Talaba: Boltayeva Gulrux Guruh: 1902 4-mavzu: yevropada uyg‘onish davri tilshunosligi. Umumiy ratsional grammatikaning yaratilishi

2-TOPSHIRIQ:
TEZKOR SO’ROV

1. “Tildan boshqa aloqa vositasi mavjud” degan fikr qaysi olimga tegishli? faylasuf Bekon

2. Pyotr Simon Pallasning 272 tilga oid to`rt tilli lug`ati qanday nomlanadi? «Barcha tillar va shevalarning (lahjalarning) qiyosiy lug‘ati»
3. “Ma`lum xalqlar tillarining katalogi” asari muallifi kim? Lorenso Gervas
4. Nemis olimlari I.K. Adelung va I.S. Faterlarning “Mitridat yoki umumiy tilshunoslik” asarida nechta tilga oid materiallar berilgan? 500ta til
5. “Por-Royal grammatikasi” asari muallifi kim? mantiqshunos Anton Arno va tilshunos Klod Lanslo
6. Nima uchun “Por-Royal grammatikasi” asari ratsional grammatika deyiladi? Mantiqiy grammatika yaratish ta’limotining eng muhim g‘oyaviy asosi bo‘lib, ma’rifat asrining (XVII-XVIII) yetakchi falsafiy yo‘nalishi bo‘lgan ratsionalizm maydonga chiqdi. Ya’ni aql-idrok asosida ish ko‘rish – ratsionalizm tilshunoslikka ham jiddiy ta’sir ko‘rsatdi. Shunga ko‘ra har qanday tillarning grammatik kategoriyalarini mantiqiy kategoriyalarning namoyon bo‘lishi, yuzaga chiqishi sifatida tushunish kuchaydi. Natijada ratsional(izm) – tafakkurni, abstrakt fikrlashni bilishning birdan-bir manbai deb hisoblaydigan va ularni tajribadan ajratib qo`yadigan idealistik oqim ratsionalizm ta’limotining talablari asosida umumiy (ratsional, falsafiy yoki mantiqiy) grammatika yaratish g‘oyasi amalga oshirila boshlandi.

7. “Por-Royal grammatikasi” asari nechta qismdan iborat? Por-Royal grammatikasi ikki qismdan – fonetika va grammatikadan iborat.

8. “Por-Royal grammatikasi” asari qaysi tillar materiallari asosida yaratilgan? Por-Royal grammatikasi qadimgi yunon, qadimgi yahudiy, lotin va fransuz tillari materiallari asosida yaratildi.
9. “Rossiya grammatikasi” asari muallifi kim? Aleksandr Xristoforovich Vostokov
10. “Vatan tilini o`qitish haqida” asari muallifi kim?


3-TOPSHIRIQ: Ushbu metod yordamida talabalar yangi atamalar (terminlarni) tahlil qilish, yodda saqlash imkoniyatiga ega bo’ladilar.