Suyaklarning birikishi

Harakatlanish tizimining umumiy anatomiyasi.
Tana shaklini ushlab turuvchi skelit, bog’lovchi to’qimalar tuzilmasida bog’langan suyaksimon va tog’ay elementlardan shakllanadi. Uning qismlari skelet muskullari yordamida harakatlantiriladi yoki mahsus holat va vaziyatda ushlab turiladi. Keng qamrovli harakatlanish tizimi atamasi o’z ichiga sklet va muskullarni oladi. Passiv harakatlanish tizimi skletlar va ularning birlashmalaridan iborat bo’lsa , active harakatlanish tizimi o’z ichiga Poyalar va ularning qo’shimcha tuzilmalarini (poya g’iloflari,kesmasimon suyaklar)oladi O’zlarining ushlab turish vazifasidan tashqari, skelet elementlari va ularning birlashmalari muskullarga harakat davomida tayanch sifatida hizmat qiladi sklet elementlari, birlashmalari va muskullari birgalikda harakatlanish organlarini hosil qiladi . SHu bilan birga sklet elementlari organlar sistemasini himoya qilish vazifasini ham bajaradi (bosh suyagi,umurtqa kanali, ko’krak qafasi).
Suyaklar.Suyak skleti suyaklarning turli tuzilmalari va shakilaridan iborat.Katta yoshli odamda sklet 200 ta alohida suyaklardan tashkil topgan Ular tig’ay, tolali va synovial birlashmalar orqali bog’langan. Har bir suyak, tog’ay birlashma yuzalar va joylar qayi yumshoq paylar birikkan, birlashtiruvchi to’qima g’ilofi bilan o’ralgan xuddi paypoq kabi.
Har bir suyak shakli genetic yo’l bilan aniqlanadi lekin uning tuzilishi unga qo’yiladigan mehanik talabning kengligi va turiga bog’liq. Tashqi ko’rinishga ko’ra suyaklar uzun, qisqa, tekis, va qiyshiq suyaklarga ajratiladi. Uzun suyaklarga misol tariqasida (naysimon suyaklar) bir-biridan erkin bilak to’piqdan tashqari suyaklar olinadi.Uzun suyaklar har bir yakunida diofiz va epifizdaniborat bo’ladi.O’sish mobaynida har bir dioepifiz va shunga mansub epifiz epifizsimon to’g’aylar yordamida ajratiladi. Qisqa suyaklar kubsimon shakldagi suyaklar bilak va to’piq suyaklarni o’z ichiga oladi.
_{Uzun suyaklarning ichida sariq ilik saqlanadi. Ba`zi suyaklarning ichi kovak bo’lib, bu ularnnng pishiqligini va Yengilligini ta`minlaydi. Buni oddiy qilib tushuntirish uchun ikkita bir xil qog’oz olib, birining ichi bo’sh, ikkinchisining ichi zich qilib o’raladn va yuk yordamila ularning pishiqligi sinab ko’riladi. Bunda, albatta, zich qilib o’ralgan qog’oz pishiq ekanligi ma`lum bo’ladi. Suyaklarnin ustki qismi pishiq biriktiruvchi to’qimadan tuzilgan suyak ustligi bilan qoplangan bo’lib, undan suyaklarga qon tomirlari va nervlar o’tadi. Bular suyaklarning oziqlanishida va o’sishida katta ahamiyatga ega.}