Таълим вазирлиги низомий номидаги Тошкент давлат педагогика университети

Bayroq, a’lochi, qal’a, e’lon, rasm, qat’iy, o’ladi, Ma’mura, ko’z, vatan, 
olho’ri, a’zo, sariq, jahon, san’at, nordon, arqon, poda, qit’a, beda.
Ў қ и ш д а р с и д а э с а н у т қ ў с т и р и ш ж а р а ѐ н и н и ҳ и к о я л а р ,
э р т а к л а р , ш е ъ р л а р , м а т н л а р о р қ а л и кўришимиз мумкин. 3-синф уқиш 
дарслигида: 
С а о д а т с о қ ч и л а р и
У й ғ у н
Ш о н л и ғ олиб армия, 
Ғуруримиз, фаҳримиз. 
Тилга олсак номини, 
Очилади баҳримиз. 
У бор ҳаѐт кундан кун, 
Яшаради одатда, 
Ватанимиз мангу хур, 
Халқимиз саодатда. 
Агар ифлос қўлини, 
Юртимизга чўзса ѐв, 
Армиямиз зарбидан 
Янчилади беаѐв. 
Бахтимизга бор бўлинг, 
Ватан меҳрибонлари, 
Саодат соқчилари, 
Тинчликнинг посбонлари.

---

32 
Шеърни тўхтамларига риоя қилиб ифодали ўқишга тайѐрланинг.
4-синф математика дарслигини кўриб чиқсак, бунда математик
терминлар орқали, ўлчов бирликлари, масалалар, амални оғзаки 
бажариш орқали нутқ ўстириш жараѐни рўй беради. 
«Икки хонали ва уч хонали сонга кўпайтириш» мавзусидаги 930 -
машқда 36 ни 47 га қандай кўпайтирилганини тушунтириш берилган. 
Тушунтириш: 36 ни 47 га кўпайтириш керак. Кўпайтирамиз. 36 ни 7 
га биринчи тўлиқсиз кўпайтма 252 ни ҳосил қиламиз. 
Кўпайтирамиз: 36 ни 40 га, иккинчи тўли қсиз кўпайтма 1440 ни
ҳосил қиламиз. 
Тўлиқсиз кўпайтмаларни қўшсак, кўпайтма 1692 ҳосил бўлади. 
Табиатшунослик дарсида яъни-фанида 4-синфнинг табиатшунослик 
дарслигида бир қанча Ўзбекистоннинг географик ўрни, ўрмонлари, 
ҳайвонот олами, ер ости қазилма бойликлари ҳақида матнлар берилган 
бўлиб, болалар бу матнларни ўқиб, гапириб бериш давомида нутқ 
ўстириш жараѐни рўй беради. 
Жонажон ўлкамиз Ўзбекистон 
Ўзбекистон 447,1 минг квадрат км ер майдонини эгаллайди.У 
ғарбдан шарққа томон 1400 кмга, шимолдан жанубга томон 925 кмга 
чўзилган. Ўзбекистоннинг энг яқин қўшни ла ри ж ан уб и - ғар бд а 
Тур к ма ни с то н , 
ж ан уб и
шарқда 
Тожикистон, 
шимоли 
шарқда 
Қирғизистон. Бу республикаларнинг табиати, ер юзасининг шакли, об - 
ҳаво шароити, ўсимликлари ва ҳайвонлари жиҳатидан бир-бирига ўхшаш. 
Ўзбекистоннинг шимолида жуда катта ер майдонини эгаллайдиган
Қозоғистон жойлашган. Бу республикалар Марказий Осиѐ деган умумий 
ном билан аталиб келмо қда. Ўзбекистон жанубдан Афғонистон 
билан чегарадош. Чегаралар картада шартли белгилар билан
ифодаланади.. 
Шу каби одобнома дарсида ҳам бир қанча одоб-ахлоққга оид
матнлар, шеърлар, ҳикоялар, ҳикматли сўзлар берилган бўлиб, буларни
ҳам ўқувчи ўқиш, гапириш жараѐнида нутқ ўстиради ва буларнинг 
барчаси интеграциядир. 4-синф ―Умр ўтиб борар мисоли‖эртак… 
Умр ўтиб борар мисоли эртак,
Эртанинг кетидан келиб қолар шом, 
Фақат ғафлат ичра ѐтмагин юрак,
Қайтиб келмас сира бу ѐшлик айѐм,
Пайт келар, ваъданинг қиммати қолмас,
Муҳлат бермас у дам тўлган паймона.
Ўтган бир онингни қайтара олмас,
На кўз ѐш, на афсус ва на баҳона... Абдулла Орипов 

---

33 
Аҳлоқий тарбия - ижтимоий онг шаклларидан бири бўлиб, муайян 
жамиятда яшовчи кишилар амал қилиши зарур бўлган маълум ҳатти-
ҳаракат қоидалари йиғиндисидир. Аҳлоқ-одоб тарбияси миллий -маънавий, 
умуминсоний қадриятлар асосида амалга оширилади. 
Аҳлоқий тарбиянинг вазифасидан бири - онгли интизом бўлишидир. 
Абдулла 
Авлоний 
«Интизом 
деб 
қиладурғон 
ибодатларимизни, 
ишларимизни ҳар бирини ўз вақтида тартиби ила қилмоқни айтилур. 
Агар ер юзида интизом бўлмаса эди, инсонлар бир дақиқа яшолмас 
эдилар» деб таъкидлайди, Демак, асосан, одобнома дарсларида аҳлоқий 
тарбия бериб, билим, кўникма, малака ҳосил қилинса, бошқа фанларда уни 
мустаҳкамлаб тўлдириб борилади.