Tairova m. M., Abdulloev a. J. Logistika

Logistika xizmati - bu logistika zanjiri bo'ylab material oqimini 
rag'batlantirishning 
yakuniy 
bosqichi 
bo'lgan 
iste'molchilarga 

---

109 
tovarlarni to'g'ridan-to'g'ri yetkazib berish jarayonida ko'rsatiladigan 
ma'lum xizmatlar to'plami. 
Shunday qilib, logistika xizmatining predmeti tegishli xizmatlarning 
ma'lum bir majmuasi (to'plami) hisoblanadi. 
Logistika xizmatining ob'ektlari material oqimlarining o'ziga xos 
iste'molchilari hisoblanadi. 
Mijozlarga logistika xizmati ishlab chiqaruvchi va vositachi tuzilma, 
shuningdek ixtisoslashtirilgan transport-ekspeditorlik kompaniyalari 
tomonidan amalga oshirilishi mumkin. Bu logistika tizimining turiga, 
mijozlar talablari darajasiga va yetkazib beruvchining (ishlab 
chiqaruvchi, sotuvchi) strategiyasiga bog'liq. 
Tarkibiy komponentlar uchun logistika xizmatining umumlashtirilgan 
sxemasini ko'rib chiqing (9.1-rasm). 
9.1- rasm. Tarkibiy qismlarga logistika xizmatining umumiy 
sxemasi 
Umuman olganda, logistika xizmatlari sohasidagi barcha ishlarni va 
operatsiyalarni uchta asosiy toifaga bo'lish mumkin: 
1.Sotishdan oldingi xizmatlar. 
Bu logistika xizmatlariga talabni shakllantirish bo'yicha ish va 
operatsiyalar. 
2.Tovarlarni sotish jarayonida taqdim etiladigan logistika xizmatlari. 

---

110 
Ular mahsulot oqimini samarali reklama qilishni va mahsulotlarni 
mijozlar buyurtmalariga muvofiq qat'iy belgilangan manzilga yetkazib 
berishni ta'minlaydi. Bu yuklarni tanlash va tugatish, qadoqlash, 
etiketlash, yuk birliklarini shakllantirish, ishonchli yetkazib berishni 
ta'minlash va boshqalarni o'z ichiga olishi mumkin.
3. Sotishdan keyingi mantiqiy xizmatlar. 
Bularga kafolat xizmatlari, ehtiyot qismlarni yetkazib berish, 
mijozlarning shikoyatlarini ko'rib chiqish majburiyati, pul oqimlarini 
ta'minlash, mahsulotlar almashinuvi va boshqalar kiradi. 
Samarali logistika xizmatlarini tashkil qilish quyidagilarni o'z ichiga 
oladi: 

xizmat ko'rsatish tuzilmasini tashkil etish va texnologiyasi bilan 
bog'liq masalalarni hal qilish, 

xizmat ko'rsatish sifati ko'rsatkichlari

maqbul xizmat doirasini va tegishli darajasini aniqlash. 

Yetkazib beruvchini tanlashda iste'molchilarning motivatsiyasini 
reytingi. 
1. yetkazib berishning ishonchliligi darajasi; 
2. transportning minimal davomiyligi; 
3. transportning minimal xarajatlari; 
4. tizimning moslashuvchanligi; 
5. tovarlarning saqlanishini ta'minlash va ularning mumkin bo'lgan 
zararini bartaraf etish; 
6. buyurtmalar bo'yicha ma'lumotlarni qayta ishlash tezligi; 
7. mahsulotni qadoqlashning minimal qiymati; 
8. yuklarni yetkazib berish jarayonida kam sug'urta xarajatlari. 

---

111