Talabalarda tashkilotchilik mahoratini shakllantirishda interfaol usullardan foydalanishning pedagogik jihatlari
Oliy o‘quv yurtlarida tarbiyaviy ishlarni rejalashtirish
Download 0.71 Mb. Pdf ko'rish
|
talabalarda tashkilotchilik mahoratini shakllantirishda interfaol usullardan foydalanishning pedagogik jihatlari
|
Oliy o‘quv yurtlarida tarbiyaviy ishlarni rejalashtirish Pedagogika oliy o‘quv yurtlarida ta’lim-tarbiya ish-larini majmuali rejalashtirish axloqiy tarbiyaning samaradorligini oshiruvchi zarur shartlardan biridir. Uzoq muddatga mo‘ljallab tuzilgan reja bo‘lmasa, tuzukroq ishlab ham bo‘lmaydi. Tarbiyaviy ishlar rejasining asosiy vazifasi ta’lim-tarbiya tadbirlarini ma’lum bir tizimga keltirish, aniq maqsadga yo‘naltirish, tarbiya-viy jarayonda izchillik, uzviylik va ketma-ketlikni ta’minlash, o‘quv-metodik ishlar, ilmiy tadqiqot va tarbiyaviy tadbirlar o‘rtasidagi uzilishni bartaraf etish, talabalarni tarbiyalash sohasida ilg‘or 78 tajribalarni umumlashtirishdan iborat. Majmuali xarakterdagi istiqbolli reja talabalarga axloqiy tarbiya berishning aniq yo‘l va vositalarini ham ko‘rsatadi. Samarqand davlat universitetida biz o‘tkazgan kuzatishlar hamda boshqa oliy o‘quv yurtlarining tajribasi shuni ko‘rsatib turibdiki, tarbiyaviy ishlar dasturi va istiqbolli rejalarni joriy etish natijasida tarbiyaviy ishlar izchil tarzda bajariladigan bo‘ldi. Natijada talabalarning dars o‘zlashtirishi yil sayin yaxshilanib, tartib-intizom mustahkamlanib bormoqda. Jamoat ishlariga faol jalb etilayotgan talabalarning soni muttasil ko‘payib, yigit-qizlarni barkamol insonlar qilib tarbiyalash sohasida kafedralar, professor-o‘qituvchilarning faolligi tobora ortmoqda. O‘zbekistondagi pedagogika institutlari va universitetlarining talabalari har yili talabalarning ilmiy ishlari sohasida o‘tkazilayotgan konkurslarda, olimpiada, tanlov va boshqa ishlarda, sport musobaqalari va badiiy havaskorlik ko‘riklarida, otaliq ishlarida yaxshi natijalarga erishmokdalar. Ilmiy jihatdan asoslangan istiqbolli reja va dastur talabalarni axloqiy tarbiyalash sohasidagi barcha ishlarning asosiy yo‘nalishlarini birlashtiradi, fakultet, kafedra va jamoat tashkilotlarining talabalarini axloqiy shakllantirish sohasidagi faoliyati uchun asos bo‘lib xizmat qiladi. Istiqbolli reja yoki tarbiyaviy ishlar dasturini ta’limning barcha yillariga mo‘ljallab tuzish maqsadga muvofiq ekanligini oliy o‘quv yurtlarining tajribasi ko‘rsatib turibdi. Istiqbolli rejalashtirish oliy maktabda amalga oshiriladigan ta’lim- tarbiya ishlarining butun hajmini, ko‘lamini aniq tasavvur etishga, har bir kursda bajariladigan aniq vazifalarni belgilab olishga imkon beradi. Istiqbolli reja yoki dasturni oliy o‘quv yurtining barcha asosiy bo‘g‘inlari ishtirok etishi zarur. Bu ishda, ayniqsa, ijtimoiy-gumanitar fanlar, pedagogika va psixologiya kafedralari faol qatnashadilar. Ular ta’lim-tarbiya ishlarining mazmuni va yo‘nalishlarini istiqbolli reja asosida to‘g‘ri belgilab olishda boshqa kafedralarga, murabbiylarga yordam berishlari darkor. 79 Istiqbolli reja yoki dasturda qo‘rsatilgan tarbiyaviy ishlar oliy maktabda o‘quv jarayoni bilan uzviy ravishda bog‘liq bo‘lishi zarur. Bu faqat, ta’limning mazmuni tarbiyaviy xarakterga ega bo‘lishidangina iborat bo‘lmay, shu bilan birga, o‘qishdan tashqari vaqtdagi tarbiyaviy ta’sir o‘tkazish shakllari va vositalari ham talabalarga shu davrda berilayotgan ta’limning xususiyatlariga bog‘liq bo‘lishi darkor. Oliy maktabda talabalarni axloqiy tarbiyalashning asosiy yo‘nalishlaridan biri bo‘lajak muallimlarda o‘qituvchi odobini shakllantirishdan iborat. Bu talabalarda pedagogik kasbga muhabbatni o‘stirish, o‘qituvchi odobiga xos axloqiy tushunchalar, xulqiy normalarni hosil qilishni nazarda tutadi.
|
