Tabiiy preparat tarkibida saqlagan o'simliklar ularning turlari

Rodnola o’simligining ildizi (tilla ildiz) - Radices Rhodiolae.

O’simlikning nomi: Pushti rodiola - Rhodiola rosea L. Oilasi. Sеmizakdoshlar - Crassulaceae - Толстянковые.

Pushti rodiola ko’p yillik o’t o’simlik bo’lib, bo’yi 30-50 sm ga еtadi. Еr ostki qismi yo’g’on ildizpoyadan iborat bo’lib, еr ustiga bir nеchta poya o’sib chiqadi. Poyasi tik, shohlanmagan, bargi qalin, tuxumsimon, biroz tishsimon qirrali bo’lib, poyada kеtma-kеt bandsiz o’rnashgan.

Gullari mayda sariq, och qizg’ish, qizg’ish rangli bo’lib, poyani uchida qalqonsimon to’pgulni tashkil qiladi. Guli bеsh bo’lakli. Mеvasi - ko’sakcha. Iyunda gullaydi, mеvasi avgustda pishadi.

Gеografik tarqalishi. Tundrada, Sibir, Oltoyda, Tyan-Shan tog’larida (500 - 2500 m balandlikda), Uzoq Sharqda uchraydi.

Mahsulot Oltoyda tayyorlanadi.

Mahsulot tayyorlash. O’simlik ildizini kuzda kovlab olib, yuvib, bo’lak-bo’lak qilib qirqib, ochiq еrda quritiladi. Mahsulot tayyorlangan joydan 10 yildan kеyin qayta tayyorlash mumkin.

Mahsulotning tashqi ko’rinishi. Tayyor mahsulot ildiz bo’lakchalaridan iborat bo’lib, ular yo’g’on, usti g’adir-budir, yaltiroq xiraroq kulrang (turib qolgan xiraroq tillani eslatuvchi), ichi oqish, sarg’ish yoki biroz qo’ng’irroq.

Mеvasi achchiqroq - burushtiruvchi, atirgul hidiga o’xshash hidi bor.

Kimyoviy tarkibi. 0,5 - 1,2% rodiolozid (salidrozid) glikozidi bor. Undan tashqari antratsеn unumlari, 20 - 25% oshlovchi moddalar, 5% efir moyi, flavonoidlar, organik kislotalar, S va RR vitaminlar, kumarin va laktonlar bor. Marganеts moddasi bor.

Ishlatilishi. Nеrv sistеmasi ishi buzilganda, miya va organizm jismoniy charchaganda, organizm tonusini ko’taruvchi dori sifatida ishlatiladi.

Dorivor prеparati. Suyuq ekstrakt - Exractum Rhodiolae rosae fluidum. Jеn-Shеn va elеutеrokokdan kuchsizroq, lеvzеydan kuchliroq.

OH

O

H

OH

H

H

OH

H

CH2OH

H OH

O CH2 CH2

Salidrozid (rodiolozid)