Tabiatning sog’lomlashtiruvchi kuchlari va gigiyenik omillar. Jismoniy tarbiya mashg’ulotlarida qo’llaniladigan jismoniy tarbiya metodlari

GIGIYENIK OMILLAR shaxsiy va jamoat gigiyenasi tadbirlarini o’z ichiga olib, mehnat gigiyenasi, ovkatlanish, damolish va tashki muhit ning faktorlari va boshqalardan jismoniy mashqlarni bajarish (dars, mashq qilish, trenirovka) mashg’ulotlari gigiyenik talab va normalarga rioya qilishni takazo etadi. Ular jismoniy mashqlar ta’sirchanligini, samaradorligini oshirishi ilmiy, amaliy jixatdan isbotlangan. Gigiyenik sharoitni yetarli darajada ta’minlash jismoniy madaniyat uchun foydalaniladigan moddiy-texnik baza, sport anjomlari, jixozlar va mavjud kiyim - boshning holatiga bog’liq. Jismoniy mashqlar, tabiatning soglomlashtiruvchi kuchlari va gigiyenik omillarni ratsional qullash inson salomatligini mustaxkam laydi va jismoniy kobiliyatlarni rivojlantiradi. Jismoniy mashqlar bilan shug’ullanish mashg’ulotlari inson hayotiy faoliyatining organik qismiiga aylansagina jismoniy madaniyat tizimi ning soglomlashtirilishiga yunaltrilgan prinsipni amalga oshirish ning imkoni bo’ladi. Boshqa tomondan, kerak bulgan gigiyenik normalarga rioya kilinsagina jismoniy mashqlar kerak bulgan samarasini beradi. Jismoniy madaniyatning maxsus vositasi xisoblanmasa xam gigiyenik omil lar jismoniy madaniyatning vazifasini tulakonli xal qilish uchun axamiyat kasb etadi. Pedagogik jarayon qanchalik puxta tashkillanmasin, ovkatla nish, uyku rejimiga rioya kilinmasa, shuningdek, mashg’ulotlar tibbiyot talablariga javob bermaydigan joy va jixozlar bilan utkazilsa, ular albatta samarasiz bo’ladi. Mana shuning uchun maktablardagi jismoniy madaniyat dasturlariga gigiyenaga oid bilimlar mazmunini ifodalovchi nazariy ma’lumotlar uchun mavzular tavsiya qilingan. Ular jismoniy madaniyat jarayonidan gashkaridagi insonning hayotiy faoliyatini tashkillovchi va jismoniy madaniyat jarayoni tarkibidagi vositalardir.

Jismoniy tarbiya nazariyasi va mеtodikasiga umumiy xaraktеristika.

Maktab yoshidagi bolalarning jismoniy tarbiyasi O’zbеkiston jismoniy tarbiya tizimining asosiy bo’limi bo’lib qisoblanadi.

Bu eng katta bo’lim bo’lib, bunda o’quvchilar bilim tajriba va harakat maqoratini 9 yil mobaynida oshirishlari hamda akadеmik litsеy yoki kasb qunar kolеjlarda davom ettishlari ko’zda tutilgan, dеmak 12 yil mobaynida jismoniy tarbiyaning muhim harakatlariga ega bo’ladilar.