15.1. Ishlab chiqarish xarajatlari va tannarxi tahlilining
ahamiyati
Ishlab chiqarish xarajatlari mahsulot ishlab chiqarish bilan bog’liq bo’lgan
xarajatlardir. Ishlab chiqarish xarajatlari deganda mahsulotni yetishtirish uchun sarf
bo’lgan moddiy va mehnat xarajatlari yig’indisi tushuniladi.Bular xom ashyo,
materiallar, urug’, o’g’it, yem-xashak, ish haqi va boshqalardir.
Tayyor mahsulotga tegishli bo’lgan ishlab chiqarish xarajatlarining pul shaklida
ifodalanishi tannarx deb ataladi.
Ishlab chiqarish xarajatlari hajmini kamaytirish va mahsulot tannarxi darajasini
pasaytirish, ishlab chiqarish samaradorligini oshirishning asosiy imkoniyatlaridan
bo’lib hisoblanadi. Tannarxning pasayishi foydaning ko’payishiga va rentabellik
darajasining oshishiga olib keladi.Shuning uchun ham ishlab chiqarish xarajatlari hajmi
va qishloq xo’jalik mahsulotlari tannarxi darajasi dinamikasini uzluksiz ravishda tahlil
qilib turish zarur,chunki tahlil tufayli xarajatlarni kamaytirish va tannarxni pasaytirish
imkoniyatlari aniqlanadi,oqibatda ulardan foydalanish bo’yicha chora-tadbirlar ishlab
chiqiladi.
77
Do'stlaringiz bilan baham: |
