Tadqiqotlari

10.4-rasm. Iste’molchilar ehtiyojlarini o‘rganishga turli yondashuvlar
1
 
 
1
Бендина Н.В. Маркетинг в схемах. –М.:Изд ПРИОР, 2015, с.81 
Tadqiqotchi
nuqtai nazari 
Istе'molchining bog’lanib 
qolishi 
Oliy ehtiyojni tadqiq etish 
asosiy yondashuv 
An'anaviy 
tadqiqot 
yondashuvi 
hozirgi 
kеlajakda 
O’tmishdagi 
hozirgi 

---

226 
Iste’mol bozorida xaridorlar xulq-atvori motivlari. Yakuniy iste’molchilar 
xulq-atvori ularning individualligiga qaramasdan, ularning har birida shaxsiy 
ehtiyojlar tizimi mavjudligi bilan ajralib turadi (10.5-rasm). 
 
 
10.5-rasm. Inson ehtiyojlari tizimi
1
 
 
Yuqoridagi boblarda ko‘rib chiqqanimizdek, absolyut ehtiyojlar muayyan 
iste’mol qiymatlariga nisbatan abstrakt bo‘lib, jamiyatning potensial iste’mol kuchini 
ifodalaydi.
Absolyut ehtiyojlar quyidagi turlarga taqsimlanadi:
Fiziologik: ochlik, tashnalik, salomatlik, xavfsizlik, harakatlanish, uyqu, naslni 
davom ettirish va b.;
His-tuyg‘u: muhabbat, do‘stlik, rohat, hokimlik, agressiya, yumor;
Intellektual: ijod, qiziqish, ta’lim, haqiqat;
Ma’naviy: fidokorlik, falsafa, din, urf-odatlar.
Haqiqiy ehtiyojlar nisbiy xarakterga ega bo‘lib, jamiyatda mavjud bo‘lgan 
yoki u istiqbolda ega bo‘ladigan real predmetlarga ehtiyojni ifodalaydi. Ular 
muayyan moddiy ishlab chiqarish mahsulotlarida buyum holida namoyon bo‘ladi va 
jamiyatning real iste’mol kuchi sifatida ko‘rib chiqiladi.
1
Бендина Н.В. Маркетинг в схемах. –М.:Изд ПРИОР, 2015, с.83 
Absolyut ehtiyojlar 
Nisbiy ehtiyojlar 
Haqiqiy ehtiyojlar 
To’lov layoqatiga ega 
ehtiyojlar 
Fiziologik 
His-tuyg’u 
Intеllеktual 
Ma'naviy