Tabiatshunoslik o`qitish metodikasi predmeti. Uning vazifalari

Tabiatshunoslik o`qitish metodikasi 1. Tabiatshunoslik o`qitish metodikasi predmeti. Uning vazifalari. Insoniyatning zamonaviy ijtimoiy-madaniy, ekologik va iqtisodiy ehtiyojlari tabiiy fanlarni boshqa fanlar qatorida asosiy o‘rinlardan biriga qo‘ydi.Tabiiy fanlarning yuqori darajada rivojlanganligi butun jamiyatga, uning madaniyatiga, insoniyatni insonparvarlashtirishga jiddiy ta’sir ko‘rsatmoqda. insoniy munosabatlar. Bu tabiatshunoslik bilimlarini butun aholi orasida ham, turli yosh bosqichlarida ham keng tarqatish zarurligini bildiradi . ­Bu mas'uliyatli vazifa tabiatshunoslik o'qitish metodikasini o'z ichiga olgan pedagogika fanlarini bajarishga da'vat etilgan. U kichik yoshdagi maktab o'quvchilarini tabiat bilan tanishtirish, tabiatshunoslik predmeti orqali bolalar shaxsini rivojlantirish jarayonlarini o'rganadi va quyidagi bir qator aniq vazifalarni hal qiladi. 1. Nima uchun kichik yoshdagi talabalar tabiatni o'rganishlari kerak? Bu savolga javob beradigan tabiatshunoslik tadqiqotlari metodi jamiyatning ijtimoiy tartibiga muvofiq, uzatilayotgan axborot mazmuni va o‘quvchilarning yoshga bog‘liq psixofiziologik xususiyatlarini hisobga olgan holda o‘rganish maqsadlarini belgilaydi.mineralogiya, astronomiya va boshqalar. Biroq, maktab fanining mazmuni fan bilan bir xil bo'lishi mumkin emas. Shuning uchun tabiatshunoslik metodikasi ilmiy bilimlarni mazmuni jihatidan fandan farq qiluvchi maktab predmetiga aylantiradi. U qisqa va faqat ishonchli, ilmiy jihatdan tasdiqlangan ma'lumotlarni o'z ichiga oladi. Ilmiy bilimlarni o'zgartirishda pedagogika, psixologiya va fiziologiya fanlarining yosh xususiyatlari haqidagi ma'lumotlar ham hisobga olinadi 3. Tabiatshunoslik vositasida bolalarni qanday o'qitish, rivojlantirish va tarbiyalash kerak? Natija, o`rganish mahsuli boshlang`ich maktabda tabiatshunoslik mazmunining o`ziga xos xususiyatlarini hisobga olgan holda o`qituvchi va o`quvchilar faoliyatini tashkil etish usullari, usullari, vositalari va shakllari hisoblanadi. Tabiatshunoslikning eng muhim xususiyati shundaki, uni o'rganish ob'ekti atrofdagi tabiatdir. Bu xususiyat tegishli usullardan (asosan amaliy), o‘quv faoliyatini tashkil etish shakllaridan (ekskursiyalar, amaliy, mustaqil va sinfdan tashqari ishlar) va o‘quv qo‘llanmalaridan (maxsus darsliklar, o‘quv va ko‘rgazmali qo‘llanmalar) foydalanishni taqozo etadi 2. Tabiiy fanlar metodologiyasining uslubiy asoslari. fan, materializm va uning bilish nazariyasi. Shu sababli, ushbu uslub o'quv jarayonini umuman bilish jarayonining bir turi deb hisoblaydi. bu dunyo haqidagi ilmiy bilimlar ham ob'ektivdir. Tabiatshunoslik metodikasi ta'lim jarayonini ta'lim mazmuni, usullari, shakllari va vositalarining ajralmas birligi va o'zaro bog'liqligida o'rganadi; biologik va ruhiy, ijtimoiy-ma'naviy ong va o'z-o'zini anglash.O'qituvchi va o'quvchining maqsadlarning ob'ektiv birligi asosida qurilgan faoliyati. Tabiatshunoslik metodologiyasi o‘quv jarayoniga dialektika qonunlari (miqdorning sifatga o‘tishi, qarama-qarshiliklarning birligi va kurashi, inkorni inkor etish) asosida doimiy o‘zgarib turuvchi va takomillashib boruvchi, shunga mos ravishda o‘z shaxsiyatiga qarab o‘zgaruvchi va takomillashib boruvchi deb qarashi kerak. Talaba nafaqat yosh o'zgarishi bilan bog'liq holda, balki ta'sir etuvchi omillar, birinchi navbatda, o'quv jarayoni ta'sirida ham doimiy rivojlanib, o'zini o'zi rivojlantiradi. O'quv jarayonida miqdorning sifatga o'tishi to'g'risidagi dialektik qonun doimiy ravishda amal qiladi. Bola faktik ma'lumotlarni to'playdi, undan fikr gipotezaga, undan isbotga, so'ngra umumlashtirishga o'tadi, bu jarayonda yangi bilimlar boshqa sifat darajasida shakllanadi. O'quv jarayonini rivojlanishning dialektik qonunidan tashqarida qarama-qarshiliklar kurashi sifatida ko'rib bo'lmaydi. o'qituvchi va o'quvchining o'quv jarayonining ikki tomoni sifatidagi faoliyati nafaqat o'zaro bog'liq, balki bir-biriga qarama-qarshidir. Masalan, o'qituvchining talablari va talabaning imkoniyatlari ko'pincha bir-biriga ziddir ­. Jamiyat taraqqiyotining muayyan davrlarida jamiyatning maktabga bo`lgan talablari bilan bu jarayonning real holati o`rtasida qarama-qarshiliklar yuzaga keladi. Tabiatshunoslik metodologiyasi dialektikaning navbatdagi qonuni - inkorni inkor etishni hisobga olmay qolishi mumkin emas, u ham o'quv jarayonida o'zini to'liq namoyon qiladi. Bunga ilgari olingan bilimlar chuqurlashib, takomillashtirilib, yangi bosqichda shakllansa, ta’limdagi uzluksizlik misol bo‘la oladi. «O’simlik qismlari» tushunchasidan «o’simlik organlari» tushunchasiga o’tish shunday sodir bo’ladi; «Ko‘payish individlar sonining oddiy ko‘payishi» tushunchasidan «ko‘payish biologik jarayon sifatida» tushunchasiga qadar.

3.