«сув сарфини улчаш иншоатларидан фойдаланиш графигини ишлаб чикиш»

Laboratoriya ishini bajarish tartibi:
 
 
1. Suv o’lchash inshootlar o’lchamlarini aniqlash va daftarda chizib olish. 
2. Sug’orish kanalidagi mavjud suv oqimi Q
i
 ni bosqichma-bosqich (bosqichlararo 
suv oqimi farqi taxminan 10% atrofida bo’lishi ma’qul) o’zgartirib suv o’lchash 
inshootidan oqib o’tadigan suv qatlamlari (H
i
) ni lineyka yordamida o’lchab, 
daftardagi mavjud 1- jadvaliga yozib olish. 
Jadval 1. 
H
i
, sm 
Q
i, 
m
3
/s 
Jadvalda b - suv o’lchash inshooti tubining ko’ndalang eni.

---

29 
 
 
Q 
Grafik. Suv o’lchash inshootidan foydalanish grafigi. 
3. Suv o’lchash inshootining suv sarfi qiymatini o’lchash xatoligi aniqlanadi: 







ix
i
ix
Q
Q
Q
р
100
,
%
Bu formulada:
Q
ix – 
faqatgina formuladan foydalangan taqdirda aniqlangan suv sarflari 
qiymatlari (qiymatlar butun, masalan 0; 1,0; 1,5; 2,0 va shunga o’xshash bo’lishlari 
lozim, ularning soni 5 tadan 9 tagacha qabul qilinishi ma’qul).
Q
i 
- tajribalarda aniqlangan (H
i
) qiymatlari va berilgan formula yordamida 
hisoblangan suv sarflari (jadval-1.)
Xatolik foizi 5% dan oshmasligi kerak. Xatolik foizi 5% dan oshgan holda, 
formulaga musaxxihlik koeffitsienti (K
m 
) kiritilishi lozim. 
Masalan: Tomson suv o’lchagichi xatolik foizi 5% dan oshgan holda, 
formula 
Н
Н
К
Q
м
2
1400



shaklida o’zgatiriladi va (H
i
) (jadval-1.) 
qiymatlaridan foydalanib, grafik qaytadan chiziladi.
H 

---

30