Suyuqliklarning sanoatda qo`llanilishi Reja


Suyuqliklarning fizik xossalari


Download 255.84 Kb.
bet2/4
Sana19.06.2023
Hajmi255.84 Kb.
#1612783
1   2   3   4
Bog'liq
11.Suyuqliklarning sanoatda kullanilishi

3.Suyuqliklarning fizik xossalari


Solishtirma og’irlik. Suyuqlikning hajm birligiga teng miqdorining og’irligi uning solishtirma og’irligi deyiladi va grekcha harfi bilan belgilanadi:
(1)
bu Еrda V – suyuqlik hajmi (birligi m3), G – og’irligi (birligi N). Solishtirma og’irlikning o’lchov birligi SI sistemada

texnik sistemada esa bo’lib , ular o’zaro quyidagicha bog’langan:


.


Solishtirma og’irlik bosimiga va haroratga bog’liq bo’lib, ular o’rtasidagi munosabat ideal gazlar uchun quyidagi formula bilan ifodalanadi:



, (2)

bu Еrda R – bosim , T – absolyut harorat, R – gaz doimisi




.

Suyuqlik solishtirma og’irligining 40C dagi suvning solishtirma og’irligiga nisbati uning nisbiy solishtirma og’irligi bo’ladi.


Solishtirma hajm. Suyuqlikning og’irlik birligidagi miqdorining hajmi solishtirma hajm deyiladi:


, (3)

(1,3) va (1,5) formulalaridan ko’rinib turibdiki:





Solishtirma hajmning o’lchov birligi SI sistemasida:


.

Solishtirma hajm ham solishtirma og’irlik kabi bosim va haroratga bog’liq bo’lib, u (2.2) ning boshqa ko’rinishi


р = RT (4)


orqali ifodalanadi.


Zichlik. Suyuqlikning hajm birligiga to’g’ri kelgan tinch holatdagi massasi uning zichligi deb ataladi. Bu ta‘rifga asosan


, (5)

bunda M – suyuqlikning massasi ,.


Zichlikning o’lchov birligi quyidagicha aniqlanadi:



Bazan nisbiy zichlik tushunchasi kiritiladi. Suyuqlik zichligining suvning 40C issiqlikdagi zichligiga nisbati uning nisbiy zichligi bo’ladi. (2,3) va (1,3) lardan ko’rinib turibdiki, zichlik bilan solishtirma og’irlik o’zaro quyidagicha bog’langan :




(6)

u holda nisbiy zichlik va nisbiy solishtirma og’irliklar o’zaro quyidagicha bog’lanadi:




(7)

Zichlik haroratga bog’liq bo’lib, odatda harorat ortishi bilan kamayadi. Bu o’zgarish neft maxsulotlari uchun quyidagi munosabat orqali ifodalanadi:


(8)

bunda t – harorat 0S, – hajmiy kengayish temperatura koeffisienti; ρ20 – suyuqlikning 200C dagi zichligi.


Suvning zichligi bu qonundan mustasno bo’lib, uning zichligi eng katta qiymatga 40C da (aniqrog’i 3,980C) da ega bo’ladi. Uning issiqligi bundan oshsa ham, kamaysa ham zichligi kamayib boradi.

Download 255.84 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling