Suyuq chiqindilar metallurgiyaning qaysi turida ko'pro ajratiladi. Reja

Axlatlarni 2 yo’l bilan zararsizlantirish va ulardan foydalanish mumkin:
a) biotermik usul – ya’ni axlatni kompost qilish, issiqxonalarda foydalanish va mukammallashtirilgan axlatxonalarda zararsiz holatga keltirish;
b) axlatlarni kuydiriladigan, sortlaydigan zavodlarida zararsizlantirishdir.
Biotermik usul tuproq bilan zararsizlantirish usuliga o’xshaydi, asosan organik moddalarning bioximik parchalanish jarayonlari mikroorganizmlar hisobiga bo’ladi, ammo jarayon yuqori haroratda jadalroq o’tib, tezroq nihoyasiga yetadi. Keyingi vaqtlarda axlatlarni mexanizmlar yordamida qayta ishlash uchun zavodlar qurilmoqda. Masalan, har yili 65000 tonna axlatni qayta ishlash zavodi Sankt – Peterburgda qurildi. Bu zavodni loyihalashda G’arbiy Yevropa mamlakatlari loyihalaridan va tajribalaridan foydalanilgan. Zavod organik azotli g’itlarni qishloq xo’jalik ehtiyoji uchun ishlab chiqadi. Zavodda axlatlarni qabul qilish, hamda axlatlarni sortga ajratish, nazorat qilish bo’linmalari bor. Zavodga axlat temir, tosh va boshqalardan ajratilgach, aylanuvchi barabanlarga (diametri 4 m, uzunligi 60 metrli) solinadi. Barabanlarda axlatlar aralashtiriladi 1–3 kundan so’ng ma’lum darajada namlik berilgach, chiqindilar qizishib ularning harorati 50 – 60 S ga yetadi, bu bioximik jarayonlarni keltirib chiqaradi. Harorat 50 – 60 s ga yetganda patogen mikrofloralar, gelmint tuxumlari qirila boshlaydi. Shu yo’l bilan axlat kompostga aylanadi.

FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR

1. 
   https://aim.uz/
   
2. 
   https://google.ru/
   
3. 
   Abu Rayhon Beruniy Nomidagi Toshkent Davlat Texnika Universiteti “Umumiy Metallurgiya” fanidan ma’ruza to’plami Valiyev X.R. Toshkent 2010 y.
   
4. 
   https://yandeks.ru/