T. C. Erciyes üNİversitesi sosyal b

 
6- MEKTUBAT:
Mevlâna’nın kendi çağdaşlarına yazdığı mektuplardan müteşekkildir. 147 
mektuptan meydana gelen eserdeki mektupları Mevlâna bizzat kendisi yazmayıp 
başkalarına yazdırmıştır.
36
Feridun Nafiz Uzluk tarafından 1937’de bastırılan kitabın 
Gölpınarlı tercümesi de mevcuttur. Çeşitli sebeplerle (II. İzzettin Keykavus, 
Muîneddin Pervane gibi) devlet büyüklerine yazılmış mektupların yanı sıra (Sultan 
Veled ve hanımı Fatma Hatun’a ricaları gibi) aile içi sıkıntılarla ilgili de 
Mevlâna’nın rica ve nasihatlerini içeren mektuplar mevcuttur. Mevlâna, Selahaddin 
Zerkubî ve Hüsameddin Çelebi gibi yakın dostlarının damatları için ricalarını da 
yerine getirmiş, onlar adına gerekli yerlere yardım dileklerini iletmiştir. Eserlerinde 
çokça zikrettiği Senaî ve Attar gibi şairlerin de Mektubat’da adı zikredilmektedir.
37
2.Meclis: Allah’a yöneliş, günahtan çekinme, gönül zenginliği, Besmele’nin Be’si. 
3.Meclis: Zâhid-ârif, Padişah-kul ve inanç kuvveti. 
4.Meclis: Halka rahmet olanlar, kulluk, gerçek tövbe. 
5.Meclis: Abdül-muttalib’in yağmur duası, benlik, insanların grupları. 
6.Meclis: Münacaat, Tevrat’taki öğüt ve dünya, “Lâ-İlâhe” nin tefsiri. 
7.Meclis: Aklın şerefi, bilgi ve irfan, öz"den olan ve sonradan öğrenilen bilgi. 
34
“Mecâlis-i Seb’a’da oldukça uzun ve geniş tuttuğu ilk sohbetinde Mevlânâ, bireysel ahlâkî 
yozlaşmaya bağlı olarak toplumsal bozulma ve çöküntüyü genel bağlamda ele alır. Diğer altı mecliste 
ise daha çok bireyin kişilik zaafları ile bunlardan kurtulma yollarını ve birtakım yüce erdemlerle 
donanmanın gerekliliğini konu edinir. Yani burada Mevlânâ, önce toplumsal ve daha geniş bir 
konuyu ayrıntılarıyla anlatmış; daha sonraki meclislerde de bunları fertler ölçeğinde ele alarak 
erdemli bir toplumun inşâsında bireyleri yüksek manevî / irfânî hedeflere yönlendirmeye çalışmıştır. 
Mecâlis-i Seb‘a’da tam anlamıyla “mutasavvıf / sûfî bir vâiz / sohbetçi” tipiyle karşımıza çıkan 
Mevlânâ’nın, buradaki sohbetlerinde temel irşad ve hitâbet tekniklerine sıkça başvurduğunu görmek 
mümkündür.” Ahmet Ögke, “Mevlânâ’nın Mecâlis-i Seb‘a’daki Sohbet Metodu”, “Tasavvuf” İlmî 
ve Akademik Araştırma Dergisi, Ankara 2005, Yıl: 6, Sayı: 14, s. 264.
35
"Mecalis-i Seb'a adından anlaşıldığı gibi, Mevlana'nın yedi meclisinin, yedi va'zının yazılmasından 
meydana gelmiştir... Yedi meclisde de vaaza, cümleleri seci'li bir hutbeyle başlanmakta; bu hutbede, 
bir çok ayetten istidlal yoluyla Allah'ın kudreti, hikmeti, ululuğu, birliği övülmekte, hutbenin 
sonunda Hz. Peygamber'e, dört dostuna, muhacirlerle ansara; bazı kere, VII. Meclis'de olduğu gibi 
Hasan ve Huseyn'e rahmet okunmakta; ondan sonra dua mahiyetinde olan münacata geçilmekte, 
sonra da bir hadisle vaaaza başlanmaktadır... Sonlara doğru, I. ve II. meclislerde olduğu gibi 
Besmele, uzun uzadıya, dini tarihten olaylar anılarak canlı bir tarzda şerhedilmektedir..." Abdülbaki 
Gölpınarlı, Mecalis-i Seb’a Terc., İnkılap Kitaevi, 2010, Arka kapak yazısı.
36
Can, Mevlâna, Hayatı, Şahsiyeti, Fikirleri, s. 386 
37
Abdülbaki Gölpınarlı, Mektubât Terc., İnkılâp Yay., İstanbul, 1999, s. VI-VII.

---

11