Тад¢и¢от мавзусининг долзарблиги

MAVZU: MOLIYAVIY REJALASHTIRISH METODLARI
Bajardi: MMT-91-2 Karimov Murad
O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI
OLIY VA O‘RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI
TOSHKENT MOLIYA INSTITUTI

REJA:

Iqtisodiy tahlil metodi
Normativ metod
Balansli hisob-kitoblar va pul oqimlari metodi Ko’p variantlilik metodi
MOLIYAVIY REJALASHTIRISH METODLARI
Moliyaviy rejalashtirishning konkret masalalari moliyaviy siyosat orqali
aniqlanadi. Bu aniqlash orqali rejadagi topshiriqlarni bajarish uchun kerakli bo’lgan pul mablag’larining hajmi va ularning manbalari, daromadlarning o’sish hajmi rezervlarining namoyon bo’lishi, xarajatlardagi iqtisodni; markazlashgan va markazlashmagan fondlar o’rtasida mablag’larni
taqsimlashda samarali va engqulay mutanosiblikni o’rnatishni; va boshqalarni
ko’rish mumkin.
Moliyaviy ko’rsatkichlarning ham istiqbolli ham rejali hisob-kitoblari turli xil usullardan foydalanishni taqozo etadi: shulardan eng muhimlariga quyidagilar kiradi: ekstrapolyatsiya usuli, normativ (me’yoriy), matematik modellashtirish, taqqoslash usullari kiradi.
Ekstrapolyatsiya usuli moliyaviy ko’rsatkichlarning dinamikasini namoyon qilishda, ularni aniqlash, hisob-kitoblarda
ko’rsatkichlarning joriy davridagilardan foydalanadi. Normativ (me’yoriy) usul o’rnatilgan iqtisodiy norma va normativlardan foydalanishni talab etadi.
Matematik modellashtirish usuli real iqtisodiy va ijtimoiy jarayonlarni boshqarishda turli moliyaviy modellarni tuzishdan iboratdir.
Taqqoslash usuli ilmiy-texnik, iqtisodiy, madaniy va boshqa omillarning jahon masshtabidagi rivojlanish tizimi bilan o’zaro taqqoslashdan iboratdir.
Bozor iqtisodiyoti sharoitida mamlakatning rivojlanishida moliyaviy rejalashtirishga talab kamaygani yo’q. U avvalgiday ishlab chiqarish fondlarining kengaytirilgan doiraviy aylanishini moliyaviy resurslar bilan ta’minlashga, moliya-xo’jalik faoliyatida samaradorlikning yuqori
ko’rsatkichlariga erishishga, korxonaning moliyaviy chidamkorligini va to’lovga qobiliyatini mustahkamlashga sharoit yaratib berishga qaratilgandir. Hozirgi paytda avvalgi direktiv rejalashtirish tizimi davriga qaraganda moliyaviy rejalashtirish sifatini oshirish maqsadga muvofiqdir, chunki bozor munosabatlarida o’z faoliyatining samarasizligi,shu bilanbirgalikda moliyaviy rejalashtirishda noto’g’ri hisob-kitoblarni yuritishda javobgarlikni korxonaning o’zi tortadi.Moliyaviyrejalashtirish amaliyotida quyidagi asosiy metodlardan foydalanish mumkin:

• iqtisodiytahlil metodi; · normativmetod;
• balansli hisob-kitoblarva pul oqimlari metodi; · ko’pvariantlilik metodi;
• iqtisodiy-matematik modellashtirish metodi; · vaboshqametodlar.

Normativ metod

Rejani texnik-iqtisodiy jihatdan asoslashning eng muhim asoslaridan biri bu normativ usuldir. Rejalashtirish jarayonida iqtisodiy normativlarning roli beqiyos. Ular yordamida rejalashtirilayotgan davr sharoitlarini (mahsulot berish topshiriqlari, narx, foydadan byudjetga ajratma, ish haqi fondlarini tashkil etish normativlarini) oldindan bilgan holda korxonalar jamoalari ishlab chiqarishni o’stirishning yuksakroq sur’atlarini, uning samaradorligini ancha oshirishni ta’minlaydigan rejalarni ijodiy tarzda, barcha imkoniyatlarni oshkora qilishdan cho’chimasdan tuza oladilar. Normativ usulning mohiyati shundan iboratki, unda reja ko’rsatkichlari rejali norma asosida aniqlanadi. Bu usul yordami bilan ishlab chiqarishdagi ilg’or tajribalarni umumlashtirishning barcha bo’g’inlaridagi balanslari (mahsulot ishlab chiqarish va realizatsiya qilish, ishchi kuchi, moddiy va moliyaviy balanslari)dan keng foydalanishninazardatutadi.Rejalashtirishda norma va normativlarning uch guruhi: iqtisodiy, ijtimoiy va texnologik guruhlaridan foydalaniladi. Iqtisodiy normativlar resurslardan foydalanish samaradorligini eng past mumkin bo’lgan miqdorini ifodalaydi.

Balansli hisob-kitoblar va pul oqimlari metodi

E’tiboringiz uchun rahmat!