T a d b ir k o r L ik n I r IV o j L a n t ir is h is t iq b o L l a r I

A h oli  b an d ligin i  sam arali  ta’m inlash  va  farovon ligin i 

y u k sa ltirish n in g   m u h im   om ili sifatida  oilaviy  biznesni 

rivojlan tirish   istiqbollari 

Mustaqillik  yillarida  kichik  biznes  va  xususiy  tadbirkorlikni, 

fermerlik harakatini  rivojlantirish,  xususiy  sektorning mamlakat yalpi  ichki 

mahsulotidagi  ulushini  oshirishga  qaratilgan  tizimli  va  tadrijiy  chora- 

tadbirlar  izchil  olib  borilmoqda.  Chunonchi,  xususiy  sektorning  erkin  va 

mustaqil  rivojlanishini  ta’minlaydigan  zarur  huquqiy  asoslar  yaratildi  va 

ular faol takomillashtirib borilmoqda.

Bularning  barchasi  yurtimizda  demokratik  islohotlami  yanada 

chuqurlashtirish  va  yangi  bosqichga  olib  chiqishda  zarur  bo'lgan  siyosiy, 

iqtisodiy  hamda ijtimoiy sharoit shakllangani  ifodasidir.  Albatta,  erishilgan 

yutuq  va  natijalar  ko'lamini  yanada  kengaytirish,  sohaga  yangi  huquqiy 

munosabatlami  joriy  etishni  davming  o'zi  talab  qilmoqda.  Davlatimiz 

rahbari  Oliy  Majlis  palatalarining  2010-yil  12-noyabrda  bo'lib  o'tgan 

qo'shma  majlisida  ilgari  surgan  “Mamlakatimizda  demokratik  islohotlami 

yanada 

chuqurlashtirish 

va 

fuqarolik 

jamiyatini 

rivojlantirish 

konsepsiyasi”da  ham  bugungi  kunda  kichik  biznes  va  xususiy 

tadbirkorlikni  kengaytirish  uchun  biznesning  yangi  tashkiliy-huquqiy 

shakli  sifatida  oilaviy  biznesni  qonuniy  belgilab  qo'yish  vaqti  keldi,  deb 

alohida  qayd  etildi.  Darhaqiqat,  Prezidentimiz  ta’kidlaganidek,  yurtimizda 

biznesni  tashkil  qilishning  mazkur  shakli  biznesni  yuritishda  yuzaga 

kelgan  milliy  an’analarimizga,  xo'jalik  yuritish  faoliyatining  mavjud 

holatiga  to'la  mos  keladi.  Bunday  biznesni  tashkil  qilishning  qonunchilik 

bazasi  yaratilsa,  oilaviy  biznesning  huquqiy  kafolatlarini  kuchaytirish, 

iqtisodiyotning  turli  sohalarida  uning  jadal  va  keng  rivojlanishi  hamda 

yangi  ish o'rinlarining ochilishiga sharoit tug'iladi.

O'zbekiston  Respublikasi  Prezidenti  I.A.Karimov  milliy  qishloq 

xo'jaligimiz  taraqqiyotining  ko'p  ming  yillik  taraqqiyot  yo'li  -  mehnat 

mentalitetiga  asoslanib,  oilaviy  tadbirkorlik,  xususan  oilaviy  fermerlik 

harakatini  ustuvor  rivojlantirish  masalasini  kun  tartibiga  qo'ydi.  Bu  aslo

---

bejiz emas.  Zero,  Prezidentimiz o'zining “Yuksak ma’naviyat-yengilmas 

kuch”  nomli  mashhur  asarida  o'rinli  ta’kidlaganidek:  “Har  qaysi 

millatning  o'ziga  xos  ma’naviyatini  shakllantirish  va  yuksaltirishda,  hech 

shubhasiz,  oiianing  o'mi  va  ta’siri  beqiyosdir.  Chunki  insonning  eng  sof 

va  pokiza  tuyg'ulari,  ilk  hayotiy  tushuncha  va  tasawurlari  birinchi  galda 

oila  bag'rida  shakllanadi”25.  Bu  ko'p  qirrali  jarayonda  oilaviy  mehnat 

an’analari alohida ahamiyat kasb etadi.

Oilaviy  mehnat  an’analari  har  bir  farzandning  mehnat  haqidagi 

dastlabki  tasawurlari,  kasbga  bo'lgan  qiziqish  va  intilishi,  zamonaviy 

ilmlami  o'rganishga  bo'lgan  harakatini  belgilanishida  tarbiya  o'chog'i 

bo'lib  xizmat  qiladi.  Millatimizda  azal-azaldan  oilaviy  dehqonchilik  va 

chorvachilik mehnat madaniyati  ustuvor bo'lib  kelgan.  Bugun  shu  mehnat 

madaniyatining  yanada  barqaror  o'sishi  va  rivojlanishi  uchun  barcha 

zaruriy 

huquqiy, 

siyosiy, 

moddiy 

va 

ma’naviy 

shart-sharoitlar 

yaratilmoqda.

O'zbekiston  Respublikasi  Prezidenti  I.A.Karimov  ta’kidlaganidek: 

“Bugungi  kunda  kichik  biznes  va  tadbirkorlikni  kengaytirish  uchun 

biznesning yangi tashkiliy-huquqiy shakli  sifatida oilaviy biznesni  qonuniy 

belgilab  qo'yish  vaqti  keldi”.  Prezidentimiz  tomonidan  ta’kidlab  o'tilgan 

bu muhim  xulosa mehnatni tashkil  etish va boshqarishda tarix sinovlaridan 

juda  ko'p  bor  o'tgan  va  samarali  hisoblangan  oilaviy  mehnat jamoalarini 

nazarda tutadi.  Oilaviy  fermerlik  -  an’anaviy  mehnat jamoalari  ichida  eng 

ko'p  tarqalgan  xo'jalik  yuritish  usuli  hisoblanadi.  SHu  ma’noda 

"Mamlakatimizda  demokratik  islohotlami  yanada  chuqurlashtirish  va 

fuqarolik  jamiyatini  rivojlantirish  Konsepsiyasi"da  ko'rsatib  o'tilgan 

oilaviy  tadbirkorlikning  qonunchilik  bazasini  yaratish  to'g'risidagi  taklif 

juda katta  ahamiyat  kasb  etadi.  Bu yo'nalishda qabul  qilinadigan  qonunlar 

oilaviy  biznes  va  tadbirkorlikni  huquqiy  asoslarini  tashkil  qilibgina 

qolmay,  balki  hozirda  bu  yo'nalishda  mavjud  turli  ma’muriy-byurokratik 

to'siqlar,  o'rinsiz aralashuvlarga  barham  berib,  oiianing  qonun  kuchiga va 

o'ziga bo'lgan ishonchini ortishiga olib keladi.