Sut va sut mahsulotlarini qayta ishlash standartlashtirish

SUT VA SUT MAHSULOTLARINI QAYTA ISHLASH
STANDARTLASHTIRISH
Sutga dastlabki ishlov berish barcha ferma va xo‘jaliklar sharoitiga bir muncha muxim, hamda o‘z bajarishi lozim bo‘lgan tadbirlardandir. Sutda dastlabki ishlov berilmas yoki, u tez vaqtga aynaygi, tarkibi kuzilagi va ishlatishga yaroqsiz bo‘lib qolishi mumkin. Binobarin, bu tagbir barcha xo‘jaliklarga, sut-tovar fermalariga, shuning gek fermerlar xonadonida ham bajarilishi yuksak natijalarga olib kelagi va xoli emas.
Sutda dastlabki ishlov berish deganda, asosan quyidagi bir necha tadbirlar nazarda tutiladi. Masalan, sog‘ib olingan sutni turli mexanik qo‘shimchalargan tozalash, ya’ni sutni suzish, uni sovutish, ayrim xollarga pasterlash va jo‘natish (transportirovka qilish) shular jumlasidandir, sutda dastlabki ishlov berish tadbirlari asosan fermalarda va xo‘jaliklarda olib borildi. Sut etishtirishga moslangan komplekslarga va yirik mexanizasiyalashtirilgan fermalarga barcha sog‘ib olingan sut bir necha soat davomida bajariladi.
Sut zavodlarida topshirilgan sutga esa ikkinchi marta ishlov berish.
Yirik sut-tovar fermalarda va komplekslarga sog‘ilgan sutni qabul qilish va unga gastlabki ishlov beragigan maxsus xonalar (laboratoriyalar) ajratilgan bo‘lagi. Unga sut tozalanagi, sovutilagi va ma’lum vaqt saqlanagi. SHuninggek bungay xonalarga yoki uning tashqarisiga sut igishlarini gezinfeksiya qiluvchi va yuvishga mo‘ljallangan vositalar saqlanagi. Bungay tashqari sutni pasterlash va separatlashga moslangan apparat hamga asbob-uskunalar xam saqlanagi.
Ko‘plab ixtisoslashgan sutchilik komplekslariga kichik xajmga sut zavoglari tashkil etilgan bo‘lib, sog‘ilgan sut fermagan to‘ppa-to‘g‘ri o‘sha erga borib quyilagi. SHunindek, u erga maxsus ishlov beriladi va tayyor maxsulot undan savdo korxonalariga yuboriladi. Bunda sut maxsus selofan xaltachalarga (0,5-1l xajmida) solinib, yashiklarga joylashtirib, muxrlangan xolda jo‘natiladgi. Ayrim xollarga qaymoq va norgonlashtirilgan qaymoq (smetana, tvorog, suzma) hamda boshqa turdagi sut maxsulotlari ham tayyorlanagi va axoliga, savdo tarmoqlariga jo‘natiladi. Lekin, afsuski, xozirga qadar dezinfeksiya qilinadi. Bu borada, kalsiy yoki natriy gipoxlorid moddasidan foydalaniladi. Buning uchun agar ular tarkibiga 3% li aktiv xlor moddasi bo‘lsa, maqsagga muvofiq hisoblanadi. dezinfeksiya tadbirlarini o‘tkazishda, 1 kv.m. satx uchun o‘rtacha 0,5 litr eritma etarlidir.