Talablarning bilimlarini pedagogik nazorat qilishning ijobiy tomonlari

“PEDAGOGS” 
 international research journal ISSN: 
2181-4027
_SJIF: 
4.995
 
www.pedagoglar.uz
 


Volume-21, Issue-1, November - 2022
 
50 
· test sinovlari uchun mo’ljallangan material hajmini юaniq belgilash va uning 
tarkibidagi eng muhim qismlarini ajratib olish; 
· mazkur material uchun test sinovlarining eng maqbul shaklini tajriba yo’li bilan 
aniqlash; 
· talabalarning test sinovlari vaqtida javob berishlari o’rtacha tezligi to’g’risidagi 
amaliy ma`lumotlarni e`tiborga olgan holda, test sinovlarining davom etish vaqtini 
belgilash; 
· test sinovlardagi fikrlarni bayon qilinish tilining to’g’riligini va mantiqqa 
muvofiqligini tekshirish; 
· topshiriqlarni murakkabligi ortib borish tartibida joylashtirish, to’g’ri va 
noto’g’ri javoblarning doim bir navbatda almashinishiga yo’l qo’ymaslik. 
CH.Rassel test sinovlarining natijalarini o’rganishni davom ettirib, test 
sinovlarining maqsadi to’g’risidagi savolga javob berishga erishdi. Rasselning 
fikricha, test sinovlarining maqsadi talabalarning bilimlarini baholash yoki ularning 
aqliy rivojlanishi darajasini aniqlash bilan cheklanmaydi va testlarni quyidagi xollarda: 
qaysi materialdan boshlab o’rganish zarurligini ta`minlashda; talabalarni guruhlarga 
taqsimlashda; o’qitish jarayonida sodir bo’ladigan qiyinchiliklarni oldindan 
aniqlashda; shuningdek, mamlakatning turli hududlaridagi o’quv yurtlarida muayyan 
yosh davridagi yoshdagi talabalarning yutuqlarini taqqoslashda qo’llash 
mumkin.Shuni ta`kidlash lozimki, Amerika maktab direktorlari Assotsiatsiyasining 
test sinovi o’tkazmasdan ta`lim berish mantiqsizlikdir, faqat testni qo’llash 
natijasidagina nazoratdan ta`limga yo’naltirilgan qaytuvchan aloqa haqida fikr yuritish 
va so’ngra qanday yo’nalishda harakat qilishni bilish mumkin, degan fikrlari 
ma`lumdir. Frantsiya parlamenti 1989 yilda ta`limni rivojlantirishning asosiy 
yo’nalishlari haqida qonun qabul qildi. Unda xususan, talabalar bilimini xolisona 
baholash usuli bo’yicha o’qituvchilar majburiy suratda tayyorgarlikdan o’tishlari 
ko’zda tutiladi: Busiz 1992 yildan boshlab Frantsiyada o’qituvchilik qilishga ruxsat 
etilmaydi. SHunisi qiziqki, Frantsiya to’qson yillik test an`analariga ega bo’lgan 
davlatdir. 
O’tgan asrning 70-yillari oxirida Pitterburgdagi Karnegi-Melon universitetining 
bir guruh sotsial-psixologlari AQSHda test o’tkazishning zamonaviy ahvolini 
o’rganishga bag’ishlangan maxsus tadqiqot olib bordilar. Aslida, tadqiqotchilarning 
maqsadi o’quv yurtlaridagi testlarni keng miqyosda qo’llash sabablarini aniqlash edi. 
Bu tadqiqot natijasida quyidagilar aniqlandi: test sinovi Amerika hayotida chuqur ildiz 

---