Sustainability of education socio-economic science theory

11. G.T.Hojikarimova ―Supporting innovative approaches in the education system // 
Academicia 10.5958 ISSN: 2249-7137, 2021. 
12. G.T.Hojikarimova ― Fundamentals Of Development Of Creative Abilities Of 
Students In Professional Training‖ // The American Journal of Applied Sciences// Volume 3 
Issue 01, 2021. 54-57 
 
9. G.T.Hojikarimova ―Conditions for the development of artistic creatives of students 
in 
technology ‖ // Zamonaviy fan,ta`lim va tarbiyaning dolzarb muammolari (elektron ilmiy 
to`plam). №1.2020yil Urganch; Стр 68-74; UDC: 378.1 
10. G.T.Hojikarimova Use of innovative courses of innovative character in increasing 
the quality of education and efficiency of education // Жамият ва инновациялар / Journal 
home page: 
https://inscience.uz/
 index.php/socinov/index
1. – ISSN 2308-4804. 

---

Finland, Helsinki international scientific online conference
"SUSTAINABILITY OF EDUCATION SOCIO-ECONOMIC SCIENCE THEORY
" 
76 
REAKSIYADA CHO „KMALAR HOSIL QILISH 
 
Usanov Og‟abek Begmat o‟g‟li 
Qoraqalpoq Davlat Universiteti 
Kimyo texnologiya Kimyo yo‟nalishi 3 –kurs talabasi 
 
Annotatsiya: Ushbu maqolada reaksiya borishini kuzatish maqsadida reaksiyaning aniqligi , 
sifatligi eng birinchi o‟rinda ishonchligi qarab moddalar tabiati xususiyat lari asosida cho‟kma tushadi 
,tushgan cho‟kmaning aktivlik koeffitsiyentiga bog‟liq. Cho‟ktirishda ionlarning konsentrasiyasi va 
ionlarning tezligi harakatchanligi bilan cho‟kmada paydo bo‟la boshlaganda jarayonning xossalarini 
chuquroq o‟rgatish haqida fikr va mulohaza yuritiladi . 
Kalit so‟zlar: Reaksiya turlari(o‟rin olish , almashinish, parchalanish ,birikish), cho‟kmaning 
eruvchanligi , moddalarning xossalari , tabiati, zichligi, rangi, konsentratsiya( foiz, normal, molyar ), 
cho‟kmaning tezligi va harakatchan ionlar. Cho‟kmaning turlari ( getrogen va gomogen). 
Cho'kmalar hosil bo‘lishi qator omillarga bog‘liq. Tortma analiz natijalarining aniqligi 
va ishonchliligi hosil qilinadigan cho'kmalarning sifatiga bog‘liq. Hosil bo‘luvchi 
cho'kmaning shakli, strukturasi va tozalik darajasi cho‗ktirish sharoitiga va, ayniqsa, 
cho‗ktirishning tozaligiga bog‘liq. Hosil bo‘luvchi cho‗kmaning strukturasi va xossalari 
cho'ktiriluvchi va cho‗ktiruvchi moddalarning konsentratsiyalari, cho‗ktirishning 
davomiyligi, temperatura, cho‗kmaning eruvchanligi, cho'ktirish davomida eritmaning 
aralashtirilishi, eritmaning pH qiymati va boshqalarga bog‘liq. Cho‗ktirish tezligining 
ta‘siri. Cho‗ktiruvchi qo‗shilganda ionlar konsentratsiyalari ko'paytmasi eruvchanlik 
ko‗paytmasidan oshganda cho'kma tusha boshlaydi. Cho'ktirishning boshida kichik 
o‘lchamli cho'kma zarrachalari hosil bo‘lib, u asta-sekin boshqa shunday mayda zarrachalar 
hisobiga kattalasha boradi. Sekinlik bilan cho'ktirishda zarrachalar bir-biriga nisbatan 
to'g'ri oriyentatsiyalanadi. Agar modda qanchalik kam eruvchan bo'lsa, cho'kma shunchalik 
tez tushadi. Cho'ktirish tezligi katta bo'lsa, agregatsiya tezligi ortib ketadi va bir nechta 
kristallanish markazlari yuzaga kelib, mayda kristallar hosil bo'ladi, ularni farqlash esa juda 
qiyindir. Modda juda tez cho'ktirila boshlansa, dastlabki kristallanish markazlari to'g'ri 
oriyentatsiyalanishga ulgurmay qoladi va, natijada, amorf cho'kmalar hosil bo'ladi. Amorf 
cho'kmalarni hatto rentgenostruktur analiz yordamida ham farqlash qiyin. 
Konsentratsiya ta‟siri. Cho'kmaning tushishi eritmaning to'yinishi bilan boshlanadi. 
Kurtaklarning hosil bo'lish tezligi va soni to'yinish darajasiga bog'liq bo'lib, to'yinish 
qancha yuqori bo'lsa, kurtaklar shuncha tez ko'payadi va, natijada, mayda kristallar hosil
bo‘ladi. Cho‗ktirish suyultirilgan eritmalardan o ‗tkazilsa, kurtakchalar soni kam bo'ladi, 
natijada, kristallari yirik cho‗kma tushadi. Aralashtirish ta‘siri. Aralashtirish eritmaning ma‘ 
lum joylarida konsentratsiyaning pasayishiga va eruvchanlikning ortishiga olib keladi, 
buning natijasida kurtakchalar soni kamayadi va kristallaming yiriklashishiga sharoit 
tug‗iladi. Shuning uchun ham cho'ktirish eritmani aralashtirib turgan holda amalga 
oshiriladi. 

---