Тааабаларнинг худудий иамий-амааий конференцияси матери ал лари

Спектраль 
сызыклар 
арасындагы 
Я 
толкын 
узынлыкларын 
х,эм 
8 Я 
кашыклыкларын елшеу. 
Жециллик болыуы ушын в  муйешлер жеткиликли дэрежеде 
киши деп болжай отырып, интерференцияльщ сакыйналардыц диаметрлерин изертлеймиз. 
Интерференция тэртиплери /н; х,эм т, болган еки интерференцияльщ сакыйналарды
керип шыгамыз (соны айтып етемиз, интерференция тэртиби киши диаметрдеги 
сакыйналарга отиу уактында (1) формуладан керинип турганындай, есип барады). (1) х,эм 
(4) формулалардан келип шыгады, т тэртиптеги жакты сакыйна
А = 2 L c o s 6 = т Л , 
( т -  путин сан) 
(5)
болганда пайда болады. в  киши болганда темендегиге ийе боламыз:
2 L (1 - <9г2 /2 ) = да,Я, 
2L ( 1 - 0 ; /2 ) = т }Л 
(6)
Биринши тецлемеден екинши тецлемени алып таслап х,эм коцсылас сакыйнага етиу 
уактында интерференция тэртиби бир санга езгеретугынлыгын есапка алып, темендегини 
аламыз:
199

---

L ( 6 ; - 6 : ) = (m1- m ] ) A = ( j - i ) A
Келтирилген формулада i х,эм j  сакыйналарынын номерлери орайдан есапланады.
D сакыйна диаметри JI линзаньщ фокаль тегислигинде оньщ / фокус аралыгы менен 
темендеги кат нас пенен байланыскан:
D = 2 f e ,  
(7)
буннан келип шыгады:
Я 
D 2 - D 2
А = ^ т ^ ----- 
(8)
4 /
j ~ i
Бул формула Фабри-Перо интерферометри жэрдеминде жактылык толкынынын 
узынлыгын елшеуде яки А ньщ белгили мэниси бойынша интерферометрдин L 
тураклысын аньщлау ушын колланылады.
Мейли, енди Фабри-Перо интерферометринде еки Я х,эм Л + 8 Л жак;ын спектрал 
сызьщлар ушын сакыйналар системасы гузетилсин. (5) ти дифференциаллаи, киши в  да 
темендегини табамыз:
-
2 L 0 8 0
= т д
Л
,
Буннан темендеги келип шыгады:
5 X = 7^ - 8 6 * - A 6 8 6 = - ^ 8 D ,  
(9)
т 
4 /
бул жерде, D - сакыйнанын орташа диаметри, ал 8 D - интерференцияньщ бир к;ыйлы
тэртибинде Я х,эм А + 5 А толк;ын узынльщларына ийе спектрал сызьщлар ушын пайда
болган сакыйналардын диаметрлеринин айырмасы. 
(9) 
формула жэрдеминде L
интерферометрдин тураклысын билместен 8 Л ны аньщлау мумкин.
ддебиятлар
1. Л.Л.Гольдин, Ф.Ф.Игошин и др. Лабораторные занятия по физике. М.: Наука, 1983
2. ЛандсбергГ.С., Оптика. М.: Наука, 1976