Suvning molekulяr fizikasi mavzuning maqsadi talabalarga Er sharida suvning taqsimlanishi, suvning agregat holatlarining

Sinov savollari:  
1. 
Яlpi bug‘lanish va transpiratsiyaning farqi nimada?  
2. 
Suv yuzasidan bug‘lanish miqdorini qaysi usullar yordamida aniqlash mumkin?  
3. 
Bug‘lanish miqdorini aniqlaganda qaysi usulda natijalar aniqroq bo‘ladi?  
4. 
Nima sababdan bug‘latgich asboblaridan olingan ma’lumotlarga tuzatgich koyeffitsentlari kiritiladi?  
5. 
Bug‘lanishni o‘lchaydigan asboblar turlarini ta’riflang?  
6. 
Nimaga muz yuzasidan qorga nisbatan bug‘lanish jarayoni jadalroq bo‘ladi?  
  
  
  

---

18 
1.10. TUPROQ SUVLARINING XUSUSIYATLARI  
Tuproq va boshqa shunga o‘xshash qurilish materiallari dispers muhitni tashkil etadi. Dispers muhit zichlangan qattiq muhitdan farqli, 
undagi zarrachalar orasida bo‘shliq joylar bo‘ladi (g‘ovaklar). Shu zarrachalar kattaligiga qarab tuproqdagi g‘ovaklar kattaligi katta (qum, 
shag‘al) va juda kichik (loy, balchiq) bo‘lishi mumkin. Shu g‘ovaklarda tuproq namligi bo‘ladi. Mayda zarrachalardan tashkil topgan tuproqlar 
kapillar-g‘ovak jismga kiradi. Kapillar-g‘ovak jismlarga fizik ximiya nuqtai nazaridan shunday tuproqlar kiradiki, agar o‘imliklar tomir 
sistemasi o‘sgandan keyin gumus moddalari qolsa, tuproq uch fazali sistema bo‘lib hisoblanadi. Bu sistema suv bug‘ini o‘z ichida ushlab 
turuvchi tuproq, suv va havodan tashkil topgan.
Agar tuproqdagi g‘ovaklar suv bilan to‘la-to‘kis to‘ldirilgan bo‘lsa, u suv bilan to‘yingan deb ataladi. Agar g‘ovaklar orasida havo 
bo‘lsa, u suv bilan to‘yinmagan deb ataladi.
Tuproq qatlamida namlikning o‘zgarishi sababli uning fizik-mexanik, issiqlik va suv xususiyatlari o‘zgarib turadi, shu narsalarga 
bog‘liq holda tuproqning hosildorligi ham o‘zgaradi.