
sulfat kislota ustiga adashib , etil 
spirti qo’yib yuborgan.Aralashma ko’pirib ketgan , metan gazidan faolroq yonuvchan gaz 
modda ajrala boshlangan.Yangi gazni yog ‘ hosil qiluvchi deb atashgan.Shu gazni 
hozirda qanday nomlashadi , uning kimyoviy tarkibini yozing ?
Mustahkamlash 
1)Eruvchanlik koeffisienti deb nimaga aytiladi ? 
2)Moddalar suvda eruvchanligiga qarab qanday va nevha guruhga bo’linadi ? 

---

3)Suvda yaxshi eriydigan moddalarga misol keltiring ? 
4)Gaz moddalarni eruvchanligi nimaga bog’liq ? 
5)Eritma tarkibidagi erigan modda miqdoriga ko’ra qanday eritmalarga bo’linadi ? 
Dars mustahkamlash qismidan keyin o’quvchilar baholandi va fa’ol qatnashgan 
o’quvchilarga rag’bat kartochka orqali rag’batlantirildi. 
 
Uyga vazifa 
Eritma mavzusiga doir test savollarini yechib kelish.Kimyo faniga oid qiziqarli 
ma’lumotlar yozib kelish.