Tajribalar maqsadi

---

Laboratoriya ishi № 2. Magnit oʻzakka ega boʻlmagan induktiv gʻaltakning magnit 
maydonini oʻchash 
 
TAJRIBALAR MAQSADI: 
Magnit oʻzakka ega boʻlmagan induktiv gʻaltakning magnit maydonini undan 
oʻtayotgan I tok kuchining funksiyasi sifatida oʻlchash 
Magnit oʻzakka ega boʻlmagan induktiv gʻaltakning magnit maydonini uning 
uzunligi L va oʻramlar soni N ning funksiyasi sifatida oʻlchash. 
 
ASOSIY MAʻLUMOTLAR 
Bio - Savar qonuniga asosan I tok oʻtayotgan ixtiyoriy oʻtkazgich atrofida P 
nuqtadagi magnit maydon quydagi ulushlarining yigʻindisidan iborat boʻladi 
,
(1) 
bu yerda 
magnit doimiysi. (l) tenglamada dS oʻtkazgich 
qismining uzunligini va yoʻnalishini ifodalovchi vektor, oʻtkazgichning berilgan 
qismida P nuqtaga oʻtkazilgan radius vektor. Demak toʻliq magnit maydonni xisoblash 
(1) tenglamani integralini talab qiladi. Koʻp xollarda bu xisoblashlar ancha murakkab 
boʻlib faqat maʻlum bir simmetriyaga ega boʻlgan oʻtkazgichlar uchun analitik yechim 
xisoblanadi. Boshqa xollarda masalan, uzun induktiv gʻaltak uchun, Make Bele 
tenglamalaridan keltirib chiqarilgan Amper qonunini qoʻllash ancha yengilroq 
(2) 
Bu yerda j – tok zichligi, I
A 
– A yuzadan oʻtuvchi tok, S – A yuzani chegaralovchi 
berk kontur. 
Uzun induktiv gʻaltakning magnit maydonini xisoblash uchun A va S lar 1-rasmda 
koʻrsatilganidek tanlab olingan. Agar induktivlik gʻaltagi yetarlicha uzun boʻlsa, 
magnit maydon uning ichida gʻaltak oʻqiga parallel boʻladi va gʻaltak tashqarisida 
deyarli yoʻqoladi, yaʻni S chegaralovchi konturning S
1
qismida magnit maydon 
komponenti chegaralovchi kontur yoʻnalishida noldan farqli boʻladi. Shuning uchun 
biz quyidagiga ega boʻlamiz 
,