Ta‟lim vazirligi muhammad al-xorazmiy nomidagi

Mustaqil ishlash uchun topshiriqlar

Variant	Xabarlar
1	BBCCCCDEEEEFFFFGGGGFFFFFFDD
2	DFABBBEECEDDEFFFAEBBCBBBBBBC
3	CCCCCCCCCCCBBBBBAAAADDDDEEEF
4	BCDEEFAACCADEEDDDEDBAAEEEDDD
5	AAAAAAAABBAAAABBBCCCCCDDDDDEEE
6	CEDDBCEFABBBFDDFAEBAADDDEEAAA
7	BBCBBDBBDEEFDABBDABBBBACACCEG
8	DDFEBBCAADAEFFBEGHAABFFBD
9	BBCBBBCDDEDAAADDFFGGHHEE
10	DDECBFFEEEAAADBBBEEEAAAAABBB
11	CAADDDAEDADDEAAEBEFBEDEFEEA
12	FFFBBCDEEAAFDFFGBBGFADAABFFFF
13	CEEFFDDDEBBAAAEDEDAECBAADDD
14	EEEEBBBEEEEBBCCCCDDDDFFFFAEEEE
15	GBDBBBADDABADAAAFFFEEEEBBBEE
16	BBBAAAEDDAAABBFEFFDDEEGAAAAA
17	FFFBBCDEEAAFDFFGBBGFADAAA
18	GFFFFBBBBAAAACCFFFFFCCDDE
19	ABBCEHABCAEGAAAAAADADDDD
20	AAAAAAABBCCDDEEFFGGHHHAAAA
21	ABBBCEDDEFFFAEBBCCCCADAAABB
22	DDDDDDDDAAABBBCCCDDDEEEFFF

Nazorat savollari:

1. 
   LZ-usullarining qanday turlari mavjud?
   
2. 
   LZ-usullarining bir – biridan farqlari nimada?
   
3. 
   Algoritmlar ichida eng samarali algoritm qaysi hisoblanadi?
   
4. 
   Siqishning lug‗atli usuliga tushuncha bering?
   

3. bob. AXBOROTNI UZATISH TIZIMLARIDA ISHONCHLILIK. SHOVQINBARDOSH KODLASH

1. Shovqinli kanalda kodlash. Shennon teoremasi

Zamonaviy telekommunikatsiya tizimlari ularga xalaqitlar, shovqinlar ta‘sir qilganda ham, o‗zlarining sifatli ishlash qobiliyatlarini yo‗qotmasliklari lozim. Shuning uchun axborotlarni kodlashda shovqinbardosh kodlar ishlatiladi.

Umuman olganda uzatilgan axborotni to‗g‗ri qabul qilishning ikki xil usuli mavjud:

1. 
   Aloqa kanallarini sifat ko‗rsatkichlarini yaxshilash. Amaliyotda bunga erishish juda qiyin. Sababi tarmoqda qo‗llanilib kelinayotgan eski turdagi telekommunikatsiya tizimlari evaziga bugungi kundagi talablarga javob beradigan ma‘lumot uzatishning sifat ko‗rsatkichlari sezilarli darajada pasayib ketishi mumkin;
   
2. 
   Signallarni shovqinbardosh kodlar bilan kodlashtirish. Bu usul yordamida uncha katta bo‗lmagan iqtisodiy – xarajatlarsiz axborot uzatish butunligini ta‘minlash mumkin.
   

Misol. Koeffitsient xatoligini o‗lchash usullari

^Kxato
_ ⁿ хato
^Nuzatish
_ ⁿ хato
B  T

B=14400 bit/s;

T=15 min (har 15 minutda o‗lchaganda); n_xato=1600 berilgan bo‗lsin.

^Kхato
_ ⁿ хato
B T
_ 1600
1440015  60
 110^5

3.1-rasmda signalga ta‘sir etish xarakteri bo‗yicha shovqinlar klassifikatsiyasi keltirilgan.

Izlanish shuni ko‗rsatdiki, impulsli shovqinlarning xarakati tufayli xatoliklar soni -10-20% ni tashkil etadi. To‗xtalish hisobiga xatoliklar soni – 80-90% ni tashkil etadi.

3.1-rasm. Signalga ta‘sir etish xarakteri bo‗yicha shovqinlar
lassifikatsiyasi