Bozor konyunkturasini bashorat qilishda ekspert baholash uslublari, ayniksa, intuitiv uslublar keng qollaniladi.
3. Ekstropolyasiya uslubi. Ekstropolyasiya uslublari bozor konyunkturasining turli korsatkichlari va xususiyatlarini bashorat qilishda qollaniladi. Ekstropolyasiya jarayonlarning kelgusidagi holati qonunlari, nazariyalari hamda tajribasini keng yoyishni takozokiladi, yani bu holda ekstropolyasiya bashorat qilish amalga oshirilayotgan obyektning ilgarigi rivojlantirish tendensiyalariga tayanadi.
Ekstropolyasiyaning bozor tadqiqotlarida qollaniladigan asosiy modellaridan biri bu trend modelidir. Trend modellari jarayonlarni vaqtga nisbatan ozgarishning asosiy yonalishlarinikorsatadi.
4. Ekonometrik modellar. Ekonometrik modellar iqtisodiy jarayonlar paramerlariningstoxastiklarini nazarda tutgan holda bozor konyunkturasining turli korsatkichlariortasidagiozaro aloqalar va proporsiyalarni mikdoriy bayon kiladiganregression va balans tenglamalari tuzish orqali ifodalanadi. Ekonometrik modellash bozor konyunkturasini bashorat qilishda keng qollaniladi. Ular ishlab chtkarish va unga tasirkorsatuvchi omillar, bozordagi narxlar darajasi, raqobat va unga tasirkorsatuvchi omillar, istemolchilarning ehtiyojlarini tahlil qilish, marketing tadbirlarini amalga oshirish va unga tasirkiluvchi omillar ortasidagi va boshqa jarayonlar ozgarishni matematik modellar yordamida tahlil qilishga hamda bashorat qilishga yordam beradi. Ekonometrik modellarning xususiy holi korrelyasion va regression modellashdir.
Bozor konyunkturasini tahlil va bashorat qilish natijalari firmaning biznes-reja tuzishda yoki firmaning bozordagi butun faoliyatini tartibga solishda va boshqarishda keng qollaniladi.
Qisqacha xulosalar
Iqtisodiy o`sish deganda ishlab chiqarish ko`lamining xal qilinishi, mahsulot ishlab chiqarish va milliy daromadning o`sishi tushiniladi.
Iqtisodiy o`sishning omillik modellarining mohiyati mahsulot ishlab chiqarish sur`ati bilan xajmi orasidagi miqdoriy aloqani aniqlashdan iborat.
Do'stlaringiz bilan baham: |
