T. C. Mİ Llî EĞİ Tİ m bakanliği megep meslekiEĞİ Tİ
Download 316.16 Kb. Pdf ko'rish
|
- Bu sahifa navigatsiya:
- MODÜLÜN ADI Geometrik Rölyef MODÜLÜN TANIMI
- ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME
- AÇIKLAMALAR 1 Gİ Rİ Ş Sevgili Öğrenci
- 1. YAPIM RESMİ 1.1. Geometrik Kompozisyon Araş tı rması
- 1.1.1. Geleneksel Motiflerin Geometrik Analizi
- ÖĞRENME FAALİ YETİ - 1 ARAŞTIRMA AMAÇ
- Resim 1.1.1.b.: Doğal (bitkisel) biçimlerden yararlanı larak yapı lan rölyef (İ stanbul Arkeoloji Müzesi, sütün baş
- Resim 1.1.1.c.:Geometrik biçimlerden yararlanı larak yapı lan rölyef (Bursa Ulu Cami, kapı detayı )
- Resm 1.1.1.d: Geometrik, bitkisel ve yazımotifleriyle rölyef (Bursa Yeş il Cami, pencere üstü rölyef detayı)
- Resim 1.1.1.e.:Geleneksel rölyef (Bursa Yeş il Camii, kapıdetayı ) Resim 1.1.1.f.:Yapay biçimlerden yararlanı larak yapı
- 1.1.2. Motiflerin Kontürel Şekil Analizi
- Şekil 1.1.2. a: Geometrik motifli kompozisyonun çizgisel analizi
- Şekil 1.1.2.b: Geometrik motifin çizgisel ve plastik analiz deseni 1.1.3. Motiflerin Plastik Analizi
|
T.C. Mİ LLÎ EĞİ Tİ M BAKANLIĞI MEGEP (MESLEKİEĞİ Tİ M VE ÖĞRETİ M Sİ STEMİ Nİ N GÜÇLENDİ Rİ LMESİPROJESİ ) SANAT VE TASARIM GEOMETRİ K RÖLYEF ANKARA 2007 Milli Eğ itim Bakanlı ğıtarafı ndan geliş tirilen modüller; Talim ve Terbiye Kurulu Baş kanlı ğı
n 02.06.2006 tarih ve 269 sayı lı Kararıile onaylanan, Mesleki ve Teknik Eğ itim Okul ve Kurumları nda
kademeli olarak yaygı nlaş
tı rı lan 42 alan ve 192 dala ait çerçeve öğ retim programları nda amaçlanan mesleki yeterlikleri kazandı rmaya yönelik geliş tirilmişöğ retim materyalleridir (Ders Notları dı r)
Modüller, bireylere mesleki yeterlik kazandı rmak ve bireysel öğ renmeye rehberlik etmek amacı
yla öğ renme materyali olarak
hazı rlanmı
ş , denenmek ve geliş tirilmek üzere Mesleki ve Teknik Eğ itim Okul ve Kurumları nda uygulanmaya baş lanmı ştı
r. Modüller teknolojik gelişmelere paralel olarak, amaçlanan yeterliği kazandı rmak koş
ulu ile eğ itim öğ
retim sı rası
nda geliş tirilebilir ve yapı lması
önerilen değ iş iklikler Bakanlı kta ilgili birime bildirilir. Örgün ve yaygı n eğ itim kurumları , iş letmeler ve kendi kendine mesleki yeterlik kazanmak isteyen bireyler modüllere internet üzerinden ulaş abilir.
Bası lmı
ş modüller, eğitim kurumları nda öğ
rencilere ücretsiz olarak dağ
ı tı lı r. Modüller hiçbir şekilde ticari amaçla kullanı lamaz ve ücret karş ı lı ğı nda
satı lamaz.
i AÇIKLAMALAR ....................................................................................................................ii Gİ Rİ
ÖĞRENME FAALİ YETİ
- 1 ....................................................................................................3 1. YAPIM RESMİ ....................................................................................................................3 1.1. Geometrik Kompozisyon Ara ş tı rması
...........................................................................3 1.1.1. Geleneksel Motiflerin Geometrik Analizi ............................................................. 3 1.1.2. Motiflerin Kontürel Ş ekil Analizi..........................................................................9 1.1.3. Motiflerin Plastik Analizi ....................................................................................10 1.2. Ş
ablon Resim .............................................................................................................. 11 1.2.1. Çizgisel Yapı m Resmi Çizimi ............................................................................. 11 1.2.2. Yapı m Resmi Şablonu Çizimi ............................................................................. 12 UYGULAMA FAALİ YETLERİ ....................................................................................... 13 ÖLÇME VE DEĞERLENDİ RME ....................................................................................20 ÖĞRENME FAALİ YETİ
- 2 .................................................................................................. 21 2. MODELAJ– Ş EKİ LLENDİ
RME ...................................................................................... 21 2.1. Kabartma Modelaj Tekniğ i ......................................................................................... 21 2.2. Modelaj Gereçleri Kullanma ....................................................................................... 26 2.3. Yapı m Resimleri Okuma ............................................................................................ 28 2.4. Form Yorumlama ........................................................................................................29 2.5. Modelaj ....................................................................................................................... 29 2.5.1. Gereçleri Hazı rlama ............................................................................................. 29 2.5.2. Kil ile Plaka Yapma ............................................................................................. 30 2.5.3. Plakanı n Üzerine Ş ablon Çizimi.......................................................................... 30 2.5.4. Orijinalin Özelliklerine Göre Ş ekillendirme........................................................ 30 2.5.5. Detay ve Doku Modelajı ...................................................................................... 31 UYGULAMA FAALİ YETLERİ
....................................................................................... 34 ÖLÇME VE DEĞERLENDİ RME ....................................................................................40 MODÜL DEĞERLENDİ RME .............................................................................................. 41 CEVAP ANAHTARLARI ..................................................................................................... 43 ÖNERİ LEN KAYNAKLAR.................................................................................................. 44 KAYNAKÇA ......................................................................................................................... 45 İ Çİ NDEKİ LER ii AÇIKLAMALAR MODÜLÜN KODU 211GS0027 ALAN Sanat ve Tasarı m MESLEK / DAL Plastik Sanatlar MODÜLÜN ADI Geometrik Rölyef MODÜLÜN TANIMI Geleneksel geometrik motiflerden model yapı m resmi ve ş ablon desen hazı rlama, rölyef modeli yapma materyalidir. SÜRE 40 / 32
ÖNKOŞUL YETERLİ K Geleneksel (geometrik) rölyef modeli yapmak MODÜLÜN AMACI Genel amaç Gerekli
ortam sağ
landı ğı nda model yapı
m resmi
hazı rlayı
p, standartları na göre geleneksel geometrik rölyef modeli yapabileceksiniz.
Geometrik motifli kompozisyonu analiz ederek yapı m resmi hazı rlayabileceksiniz. Kilden plaka hazı rlayarak geometrik motifli rölyef modelajı
nı yapabileceksiniz. EĞİ TİM ÖĞRETİ M ORTAMLARI VE DONANIMLARI Donanı
mlıheykel ve döküm atölyesi, modelaj gereçleri, ş ekillendirme kili, alçıve gereçleri, sanat ile ilgili bası lı ve görsel kaynaklar. ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME Modülün içinde yer alan her faaliyetten sonra, verilen ölçme araçları yla kazandı ğı nı
kendinizi değ erlendireceksiniz. Öğ retmen modül sonunda ölçme aracı ( test, çoktan seçmeli, doğ ru yanlı şvb) uygulayarak modül uygulamaları yla kazandı ğı nı
erlendirecektir. AÇIKLAMALAR 1 Gİ Rİ Ş Sevgili Öğrenci, Üç boyutlu ş ekillendirme bilgisine sahip olan kiş i çağ
daşsanat görüş ü kazanmı ş demektir. Sanat tasarı mı , üç boyutlu ş ekillendirme, üç boyutlu formlar, kil ile modelaj, üç boyutlu
formları n plastik estetik duygusuna sahip olmak
kiş iyi
olumlu yönden
etkilemektedir. Heykel Sanatıdersi modüllerini baş arı
yla tamamlamı şolan bir öğrenci yaş amı
nda üç boyutlu formlara ve ş ekillendirmelere yer vereceğ inden toplum içinde farklı bir yerde olacaktı r. Rölyef ve oval modelaj- ş ekillendirme belirli kurallara dayalıve çeş itli modelaj aletleri, araç ve gereçleriyle yapı lmalı
dı r. Bu gereçleri doğ ru kullanmak ve istenilen şekillendirme bilgilerini aldı ktan sonra çalı ş tı ğı n alanda yapacağ ı n tasarı
mlar, uygulamalar daha anlaş ı lı
r. Üç boyutlu ş ekillendirme, tasarı mları n taslak çizimlerini kaliteli biçimde yapmak daha sonraki ş ekillendirme –modelaj iş lerinde size yol gösterecektir. Yapmak istediklerinizi taslak kâğ ı dı
itli resim teknikleriyle çizebilmek yararı
nı za olacaktı r. Taslak yapı m resmi okuyarak ve ş ekillendirme iş lem sı
rası nıtakip
ederek doğ ru ş
ekillendirme ile kaliteli bir işyapmı şolacaksı n. Hazı
rlanan bu modülde heykel sanatı nı n geometrik rölyef ş ekillendirme kavramları nı , rölyef heykel çeş itlerini, rölyef tasarı mları nı
ablon desenler ve kil ile modelaj uygulamalar ı nıele alacağ ı z. Geleneksel geometrik motiflerle kompozisyonlar elde ederek geometrik rölyef ş ekillendirmesi yapabileceksiniz. Modülü baş arıile tamamladı ğı nı zda heykel sanatı nı n geometrik rölyef ş ekillendirme olanakları nıöğ
renmişolup sanat alanı nı n çeş itli dalları nda bu bilgi ve becerileri kullanabileceksiniz.
2 3 ÖĞRENME FAALİ YETİ - 1 Bu faaliyette verilecek bilgiler doğ rultursunda, donanı mlıheykel atölyesi ortamı sağ landı
ğı nda, geometrik motifli kompozisyonu analiz ederek yapı m resmini doğ ru olarak uygulayabileceksiniz.
Üniversite ve ş ehir kütüphanelerinde sanat kitapları ndan geleneksel taş oymacı lı
tı rabilirsiniz. Selçuklu ve Osmanlıtaşoymacı lı k ve çini süsleme sanatı nı n geometrik motiflerinden oluş an kompozisyonlarla ilgili bası lıve görsel kaynakları inceleyebilirsiniz. 1. YAPIM RESMİ 1.1. Geometrik Kompozisyon Araş tı rması Geometrik kompozisyon bitki, insan ve hayvan figürlerine yer verilmeden yapı lı r.
, kilim, taş , çini, ahş ap, maden iş çiliğ
i ve çeş itli alanlarda rastlanı r. Özellikle Anadolu’da Selçuklular geometrik motiflerle çok çeş itli düzenlemeler elde
etmiş lerdir.
Yaptı kları kompozisyonlar günümüzde önemli
kaynak olarak
kullanı lmaktadı
r. Osmanlıdöneminde ise kare, üçgen ve zikzaklardan oluş an motifler geliş tirilmiş
tir. Türk sanatı nda dört, beş , altı , sekiz, on iki gibi kollardan oluş an yı ldı
zlar sı kça görülen motifler arası ndadı r. Yı
ldı z ve kompozisyonları özellikle taşoymacı lı ğı nda ve ahş
ap iş lerinde sı kça rastlanı lı r. Kaynak olarak bu örneklerden yararlanı lı r, motifleri kullanarak veya onlardan esinlenerek yeni kompozisyonlar oluş turulur. Bu uygulamada, çeş itli dönemlere ait geometrik motifli kompozisyonlar araş tı rı
r. Bir örnek seçilerek kil ile modelajı yapı
lı r.
Türk ve İ slâm sanatı nda süsleme sanatıoldukça genişyer almaktadı r. Geometrik ve bitkisel motifli süslemeler Türk ve İ slâm sanatı nda daha fazla geliş ir hatta BattıSanatı nı da
nı n bir dalıgibi geliş ir ve süsleyici rölyef ortaya çı kar
(Resim 1.1.1.a.). ÖĞRENME FAALİ YETİ - 1 ARAŞTIRMA AMAÇ 4 Resim 1.1.1.a : Süsleyici rölyef (Bursa Ulu Cami minaresi) Heykel
sanatı nda dekoratif motifin çeş itli
kaynakları vardı r. Bunları ş öyle sı ralayabiliriz: Doğ al (tabii) biçimler; tarih öncesi dönemlerden günümüze kadar kaynak olarak sı k sı
lmı ştı
r. Canlı biçimlerden insan, hayvan, bitki ve cansı z olanlardan ağ aç kabukları , deniz kabukluları , mineraller de biçim ve doku bakı mı ndan esin kaynağ ıolmuşlardı r (Resim
1.1.1.b.). Resim 1.1.1.b.: Doğal (bitkisel) biçimlerden yararlanı larak yapı lan rölyef (İ stanbul Arkeoloji Müzesi, sütün baş lı ğıdetayı) 5 Resim 1.1.1.b.: Doğal (tabii) biçimlerden yararlanı larak yapı lan rölyef (İ slâm Sanatıçini desenlerinden uyarlanmı şrölyef, Maçka Akif Tuncer AML, Plastik Sanatlar bölümü, öğrenci çalı ş ması) Geometrik biçimlerden, küp, dikdörtgen prizma, üçgen, küre, elips, altı gen, yı ldı
z ve birçok düzgün biçimlerden yararlanı lı r. Düzgün olmayan kı vrı k, kı
rı k, yamuk biçimlerle de motif ve kompozisyonlar oluş turulur. Düzgün veya düzgün olmayan geometrik biçimlerle yapı lan motifler sı nı rsı
z kompozisyon imkânları sağ
lar ( Resim 1.1.1.c.). 6 Resim 1.1.1.c.:Geometrik biçimlerden yararlanı larak yapı lan rölyef (Bursa Ulu Cami, kapı detayı ) Geometrik motifler özellikle Selçuklu döneminde çok yaygı n olarak kullanı lmı
ş tı r. Kare, dikdörtgen, üçgen, daire, baklava ve yı ldı
z gibi geometrik ş ekillerin birleş mesiyle oluş
an ve sonsuzluğ u simgeleyen kompozisyonlar yapı lmı ştı
r Geometrik motifler bitkisel, hayvan ve yazı motifleriyle birlikte sı kça kullanı lmı ş
r ( Resim 1.1.1.d.). 7 Resm 1.1.1.d: Geometrik, bitkisel ve yazımotifleriyle rölyef (Bursa Yeş il Cami, pencere üstü rölyef detayı) Geleneksel biçimler, milli motiflerimizden oluş an önemli ve genişkaynaktı r. Bunun
için sayı sı z uygarlı ğı n geçtiğ
i Anadolu toprakları nıve yaş
ayan insanlarıtanı mak, sevmek, icra ettikleri ilkel ve geleneksel sanatlarıyaş atmak gerekir. Motifler aynen aktarı larak veya yorumlanarak, çağ daş laş
tı lararak kullanı labilir Her biçim, sanatçı nı n çalı şma üslubuna göre değ
iş ebilir (Resim 1.1.1.e.). Yapay biçimler, insanı n kendi yaptı ğıeşyalarıiçermektedir. Yapı lan rölyeflere detay olarak çeş itli alanları n özel gereçleri, el aletleri, eş yalar ve benzeri gereçler kaynak olarak kullanı labilir. Yapay biçimlerden oluş an rölyef ş ekilleri ve kullanı lan çağ daşmalzemeler modern rölyef sanat ı nı n bir parçası dı r ( Resim 1.1.1.f.). Bütün bu kaynaklar sadece yalı n halleriyle değ il, birçok kez stilize edilerek kompozisyonu oluş turacak ş ekilde bir araya getirilir. Bir bütünlüğ ü ve üslup birliğ ini
sağ lamak motiflerin seçimi, kompozisyon oluş turmanı n aş
amaları nda dikkat edilecek unsurlardı r.
8 Resim 1.1.1.e.:Geleneksel rölyef (Bursa Yeş il Camii, kapıdetayı ) Resim 1.1.1.f.:Yapay biçimlerden yararlanı larak yapı lan rölyef (Akif Tuncer AML, Plastik Sanatlar Bölümü, öğrenci çalı ş ması) 9 1.1.2. Motiflerin Kontürel Şekil Analizi Motif (örge), plastik sanatlarda bütünü oluş turan parçalardan her birine denir. Motif, güzel sanatları n her dalı nda kompozisyonu oluş turan temel bir öğ edir. Modül ise (module) İ ngilizce den gelen bir sözcüktür. Plastik sanatlarda tasarı m ve uygulamayıkolaylaş tı ran ya da yönlendiren, bir ı zgara oluş turacak biçimde dizilmişiki boyutlu geometrik birimlerin her biridir. En çok kullanı lan modül kare biçimidir. Dikdörtgen, eş kenar, üçgen, altı gen ve daire modülleri de kullanı lı r. Belli bir modüle dayanarak gerçekleş tirilen tasarı mlara ve yapı lara da modüler adı verilir. Motiflerin çizgisel analizi size o motifin nası l yapı ldı
ğı nı gösterecektir (Ş ekil 1.1.2.a). Düzgün olmayan bir deseni daha düzgün çizmek veya dijital ortamda tekrar çizmek açı sı
r. Müze arş ivlerinde bu tür çalı şmalar vardı r. Bunlardan seçmeler yaparak inceleme yoluyla da analiz yapı labilir. Daha sonra bu desenler modelaj için kullanı labilir.
Şekil 1.1.2. a: Geometrik motifli kompozisyonun çizgisel analizi 10 Geleneksel Türk ve İ slâm sanatı oymacı
lı k ve çini desenleri araş tı rmalarısonucu elde edilen motif desenlerinin konturel ş ekil analizi yapı lı r. Konturel ş ekil analizi, motiflerin nası l oluş tuğ u, kullanı lan yöntemler, çizim sisteminin kavranmasıanlamı na gelir. Kontur, bir şeklin kenar çizgisi olup motiflerin ş ekil çizgileridir. Desen bilinen temel geometrik şekillerden kare, dikdörtgen veya daire ş ekilleri içinde incelenir. Bunu yaparken desen tekrar çizilebilir veya desenin üzerinde daha hafif çizgilerle modülerin ağsistemi çizilir. Bu ş ekilde
analiz edilen desenin nası l yapı
ldı ğıöğrenilir (Şekil 1.1.2.b.). Şekil 1.1.2.b: Geometrik motifin çizgisel ve plastik analiz deseni 1.1.3. Motiflerin Plastik Analizi Plastik analiz, motiflerin ş ekillerinin incelenmesi, kabartmalar için uygunlu ğ u ve motif kompozisyonunun kabartıyüksekliklerinin belirlenmesi anlamı na gelir. Kabartma – rölyef yükseklikleri desenin üzerine tonlama ile belirtilir. Her ton bir kabartıseviyesi olarak düş
ünülerek tonlama yapı lı r. Bu plastikiyet belirlemesi rölyefin uygulamada nası l görüleceğ i anlaş ı lı r olur. (Ş ekil 1.1.3.) 11 Download 316.16 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|