OʻZBEKISTON RESPUBLIKASI
OLIY VA OʻRTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI
TOSHKENT MOLIYA
INSTITUTI
TADQIQOT METODOLOGIYASI
MA’RUZACHI: “MOLIYA” KAFEDRASI DOTSENTI, PHD SHARAPOVA MASHXURA AZADOVNA
BILISHNING MODDIY VOSITALARI
Birinchi navbatda, ilmiy tadqiqot
uchun
qurilmalardir. Tarixda
moddiy bilish vositalarining
paydo bo‘lishi empirik tadqiqot
usullari -
kuzatish, o‘lchash va
eksperimentning shakllanishi bilan
bog‘liq.
BILISHNING MODDIY VOSITALARI
Bilishning moddiy vositalari, birinchi navbatda, ilmiy tadqiqot uchun qurilmalardir.
Tarixda moddiy bilish vositalarining paydo bo‘lishi empirik
tadqiqot usullari - kuzatish,
o‘lchash va eksperimentning shakllanishi bilan bog‘liq.
Bu vositalar bevosita o‘rganilayotgan obyektlarga yo‘naltiriladi, ular gipotezalar va ilmiy
tadqiqotlarning boshqa natijalarini
empirik tekshirishda, yangi obyekt va dalillarni
topishda katta rol o‘ynaydi. Fanda moddiy bilish vositalaridan
foydalanish umuman -
mikroskop, teleskop, sinxrotron, Yerning yo‘ldoshlari va boshq. - fanning kontseptual
apparatini shakllantirishga, predmetlarni tavsiflash yo‘llari, mulohaza va
tasavvurlar
usullari, foydalanilgan umumlashma, ideallashtirish va argumentlarga chuqur ta’sir
ko‘rsatadi.