Сущность, структура и функции рынка

Bozor va bozor iqtisodiyoti

• Bozor: bozor tushunchasi, sabablari va funktsiyalari.
• Cheklangan bozor imkoniyatlari
• Bozorlarning tasnifi.
• Bozor iqtisodiyotining asosiy kategoriyalari: tovar va pul

Bozor iqtisodiyotining vujudga kelish sabablari

1. Mehnat taqsimotining rivojlanishi

ishlab chiqarish usuli, bir guruh odamlar yoki alohida ishlab chiqaruvchi qat'iy belgilangan turdagi ishlarni bajarsa, ma'lum turdagi mahsulotni ishlab chiqarishga ixtisoslashgan.

almashish imkoniyati va zaruriyati

sotib olish va sotish

2. Xususiy mulk

"Bozor" tushunchasining evolyutsiyasi

• Terminning dastlabki tushunchasi

Sotuvchi va xaridorning uchrashadigan joyi (ma'lum bir voqea, joy va vaqtni ko'rsatish uchun yo'nalish)

• Bu atamani keyinroq tushunish (neoklassik)

Talab va taklif o'rtasidagi o'zaro ta'sir qilish usuli (ikki tomon manfaatlarining murosasi, muvozanat narxi)

• Zamonaviy tushuncha (institutsionalizm)

Iqtisodiy agentlar harakatlarini stixiyali muvofiqlashtirish usuli

Bozor iqtisodiyotining asosiy asoslari

• Investitsion resurslarga xususiy mulkchilik
• Iqtisodiy qarorlar qabul qilish erkinligi (tadbirkorlik erkinligi)
• Shaxsiy manfaatlarning jamoatchilikdan ustunligi (individualizm)
• erkin raqobatning mavjudligi (ishlab chiqaruvchilar va iste'molchilar huquqlari tengligini, shuningdek, shaxs va jamiyat manfaatlari o'rtasidagi muvozanatni ta'minlaydigan mexanizm)

Bozor iqtisodiyotining asosiy asoslari

• O'z-o'zini tartibga solish mexanizmiga tayanish (bozor sub'ektlarining o'zaro moslashish tizimi asosida)
• Ijtimoiy tengsizlik (bozor tizimida, qoida tariqasida, eng faol sub'ektlar g'alaba qozonadi, zarur salohiyatga ega bo'lmaganlar esa mag'lub bo'lib qoladilar)
• Davlat faoliyatining bozorga yo'naltirilganligi (bozor xarajatlarini tuzatishni amalga oshiradi)